Recientemente den nos Editorial nos a referi na e recomendacion di Fondo Monetario Internacional (IMF) pa Aruba introduci un impuesto riba benta, di un forma no acumulativo, specificamente un impuesto riba balor agrega (BTW/VAT/IVA). Nos a comenta tambe cu Camara di Comercio, en todo caso te algun aña pasa, tabata apoya introduccion di un BTW. Mientras tanto esey no ta asina mas, pero cu otro gremio importante, AHATA, si ta apoya introduccion di un tipo di ley asina.

Den un carta dirigi na gobierno fecha 26 di september 2019, despues di e consulta cu gobierno tabatin cu e gremionan empresarial dia 4 y 5 di september, e gremio aki a formula su oposicion contra e plannan cu gobierno a trece dilanti, unda ta constata cu gobierno ta aplica “cherry-picking” riba e recomendacionnan di IMF, y ta considera solamente e opcionnan mas rapido cu ta garantisa aumento di entrada, pero no ta atende e necesidad di reduci gasto, specificamente e gastonan di personal.

AHATA ta enfatisa e necesidad di un “plan di reforma completo, en bes di proposicionnan ‘ad hoc’ cu no ta delinea e efecto final di tur e impuestonan individual. E gremio ta recomenda pa introduci un BTW y elimina varios otro impuesto individual. Nan ta referi tambe na e obhecion cu introduccion por tuma mas tempo, pero cu por tin resultado positivo a largo plaso pa Aruba, na luga di selecta impuesto cu ta mas facil pa implementa, pero cu ta resulta dañino pa e isla, e habitantenan y industria turistico. Den esaki ta menciona como un paso intermedio e introduccion di BBO na frontera solamente, cu incorporacion di impuesto di importacion den esaki, poniendo e ultimo aki na cero. Adicionalmente, introduci un BBO pa servicionan selecta cu tin volumen y por ofrece un bon cumplimento. Esaki por sirbi pa despues pasa pa introduccion di un BTW den un fase posterior.

AHATA ta mustra riba e importancia di incorpora impuesto di importacion den e BBO na importacion, sino ta crea un capa nobo di complicacion y ademas ta bin riba cierto tarifanan sumamente halto manera e 22% cu ta cobra riba importacion di mueble, cu ta un estorbo pa renobacion de industria turistico. (Esaki ta un herencia di tempo di Antiyas, unda tabata duna proteccion na industria di mueble na Corsou. Aruba nunca a deshaci di esaki; red.).

Pa ilustra kico ta e aumento di costo di negoshi cu e gremio ta experimenta, e gremio den su carta ta duna un resumen di e diferente impuesto/accijns y otro gastonan cu e sector a haya pa cumpli entre 2013 y 2019 (mira tabel acompañante). Por añadi na esaki ainda e decision di aumenta e tarifa pa conversion den divisa pa pago den exterior (‘deviezenprovisie’) di 1,3% pa 1,9%.