Experto di Arbo, Flora Petronilia a duna un splicacion mas amplio tocante e ley, tocante e dialogo tripatrite social laboral y cua ta siguiente stap cu lo tuma pa e ley ta na vigor.

Flora Petronilia, beleidsmedewerker y representante di DTSL (dialogo tripartite social laboral) ta un Arbo deskundige. Petronilia a studia na Dr. Horacio Oduber hospital, despues el a bay HBO pa specialisa den maatschappelijk gezondheidszorg.

Na Hulanda, el e traha den Arbodienst. Na 2004 a ofrece Petronilia pa bin Aruba y yuda cu e posibilidad pa un Arbodienst na Aruba. El a cuminsa cu Directie Volksgezondheid, despues integra na SVB. Na 2015 gobierno a acerca pa departamento di Labor, pa locual ta trata e Arbowet.

Actualmente su funcion ta beleidsmedewerker. A forma un team pa traha conhuntamente cu otro departamento. “A yega momento pa cambio di ley anticua. Pa hopi aña caba tabatin intencion pa e cambio, pa mira kico ta e miho maneho cu gobierno por adkiri, anto cuminsa traha riba esey conforme ILO pa determina e Arbowet.”

DTSL ta ora tres partido (gremio empresarial, sindicato y gobierno) ta sinta na mesa y dialoga riba contenido di ley. Petronilia ta splica cu e prome topico tabata e parti di Arbowet unda tur tres gremio a bay acuerdo, den cual pa cada articulo e gremionan por a haci pregunta den e presentacion.

“Cada 3 di e partner por a haci nan pregunta y manera cada articulo mester tin un compromiso pa por sigui pa e siguiente articulo. Na final, e ta haya su aprobacion pa e cambionan cu a señala. Na momento cu a yega na votacion, el a bay na fabor, pues no tabatin disturbio of discusion”, el a splica.

Sinembargo e ta bisa cu ta biniendo for di aña pasa cu ‘preparacion enorme’, unda cu minister di Asunto Social y Labor, Glenbert Croes, a asisti na ILO y a bay cu safety hat conforme convenio ILO 655 y 687. Esey Croes tabata prepara y el a trece esey dilanti.

Tabatin e parti di dialogo, caminda e mandatario a pidi conseho di parti gobierno, sindicato, y dunado di trabou pa uni y saca e dialogo tripatite. Unda cu e dialogo tin su statutonan y reglamento na ordo.

Di eynan a saca e delegado, representante, consehero di minister di Labor y a saca cada topico di cada ley. “Sea gobierno, sector priva y sindicato. Di eynan a pone e prome congreso y e di dos, cu a caba di tuma luga.”

Petronilia ta bisa cu cada ley y cada topico ta trata asina. Tin un trabou enorme, segun e ta splica, pa motibo cu mester busca documento pa cuminsa e preparacion cu tin di informa. E comision tecnico ta forma parti di esey.

Nan a duna presentacion riba kico ta e parti cu nan ta bisa ta bon, e parti cu nan kier wak cambio y ta entrega punto di interes. Ora tur tres gremio ta riba e mesun linea y ‘domina e materia’, nan ta informa nan delegado, y e ora dialogo por tuma luga.

E siguiente stap ta pa e conseho reuni cu nan gremio pa duna analisis por escrito di kico a tuma luga. “Nos mester traha documento conhuntamente cu cambio pa minister. E ta bay Ministerrraad, wetgeving, Parlamento y conseho, pa asina e ley haya su aprobacion.”

Segun Petronilia, e parti di dialogo pa sinta na mesa, ta pa evita un ley pasa sin tin consulta. Cu un consulta ta haya diferente opinion y preparacion pa Parlamento ‘e organo mas halto den gobierno, y e proceso ta bira mas facil’, pa motibo cu no ta bay tin grupo cu lo bisa cu ta contra e ley.

E parti mas importante ta cu mester informa y sinta na mesa pa hiba combersacion. E ta splica cu esey ta procedura cu mester a pasa pa hopi tempo, unda ta sinta cu ambos partner. Pero esey ta den proceso y lo tin cambio di ley.

A puntra pa ki tempo ta pensa cu e ley lo drenta na vigor. E ta contesta cu pa otro aña, maske ‘no kier bisa fecha’, pero ta un posibilidad mirando cu e fase grandi a pasa. Ta pensa cu pa juni ta rond af.

A pesar cu e ley ta na vigor, ta keda bin cu preparacion. Tin varios fase cu lo cuminsa introduci. Lo duna presentacion y informacion, pa motibo cu mester keda informa pueblo.

“Mientras cu den ley den su totalidad no ta cla e parti inspeccion, mescos AZV a tuma varios aña, tin cu bisa cu introduci, aproba; pero tin fase di preparacion, registracion y dunado di trabou profesional. Gobierno a dicidi arbodienst centralisa y tur esey mester ta na luga”, el a splica.