Wit Gele Kruis a comparti e situacion registra pa locual ta trata situacion di embaraso hubenil, maltrato, abuso sexual y droga. A comparti e cifra di aña pasa y kico tur nan a haci y lo continua haci pa combati e problema y sigui duna informacion.

Monique Giel Labad, Verpleegkundide Tiener Consulent na Wit Gele Kruis a bisa con e periodo di 2018 pa 2019 a bay y kico a constata den aña escolar. Manera nan ta haci tur aña, e rapport anual ta basa riba tur locual a pasa durante aña ey.

Nan por bisa cu den practica ta mira mucha homber cu señal di droga ta keda ‘bin cada bes’. E parti di relacion entre mucha homber cu mucha muhe, e maltrato severo, ta bin mayoria di biaha den maltrato di hende hoben.

“Mi por bisa cu 2018 a keda e mesun cantidad registra pa bario. Nos ta registra cada parti cu nos ta wak den practica, manera edad di mama y tata, si ta un Sugar Daddy of un Lover Boy. Si nos bay pa bario, por bisa cu Santa Cruz tin e mayor cantidad”, Giel Labad ta splica.

E ta bisa cu na 2018 den e bario San Nicolas y Noord e cantidad di embaraso hubenil tabata grandi. Nan a señala muchanan cu a pasa den abuso sexual y despues nan a sali na estado, of a haya e parti cu mucha ta uza droga ora cu nan a haya yiu. E cantidad di caso asina ta mas halto den bario di Santa Cruz.

Pa locual ta trata e parti di maltrato of abuso di un padrastro, omo, primo, bou influencia tambe tin cantidad grandi di caso. E parti cu nan a señala, nan a registra na comienso di aña y final, unda cu a traha nan rapport anual pa comparti y wak con por traha riba e tereno en cuestion.

Segun Giel Labad, e parti cu mas a resalta ta e edad di e muchanan. “Nos grupo di enfoke ta keda entre 11 te cu 19 aña di edad. E edad mas hoben tabata 14 aña. E aña aki nos tin mucha muhe di 13 aña, pero si nos wak bek, el a sali na estado un aña prome.”

Nan ta haci e registro pa tin un miho bista riba e situacion. Sinembargo, ‘e no ta keda na registracion so’, sino cu ta keda kibra cabes pa wak kico por haci y busca un manera pa preveni casonan similar.

“E parti curativo ta asina pasobra e zorg di cura ta grandi cu locual por bisa cu e cantidad a baha. Aña anterior nos por a mira ariba di 100 caso, pero ultimo 3 aña el a baha bou di 100, cu ta algo positivo”, E ta splica.

Giel Labad ta bisa cu esey ta pa motibo di programa di prevencion cu charla na scol. E ta un campaña cu nan ta core durante periodo di carnaval. Sinembargo, e ta bisa cu nan ta keda wak bek e caso di ‘carnaval babies’ cu ta encera cu na november tin e mayor cantidad di baby ta nace. Tambe nan ta evalua si e hende muhe a sali na estado pa motibo di influencia di droga of alcohol.

Di e forma ey, nan ta keda traha campaña riba e tereno preventivo. “Nos ta sigui bay scol. Awo cu scol a habri, nos ta bayendo scol cu ta haci peticion. Esunnan cu ta den nan ultimo aña di basico pa bay na un scol avansa, unda nan kier midi conocemento y wak con ley ta. Si nan mester un guia pa duna den parti di embaraso hubenil, mas tanto durante charla ta papia tocante e consecuencianan, pasobra esey ta importante pa nan.”

E ta splica e muchanan di edad jong kende ta sexualmente activo, pa nan ta sigur kico nan ta haciendo. Pasobra si bisa un mucha pa no haci’e, toch e ta haci’e, pa motibo cu curpa ta custuma. Nan no por prohibi, pero ta bisa cu ta preveni door di mustra nan pa nan keda pendiente di malesa cu ta wordo transmiti sexualmente. Kico lo pasa cu por pasa cu bo curpa ora bo tene relacion sexual cu diferente partner. Con pa haya mas informacion di e malesa. Tin ora nan tin cu bay departamento DBZ pa traha hunto den proyecto, pa asina nan ta mas consciente.

“Muchanan awendia no por duna nan un lectura pasobra e ta bira laf pa nan.”

Giel Labad ta bisa pa por capta atencion di un hoben, mester interactua cu nan. Keda haci demostracion visualmente y asina nan por compronde y duna stelling. Con nan por actua y haci den cierto situacion cu presenta na nan.

Nan ta ripara tambe cu mayoria di nan muchanan cu ta dilanti e lectura tin ‘self-esteem abou’ nan ta busca atencion y nan no ta haya. Pa e motibo ey, nan ta busca e atencion na caminda robes.

Un ehempel cu el a menciona cu ta pasa, ta ora un hende homber, cu auto, tattoo, ta cuminsa papia bunita cu e mucha muhe cu tin 13 aña, e mucha muhe no sa kico pa haci, ‘mayoria no sa con pa duna contesta’.

Di e manera ey Wit Gele Kruis ta duna tip na unda nan tin cu pone atencion. “Corda cu e hombernan aki mas grandi no tin bon intencion, nan ta core auto y nan ta pasa scol wak un mucha di 13 aña inocente y vulnerabel cu por cay masha lihe den trampa.”