papiamento google translate.jpg

E experto den computer, sr. Ace Suares ta trahando riba un proyecto ambicioso cu lo duna nos lenga materno otro dimension. E kier pa nos idioma Papiamento por aparece den Google Translate, manera otro lenga crioyo ta aparece. Google Translate ta brinda e posibilidad di traduci texto,bos, imagen, video den tempo real for di cualkier idioma. E tin 90 idioma den distinto nivel y e ta wordo uza pa mas cu 200 miyon hende pa dia.

El a declara na Bon Dia Aruba cu e ta bin trahando riba e proyecto aki cu no ta uno facil, y cu e ta bin realisando den fasenan pa bira realidad un dia no mucho leu, cu Papiamento taden Google Translate of traductor online. Si otro idioma a yega den Google Translate manera Vries di Hulanda, y e ta haya cu tambe ta posibel cu nos lenga Papiamento tambe lo haci su introduccion den e plataforma aki. Pero pa e soño aki por bira un realidad un team multi disciplinario entre otro di experto den computer y linguista mester cera cabes pa traha hunto durante un par di luna, y asina presenta e proyecto y purba di convence Google pa tuma nos lenga Papiamento den nan sistema. Te ainda nan no a toca e porta di e Google te ora cu nan ta cuminsa traha formalmente riba un diccionario den Firefox cu ta un website gratis y di codigo habri desaroya pa Microsoft, Windows, OS X y GNU/Linux bou coordinacion di e compania Monzilla Corporation y fundacion Monzilla.

Fasenan

Pero pa haci esaki posibel tin ainda un caminda pa cana. Un caminda cu e ta describi como tres paso of fase. Sr. Suares kende ta un experto den computer masha renombra den nos region a bisa cu e prome paso tin di haber cu e uzo di Firefox cu ta brinda e posibilidad cu Papiamento por bay den Facebook, gmail y yahoo caminda bo por spell check bo texto caba. E otro paso ta esun di traha spell check den smartphone di Android di Google. Y finalmente e di tres paso ta esun cu Papiamento por bay riba Google Translate. Te aworaki nan ta den e prome fase bayendo pa e di dos. Pero pa e di tres fase cu ta esun di wak Papiamento den Google Translate ainda nan no tin e team di 6 pa 7 persona cu e tin mester. El a papia cu varios persona interesa pa forma parti di e team pero no a wordo concretisa nada. “E ta un cos straño, pasobra na Corsou no hopi hende ta pone hopi tempo den Papiamento, pa hinca nos idioma den computer”, el a declara na e matutino aki. Sr. Suares kende ta residencia na Corsou a agrega cu den e isla bisiña aki masha poco hende ta interesa riba e trabou aki, pero e no sa con e interes ta na Aruba riba e tereno aki. E ta haya cu e hendenan ta gusta lesa buki na Papiamento y linguistanan cu ta traduci obranan literario den nos idioma, pero nan no ta pensa cu pa ehempel Iphone ta un plataforma cu por papia Papiamento tambe . E percepcion ta cu e acceso pa e tipo di plataforma aki ta leu di nos y mas bien e ta mas accesibel pa paisnan grandi manera Merca. Sr. Suares a bisa cu nos no por pensa asina pasobra e percepcion aki no ta berdad, ya cu tin hopi lenganan materno mas cu 160 idioma manera Papiamento cu ta forma parti di Google Translate. “Papiamento por si!, pero ora cu nos ta traha riba dje”, el a declara.

Uniformidad riba ortografia

Bon Dia Aruba a puntra sr. Suares cu e echo cu no ta existi un uniformidad riba uzo y ortografia di Papiamento entre Papiamentu di Antia y Papiamento di Aruba lo por bira un problema den e proyecto aki. Como experto den computer e ta bisa cu pa un computer no ta hopi dificil pa añadi palabranan cu ta forma parti di e vocabulario di un idioma. Por tin tres forma of mas di papia y skirbi Papiamento, pero pa computer no ta dificil pa reconoce nan. Pero si e ta dificil pa e hendenan haci e trabou cu tin di haber cu traduccion di un contenido of texto. Un punto cu e ta considera importante ta cu den Firefox bo por haci uzo di spell check na Papiamentu. Y e ta kere cu ta hopi facil pa traha esun na Papiamento di nos na Aruba tambe. E t’ey caba –segun sr. Suares- pero e cantidad di palabra ainda no ta suficiente. E ta bisa cu esun interesa den e proyecto aki pa mehora e spell check aki, y cu sa di linguistica di Papiamento por tuma contacto libremente cun’e na su e-mail adres: ace@suares.com