Cu tin hopi stranhero a cumpra cas na Aruba ta un hecho. Cu hopi di e propiedadnan aki ta riba erfpacht tambe ta un hecho. Pero cuanto stranhero tin propiedad riba erfpacht y cuanto di specialmente cas ta realmente usa pa vivienda no ta cuantifica.
E cantidad di cas cu ta usa pa estadia cortico, Short Term Vacation Rental, STVR of Airbnb na Aruba a conoce un explosion, y aunke tin hopi Arubiano ta huur nan cas pa estadia cortico, tambe tin hopi hende cu no ta biba na Aruba pero a cumpra casnan riba tereno erfpacht y ta huur nan cas pa estadia cortico.
E tema di STVR ta den discusion continuo na nivel di Parlamento y tin hopi pregunta riba con Gobierno lo regula e sector nobo aki, y con e plan di ordenansa special, e ROP y su areglonan, esta e ROPV por yuda regula e desaroyo aki.
Bon Dia Aruba a tuma contacto cu DIP riba e punto aki, y e splicacion inicial cu a ricibi ta cu e ROPV “ta parti Aruba den diferente destinacion. Esakinan ta specifica den articulo 13 te cu 29 di e ROPV. Ta ilustra tambe cua ta e funcionnan permiti den cada destinacion.”
E zonanan ta identifica riba mapa y esaki no a cambia. Loke ta sucede ta cu e uso di tereno y edificio si ta conoce cambio den transcurso di tempo. Banda di esey na e momento cu e ROPV a haya forsa legal den tur destinacionnan tabatin uso, edificio y derechonan existente, (‘bestaand gebruik, gebouw en recht’), tumando lugar caba. Edificio y uso cu por keda legisla, cu no ta afecta e amplitud di e ROPV tambe lo cay bao di e ley.
DIP ta splica cu uso residencial den diferente destinacion ta permisibel, basta cu cumpli cu e condicionnan di e ROPV y e ‘bouw en woningverordening.’
“No ta defini exactamente cuanto hectare ta adecuado pa vivienda, pero cualkier potret areal ta indica cu mucho espacio habri no ta resta riba nos pais,” ta e comentario di DIP.
Reglamentacion di ROPV ta conta pa eigendom y erfpacht.
Derechonan di erfpacht otorga caba ta derecho existente (‘bestaand recht’) y den e casonan aki e persona cu derecho na prome lugar mester tene su mes na e condicionnan di su derecho di erfpacht. Den mayoria caso esaki lo ta pa construi y tin un cas residencial.
E uso di casnan pa meta turistico, Short Term Vacation Rental (STVR), no ta regla (ainda) den un vergunningstelsel. “Esaki ta specificamente exclui si den varios destinacion di e ROPV,” DIP a enfatisa na Bon Dia Aruba. “Esaki sinembargo no ta nifica cu e uso pa STVR no ta tuma lugar. Na DIP no tin un bista tampoco di cua ta e adresnan STVR y no tin maneho ainda pa indica con lo trata e casonan existente.” Segun DIP un maneho riba STVR lo cay bao responsabilidad di diferente Ministerio.
Pero, uso existente den cuadro di e ROPV ta esun cu tabata existi na momento cu a habri e plan pa tur hende por lesa. Tur locual a bin despues cu a introduci e ROPV no ta considera ‘existente,’ pues en realidad ta ilegal. “Den otro palabra, den e ROPV tin reglamentacion pa STVR of Airbnb, pero no tin maneho di banda di Gobierno. Y DIP mes no tin e capacidad di personal ni suficiente informacion si caso kier pa pasa pa implementacion di e ley riba e area aki,” DIP a mustra.
Tin un cantidad di condicion cu mester cumpli cune pa por pidi y haya derecho riba un tereno erfpacht. Y un di nan ta cu e persona mester ta residente di Aruba y di nacionalidad Hulandes. Sinembargo, e persona cu traha un cas riba tereno erfpacht por bende esaki. Y no tin limitacion legal pa benta di edificionan riba erfpacht. Den e condicionnan di erfpacht no ta prohibi benta di edificio na no-residentenan of compania. No tin nada legalmente regla tampoco pa e casonan aki, manera un tarifa di erfpacht of grondbelasting hopi mas halto pa personanan cu no ta residente of companianan di afo.
“E unico manera pa controla cu cas ta destina pa STVR ta dor di controla na imigracion cua adres ta hopi frecuenta. ATA ta haci esfuerso den cuadro di esaki. DIP mes no tin indicacion cuanto cas ta den man di personanan cu no ta residencia na Aruba. Un paso cu por tuma ta si haci un revision di e sistemanan di registracion na DIP y Kadaster.
E ROPV ta nobo, ta reglamenta y ta haci cu no tur cos por tuma lugar tur caminda mas. Cu tin resistencia riba varios nivel ta logico. Como herment pa organisa uso di tereno cu ta scars, como cuadro pa evalua peticion y proyecto e ta sumamente util, DIP ta ilustra. “Mester bisa cu ta ley ta dicta cu tin un ROP y un ROPV. E prome ROP ta di 2009. E ROPV no tabatin mucho entusiasmo p’e pero hueznan mas y mas a mustra riba e obligacion legal pa e ROPV. Awor cu procesonan ta opera segun e ROPV, ya no por para esaki sin mas. E ROPV t’ey, kizas por cambi’e, extende y ahust’e pero ya no por elimina e ordenansa territorial mas.”
Mientrastanto e ROPV actual tin un duracion te cu 2029 y trabaonan a cuminsa caba cu Ministerionan, pa mira ta bay traha uno nobo y si mester, un ROP nobo tambe. Pero tambe por evalua si ta suficiente pa djis extende e ROPV actual y sigui cu un periodo, basa riba e posibilidadnan cu ley, esta e LRO, mes ta brinda. “Den e cuadro aki mester bisa cu ora ahusta e ROPV, e proceso tambe ta ancra den ley, y ta uno cu ta transparente, publico y cu participacion di ‘stakeholders,’” segun DIP.
DIP en todo caso ta hopi consciente di e beneficio di tin un ROP y ROPV y asina ta cumpliendo cu e LRO, esta e Landsverordening ruimtelijke ontwikkeling.



