Cada cuatro aña nos tin e rush pa percura pa e coordinador, asesor o con nos kier yama nan haya un puesto fiho den gobierno. Pero tambe e hendenan cu a haya trabao directamente den e departamentonan cu por considera ‘nombramento politico’. Y esey pasobra nan no ta nombra a base di un proceso normal, a base di un plan di formacion di personal structura y formalisa na un manera legalmente corecto.

Cu den e dianan aki gobierno di turno ta saca un carta pa formalisa loke nan ta bay haci di awor pa 22 di september cu personal cu awor ainda ta riba contract, no ta nada straño. Tampoco ta nada straño cu ta bisa cu e cosnan aki ta prepara di hopi tempo caba, pasobra asina e partido den gobierno ta traha: nan ta planea nan cosnan, bon y malo, cu bastante anticipacion. Y den e caso aki no ta otro, pasobra loke a haci ta, cu desde algun tempo caba tabata pasa hende di e ‘corte’ di e ministronan pa puesto na e departamentonan. Y awor ta habri e posibilidad pa duna nan un puesto den servicio permanente di gobierno directamente. ‘Smart, but wise’?

Kico ta asina inventivo, innovativo, pero dañino na e carta aki? Cu ta kibra e mecanismo individual di evaluacion di cada caso riba su mes, a base di e experiencia cu tin cu e persona nombra prome den tijdelijke dienst, despues di cual eventualmente ta pasa pa vaste dienst si tur cos ta na orden. Awor a kibra e necesidad pa e empleado, ex- contratado, bay prome den tijdelijke dienst, pero ta haci como si fuera su tempo como contratado tabata su tempo di prueba den servicio di gobierno y ta nombra e persona den vaste dienst di biaha. Esaki nunca tabata e intencion di e reglanan hancra den LMA.

E caracter masal di e medida aki no ta concerni solamente personal contrata den servicio temporal cu un diploma WO o HBO, sino tur otro personal tambe, irespecto nan educacion. Den e sentido aki e titulo di e carta ta engañoso pasobra e no ta trata solamente kaderpersoneel. Y ta surgi otro bruhamento aki, pasobra segun LMA cualkier ambtenaar por pidi vaste dienst despues di un aña den tijdelijke dienst, pues e regla den e carta cu esun cu menos scol mester warda 3 aña, no ta cuadra cu ley. Otro aspecto cu mester tuma na cuenta ta e asunto di plan di personal aproba pa cada departamento. Nos ta duda cu e tipo di plan ey ta existi pa tur departamento, y nos ta duda cu semper ta respeta e plannan ey.

E pregunta cu ta keda semper ta: con nos ta bay resolve e sorto di desorden aki, cu den cierto variante ta ripiti cada cuatro aña. E unico forma structural pa haci esaki ta pa saca e nombramento for di man di e politiconan. Den nos mes region nos tin e ehemplo di e paisnan Ingles cu conoce un Public Service Commission (PSC), cu ta emplea, suspende, y retira empleado publico. E conseho aki, cu ta un refleho representativo no politico di comunidad, ta ricibi e plannan aproba pa parlamento di cada ministerio y cada departamento. Seguidamente nan ta entrevista, evalua y ta rechasa o nombra e candidatonan den servicio publico. Un pais manera Canada, den e mesun tradicion Britanico aki, tambe conoce e forma di PSC pa independisa e nombramento y maneho di personal na cierto distancia di e politico.

Den nos caso nos a bay completamente den e otro direccion, cu politiconan cu ta argumenta cu e empleadonan publico pa gran mayoria ta nombra pa e otro partido grandi y por lo tanto nan no ta di confia. Esaki a habri e forma di opera cu team di hende di confiansa rond di e ministronan, cu ta copia trabao cu realmente ta pertenece na e departamentonan pa haci. Di e manera ey nos ta haya e problema di e empleado publico cu un bril politico cu t’ey na prome luga pa haci loke e mandatario mand’e haci, y no pa haci un evaluacion serio entre interes politico y interes general di e pais. Pa colmo esaki ta un peso extra cu nos como comunidad mester carga.

Cu e maniobra aki gobierno actual naturalmente tambe ta pone un banda tur acuerdo cu tabatin cu Hulanda pa baha gasto di personal, cual tabata pa corta por lo menos 5% di e gastonan aki. Nos por mira entre otro den e cifranan compila pa Conseho Consultativo (Raad van Advies) den nan comentario riba presupuesto 2017 cu e gastonan di salario no ta baha, y e cantidad di empleado tampoco: pa fin di 2016 nan ta constata cu gobierno tin 4992 empleado, y pa fin di 2017 esey ta bira 4988 persona, seis menos anto… Gobierno no a reacciona pa bisa cu e constatacion di RvA ta incorecto. Asina anto ta papia di mehora gobernacion y e unico compromiso cu nan ta cumpli sagradamente cu ne, ta cu esun cu a nombra politicamente y awor a percura pa e caminda pa e yega na un puesto fiho como empleado publico. Nada nobo.