Raymond Hernandez y Booshi Wever (UPP)
Raymond Hernandez y Booshi Wever (UPP)

Na ocasion di e di 14 aña di oficialisacion di nos idioma Papiamento, UPP kier a felecita henter e pueblo Arubiano, specialmente tur nos Papiamentistanan y advocadornan di Papiamento den enseñanza, nos culturistanan y artistanan local cu ta keda promove nos Papiamento, por medio di literatura, canto y pelicula. Awe sigur ta un dia cu nos tur mester para keto pa un reflexion special, riba e rol cu nos Papiamento tin te na e momentonan aki, y e rumbo cu nos tin scoge pa sigui desaroya Papiamento, como idioma nacional y oficial di Aruba. Nos sa cu tin hopi criticonan cu ta mira Papiamento ainda como un dialecto of un lenga inferior.

Nos tin e skepticonan cu ta bisa cu Papiamento no ta hiba nos ningun caminda, y no ta mira un rol pa nos idioma den nos enseñanza. Nos tin tambe “colonialistanan” sea academico of no, yiu di tera of di madre patria, cu ta pensa cu enseñanza di y den Papiamento lo no sirbi nos pais. Nos tin di reconoce cu Papiamento pa mas di 300 aña desaroya su mes bira un idioma. Nos sa cu pa epocanan e mester a defende su mes.

Nos por comprende for di Fundacion Lanta Papiamento, por medio di sra. Joyce Pereira, cu si na prome instante tabata prohibi nos hendenan pa papia Hulandes, despues a cambia e politica di idioma, dor di prohibi Papiamento. Y asina mes nos por mira con den un periodo largo e Papiamento a resisti y persisti, te bira oficial. Lastimamente nos mester bisa cu esaki ta apenas 14 aña. Nos di UPP ta consciente, cu ainda nos no ta unda nos mester ta, ya cu nos ta kere cu Papiamento na final lo mester haya su luga den nos ense- ñanza, reconociendo tambe e derecho di educacion di nos muchanan den idioma di su pais. Esaki ta un di e aspectonan cu Nacionnan Uni, por medio di UNESCO ta reconoce y ta fomenta. Den su programa pa eleccion 2013 UPP a desaroya ampliamente riba e metanan cu e partido ta para pe, pa cu enseñanza. Un programa cu pa gran parti pa 2017 ta keda valido, mirando cu pa cuatro aña mucho no a sosode.

UPP ta convenci cu enseñanza y educacion ta e instrumento, e herment, di mas importante, den desaroyo di un pais y un pueblo. Sigur na momento cu vision di UPP ta cu nos mester tin un comunidad cu ta brinda tur nos ciudadanonan e oportunidad pa desaroya nan mes y contribui na su comunidad. Fortaleza di nos nacion, nos patria, ta nos hendenan. Enseñanza y educacion mester crea un comunidad cu ta siña carga su responsabilidad, cu ta tuma e timon di su propio desaroyo. Un comunidad basa riba solidarismo, union y participacion activo di nos ciudadania. Un comunidad cu ta cuida su medio ambiente, cultura, norma y balornan, nos Papiamento. E ultimonan aki nos ta mira tambe como e forsa catalisador di un integracion real di tur esnan cu a bin biba riba e baranca aki UPP ta kere cu enseñanza ta un di e derechonan mas fundamental di un hende y p’esey e mester ta un ense- ñanza di INCLUSION y no di exclusion.

Y exclusion di enseñanza den lenga materno, nos ta kere tambe cu ta exclusion di nos muchanan pa un desaroyo di nan capacidadnan intelectual den un forma optimo, tanto na su propio beneficio, esun di su famia y al final di su pais. Ta den enseñanza ta unda cu nos mester duna Papiamento su espacio pa e ciudadano hoben aki por desaroya como un vehiculo di desaroyo intelectual y critico. Creando ciudadanonan asina, ta permiti nos pa crea un sociedad cu di berdad ta aporta na su propio democratisacion, incluso di e sistema politico. Creando ciudadanonan critico y independiente den pensamento ta core tambe cu e cultura di miedo. Pa UPP introduccion di Papiamento ta mandatorio y obligatorio, si nos kier sobrevivi como pueblo. Nos tin comprendi cu tin un estudio riba e scolnan modelo multilingual cu ya caba pa algun aña ta draai na Aruba. Y cu e resultado segun nos por comprende ta uno satisfactorio pa e tipo di scol aki, unda cu Papiamento ta e idioma di instruccion te cu e di cuatro aña.

Teniendo na cuenta tambe e opinion vocifera pa tanto sra. Jocette Daal di SKOA y sra. Marushka Cornelie di SIMAR tocante cu nos ense- ñanza ta un anticua y cu a funciona 40 aña pasa, cu ta momento pa seriamente bini cu cambionan fundamental den nos sistema di enseñanza y na unda cu parti di cambionan aki ta cu Papiamento ta bay den enseñanza como idioma di instruccion sigura pa loke ta e educacion basico.