E situacion di trahadonan aki na Aruba ta conoci di tin algun problema cu ta afecta pueblo den diferente manera y na diferente nivel. Cu e entrada di un gabinete nobo, tambe a bin speransa renoba di posible solucionnan na e problemanan aki y un mehoracion den e panorama.

Cu e speransa aki, un ciudadano a dirigi un carta na minister di Labor, Wendrick Cecilia (AVP), unda a trece dilanti tanto e varios problema cu e clase trahador di Aruba ta enfrenta y algun posible solucion pa esaki. Bon Dia Aruba a haya acceso na e carta aki y ta trece un resumen tocante e diferente aspecto cu a menciona y trece dilanti na e minister.

Den e carta, cu fecha di dia 28 di april 2025, e ciudadano aki a trece dilanti cu e ta di opinion cu “nos por wak un atake formal roba e trahadornan di Aruba door di un parti di e empresarionan pa mantene e salario abao. No ta indexa salarionan ora costo di bida ta subi … te cu poco dia pasa nos por a lesa cu a indexa salarionan den sector publico.” Un realidad ta cu por a mira den varios rapport cu e costo di bida ta hopi mas halto cu e entrada di varios hogar, haciendo dificil cu famianan por cubri nan gasto confortablemente y biba un bida digno.

Segun e ciudadano a expresa, “tin grupo di empresario constantemente den lucha pa hisa e prijs di articulonan di necesidad, entre otro. P’esey costo di bida ta subi constantemente y cada biaha e trahador mester keda sin cumpra e articulonan di primera necesidad. Hopi biaha a pesar cu ta tata y mama ta traha.” Esaki ta trece cune un gran cantidad di consecuencia negativo den varios aspecto, incluyendo salud, bienestar y salud mental. Un ehempel cu a trece dilanti ta parehanan hoben cu mester biba den un camber cerca mayor o suegronan, “pa un gran parti di trahadornan no tin e sentimento/speransa di cambio den futuro.”

Pa esnan cu ta baha cu pensioen e situacion ta uno dificil tambe, pa motibo cu entrada automaticamente ta baha di un manera considerable, y esaki ta specialmente e caso si e trahado no tin un di dos areglo di pensioen. “Esakinan ta e problemanan grandi cu e clase di trahado na Aruba ta experiencia y cual problemanan ta grita pa solucion y asuntonan cu mester discuti entre gobierno y representantenan di trahador.”

Ademas di presenta su punto di bista personal tocante kico en realidad e problema ta, e ciudadano a presenta algun solucion cu kisas ta bon pa considera. El a cuminsa bisando cu “e solucion pa e problema aki ta conoci. E trahadornan cu tin e problema aki mayoria di biaha ta trata di trahadornan kendenan no ta afilia na sindicato.”

E funcion di un sindicato ta di representa y defende derechonan e interesnan laboral pa trahadornan. Tur esaki logra via negociacion colectivo, unda por negocia convenio of tratado colectivo tocante entre otro salario, condicionnan laboral, orarionan etc. Sinembargo tambe ta trata defensa legal, apoyo, proteccion di condicionnan laboral, representacion dilanti autoridadnan, educacion, formacion, entre otro. Un sindicato ta busca un ekilibrio entre e poder di e dunador di trabao y e trahadonan pa asina garantisa condicionnan di trabao cu ta digno y husto. E por ta util pa fomenta e afiliacion na sindicato, unda e trahadornan por tin un representacion cu lo lucha pa y negocia un miho salario y condicionnan di trabao unda esaki ta necesario.

Segun e ciudadano a trece dilanti, ken tin conocemento amplio den sindicalismo, e grado di trahadornan cu ta afilia na sindicato den e sector priva ta hopi abao. “E representacion abao aki den sindicato ta e problema grandi di e salarionan malo na Aruba. Un parti e trahadornan mes tin culpa, nan mester pa un miho salario y miho porvenir. Kedando bo so, bo t bira victima di empresarionan di mala fe” kendenan por cuminsa un politica di menasa y intimidacion pa dividi e trahadornan. Agregando cu “nos futuro politiconan cu pensamento social tin un responsabilidad grandi den nan man.”

 

Algo cu a menciona den e carta tambe ta cu e “ley actual di referendum ta e obstaculo grandisimo pa trahadornan ricibi e representacion sindical. E sindicato mester agrupa 50%, mas un di tur trahadornan den e empresa pa ricibi su reconocimento y e representacion. Falta di sindicato den mayoria di e empresanan grandi, sigur a yuda hopi den e explotacion di trahadornan pa mantene e salarionan abao.”

Den e caso aki, ta trece dilanti e consideracion di un cambio den e ley di referendum pa asina mas trahador por tin representacion sindical, y tambe haci posible pa mas sindicato por ricibi reconocimento.

“Mi proposicion ta cu un sindicato cu un representacion minimo di 25% di trahadornan den un empresa mester ricibi su reconocimento. Si tin mas sindicato dentro di e empresa, cu 20% of mas di trahadornan afilia, tambe mester ricibi su reconocimento y representacion,” e ciudadano a skirbi.

E ciudadano ta comenta cu e ley actual ta algo di “tempo di cauchi di baulo. Un ley cu a bini un 50 pa 55 aña pasa, despues di 30 di mei 1969.” Esaki ta haci cu e ley ta anticua, y posiblemente no ta adecua pa e temponan actual.

Mester menciona cu ta bunita pa mira comunidad cuminsa tuma accion y acerca nos autoridadnan pa trece dilanti e preocupacionnan y te hasta sugerencianan pa posible solucion. Manera nos a menciona anteriormente, ta importante pa tene nos autoridadnan responsable pero mesun importante ta bini dilanti cu ideanan y solucionnan cu por mehora e calidad di bida tanto di nos como di nos pais en general.