Dialuna mainta Minister di Salud Publico y Turismo, Sr. Dangui Oduber, durante un conferencia di prensa a elabora ariba e plan “Exit Strategy” cu Ministerio Publico lo comparti cu Crisis Team pa delibera ariba algun punto di cambionan cu lo por wordo implementa pa dicidi e futuro di pais Aruba y con e ciudadanonan lo sigui biba cu e pandemia.

Pa un luna caba, desde dia 20 di december 2021 cu a detecta e variante Omicron na Aruba, Ministerio Publico hunto cu Crisis Team y DVG ta monitorea e desaroyo di e variante aki.

Durante fin di aña 2021 y comienso di aña 2022 Aruba a registra cifranan record di cantidad di casonan positivo nobo pa dia, casonan activo y na dado momento Aruba a yega casi cinco mil caso activo.

A pesar di e gran cantidad di casonan, Minister Oduber a remarca cu a logra maneha e capacidad na hospital y aunke tabatin presion, e situacion tabata manehabel y segun el a indica nan ta manehando esaki y na e momentonan aki a logra reduci e cantidad di casonan activo.

“Manera mi a bisa nos ta experienciando un tiki presion pero manehabel pasobra e datonan cu mi ta bay comparti tambe cu comunidad basa ariba e informacion cu nos a haya di hospital nos por mira claramente cu tin un diferencia grandi entre Omicron y tur e otro variantenan”, Minister a bisa.

E informacion cu e Minister a comparti ta e averahe di edad di personanan cu ta wordo admiti na hospital y tambe e averahe di e duracion cu nan ta keda den hospital unabes cu nan wordo admiti. Den e comparacion desde e prome ola te cu e di cinco ola aworaki por mira cu den e prome ola e averahe di edad di personanan cu tabata wordo admiti tabata casi 59 aña y e averahe di duracion tabata 15 dia.

El a sigui splica cu Durante e di dos ola e averahe di edad a subi na 60 aña y e averahe di cantidad di dianan admiti a baha na 9.8. Durante e di tres ola e averahe di edad a keda alrededor di 60 aña y e averahe di dianan interna a subi na 10 dia. E di cuater ola e averahe di edad a baha na 68.24 y averahe di dianan cu e pashent ta keda interna a subi na 11 dia, cual tabata e ola di e variante Delta.

Durante e di cinco ola, cu ainda nos ta aden, el a indica cu e averahe di edad di personanan admiti na hospital a baha na 57. Pero e diferencia grandi cu el a remarca kier a remarca ta cu e averahe di cantidad di dianan cu e pashentnan ta keda interna na hospital a reduci te na 3.7 dia.

“Si bo compara esaki cu e prome ola, compara tambe cu tur e otro olanan, nos ta mira y nos por saca e conclusion cu e variante aki ta wordo constata di ta menos peligroso, hopi mas contagioso y nos ta mira esaki den e cantidad di dianan tambe cu un pashent ta keda admiti”, el a agrega.

Minister Oduber a splica cu mescos cu e minister nobo di salud na Hulanda, Sr. Kuipers a indica den un conferencia di prensa nan ta bay tin un enfoke diferente cu ta mas dirigi riba termino largo, na Aruba tambe nan kier cuminsa pensa riba un strategia con pa nos por sali for di e pandemia. “Nos tin hopi informacion, hopi conocemento di kico tur nos por haci pa nos por bolbe back na normalisa y siña biba cu e virus”, el a señala.

El a splica cu Ministerio di Salud a traha riba e plan, “exit strategy” aki y el a indica cu den su opinion na e momentonan aki tin diferente instrumento cu por wordo usa pa asina na un manera responsabel tuma risiconan calcula cu por cuminsa bolbe back na normalidad. “Nos a evalua e evolucion di e virus aki y tin diferente parametro cu nos kier usa na un manera distinto”.

Un di e prome puntonan cu Minister Oduber a elabora riba dje ta cu mester habri discusion pa por declara e virus aki endemico. Segun el a splica, unabes declara of habri discusion cu pa declara e virus endemico, Aruba lo por bolbe back poco poco na normalidad pasobra tin otro reglanan cu ta conta pa un epidemia cu un pandemia, y e ta discusion cu actualmente ya caba nan ta hibando.

Otro punto di atencion cu el a elabora riba dje ta ariba e esfuerzo pa expande e capacidad di ICU na hospital pa yega na 16 cama. Pero pa tin 16 cama naturalmente mester tin e personal tambe pa atende cu tur e camanan aki, y segun e mes a indica e personal di ICU ta un di e personalnan mas costoso di henter hospital.

Minister a splica cu conhuntamente cu Hulanda, den cuadro di e “ziekenhuis samenwerking” di e Dutch Caribbean Hospital Alliance, un cooperacion cu nan ta lantando pa yuda otro pa comparti pashentnan ora cu tin mester, pa cumpra remedinan hunto, baha e gastonan di cuido tambe. El a menciona tambe cu ya caba hunto cu hospital y AZV, Ministerio di Salud a traha un “manpower planning”, cuanto personal adicional ta bay tin mester pa amplia e capacidad di ICU y kico ta e costo mara na esaki.

“E bon noticia ta cu ya caba AZV a pone fondonan disponibel pa nos por cuminsa cu e werven en selectie pa riba propio forsa nos amplia nos capacidad na nos ICU na un forma structural ya e ora nos ta limita di cada bes pidi Gobierno Hulandes ayudo, cu manera mi a bisa e ta costa Gobierno di Hulanda hopi placa e ta costa nos hopi placa y mi ta kere cu na un forma structural nos tin cu soluciona e problema aki pa nos”, el a señala.

Otro punto di atencion den e “exit strategy”, cu Minister a menciona ta cu nan ta considerando e eliminacion di e seguro obligatorio pa tur turista cu bin Aruba of haci esaki opcional pa e turista y introduci un tipo di “zorg heffing” (impuesto pa cuido) na aeropuerto y pa medio di e fondonan cu ta wordo genera di e heffing aki lo inverti back den cuido.

“E ley ta cla caba nos a traha riba esaki lo mester wordo manda DWIZ pa despues haya aprobacion den Conseho di Minister pa despues cana su caminda pa Raad van Advies y si finalmente wordo debati riba dje den parlamento. Kiermen esey ta e intencion di Ministerio pa bin cu e heffing aki pa crea fondo pa por financia e ampliacion di capacidad y keda inverti tur e entradanan aki back den cuido”, el a agrega.

Minister a indica tambe cu nan ta considerando pa cambia e maneho di testing na aeropuerto y cambia nos maneho di testing local tambe. Ya caba a flexibiliza maneho entrante awe na aeropuerto caminda aworaki lo acepta antigen testing y tambe a cambia e maneho di PCR testing y lo acepta testnan 48 ora delanta prome cu un turista aborda su avion atrobe.

Pa loke ta trata e maneho di testing local, Minister a splica cu nan a nota cu e e strategia “search and destroy”, no ta duna e resultado cu e variante Omicron door di e cantidad di personanan cu ta wordo contagia y testing na e manera actual ta costando miyones di florin. El a señala cu nan kier bay over na “centinel testing” caminda dokternan di cas den cada districto ta haci invitacion na aseguradonan pa haci test y asina haya un indicacion con e virus ta comporta su mes den comunidad.

Un otro punto cu Minister Oduber a enfatiza riba dje ta vacunacion. Minister a informa cu durante fin di siman aki nan ta bay organisa un Vacunathon pa muchanan entre 5 cu 11 aña di edad. Diabierna e vacunacion ta dirigi pa muchanan cu tin un onderligende ziekte y diasabra cu diadomingo ta dirigi pa tur mucha cu nan mayornan tin deseo pa laga nan yiunan tuma e vacuna.

Contestando e pregunta di Bon Dia Aruba tocante vacunacion pa mucha, Minister Oduber a splica cu nan a tuma decision pa esaki basa riba e conseho cu nan a haya di Gezondsheid Raad di Hulanda cu a haci varios investigacion riba e posibel efectonan secundario, riba e dosis tambe cu tin cu suministra e muchanan. El a sigui indica cu obviamente e dosis ta bay ta diferente, e ta e vacuna Pfizer, pero den un dosis hopi mas liviano y tur mucha entre 5 cu 11 aña lo ricibi dos dosis, no manera e adultonan cu ta hayando tres dosis cu e booster shot, pero dos dosis solamente cu ta hopi mas liviano.

E ultimo punto di atencion den e plan “exit strategy” ta pa considera eliminacion di tur medida. Minister a menciona cu tin varios pais na mundo cu ya caba ta eliminando diferente medidanan y na Merca tur actividad ta siguiendo normal. “Nos tambe na Aruba mester considera den e exit strategy cu ta wordo proponi na crisis team pa nos por hiba un bida un tiki mas liber, pero naturalmente teniendo precaucion, siguiendo e reglanan di prevencion, cuidando nos mes, cada ken responsabel pa su salud, pa hisa su sistema inmunologico pa asina nos por elimina tur medida”, el a señala.