Den e proximo consulta entre e cuatro parlamentonan di Reino e asunto di e ‘geschillenregeling’ (areglo di conflicto) lo haya atencion atrobe. Nos por a tuma nota cu e lider nobo  di fraccion mayoritario den parlamento a ripiti e frasenan di lamento y critica na adres di gobierno Hulandes atrobe. Den cierto sentido e tin rason cu gobierno Hulandes no tin mucho gana pa tuma paso den e asunto aki, y mucho menos a base di e proposicion cu e tres islanan a trece dilanti. Den e asunto aki no ta bay tanto pa ken tin rason, pero ken tin poder. Aparentemente tres isla den Caribe, cu hunto apenas tres cien mil habitante, kier logra troce brasa di un pais di diesshete miyon habitante riba base di igualdad. Y esey lo no sucede nunca.

Cu gobierno Hulandes ta keda draai rond di e asunto sin duna claridad, esey ta berdad, y esey no ta calma rabia na e banda di Atlantico aki. Pero ta previsibel cu finalmente nan mester hacie, y si despues di e proximo eleccion na Hulanda na maart nos haya un gobierno mas ‘impaciente’ ainda cu e tres islanan, anto probablemente lo bisa loke tabata di bisa pa basta tempo caba. Ta parce factibel cu Hulanda ta bay di acuerdo cu un instancia cu ta duna un veredicto den un conflicto huridico den forma di un conseho, manera Raad van State lo por maneha den un camara separa. Pero loke e islanan ta desea cu mester pone un conflicto den man di Hoge Raad pa un veredicto ireversible, esey muy probablemente lo keda un soño distante.

E problema cardinal ta keda cu den un constelacion manera Reino Hulandes, e afan di kier pone tur cos den regla no ta funciona. Tin hopi cos cu mester regla a base di consulta cu ‘open mind’ y dispuesto pa negocia den un bon ambiente. Y den hopi caso ta miho regla e cosnan aki den un ambiente discreto, na luga di kier hiba tur cos caya, cu e intencion di envolve opinion publico, naturalmente na fabor di e gobierno local den estilo ‘wak atrobe con e abusadonan Hulandes aki ta trata nos’. Recientemente nos por a mira den e caso di nombramento di un gobernador atrobe con e actual gabinete kier atende e asuntonan aki. Imagina bo si tabatin un areglo di conflicto: lo gobierno di Aruba a bay protesta cerca e instancia di apelacion ey, a base di kico?

Ta berdad cu den un proceso normal tin consulta – discreto – unda ta yega na acuerdo tocante e candidato cu tur dos banda ta apoya y aproba. Anto ta sali pafo y bisa ciudadania cu “nos tin un Gobernador nobo”. Anto nos como ciudadano ta bisa “bon bini Señor (o Señora, algun dia) Gobernador”. Pasobra mientras e actual gabinete ta duna impresion cu nan no ta comprende cu e seleccion di un gobernador no ta un eleccion y no mester sondea opinion di pueblo pa wak si e candidato di gobierno ta cay na agrado di pueblo. Pa mas cu nos ta pro democracia y transparencia den tur asunto, esaki ta un di nan unda nos ta apoya e seleccion discreto di e proximo yiu di tera yama pa ocupa e puesto di honor ey. Ta aki ta unda gabinete a dal, no su dede so, pero un par di otro parti di curpa tambe, ora cu e noticia di e nombramento (unilateral di banda di Hulanda) di e actual Gobernador a cay masha na agrado di mayoria di pueblo di Aruba. Atrobe, imagina bo den un caso asina, cu mayoria di pueblo ta OK cu e paso tuma, tambe pasobra gobierno di Aruba no a haci su parti den e seleccion discreto, nos Prome Ministro lo tabatin un posibilidad pa bay bringa e decision… Lo nos no tabatin Gobernador ainda? Of e decision lo a keda tuma di tur manera, independiente di e veredicto cu bin despues?

Laga nos tuma atrobe e caso di 2014, ora Gobernador no a firma e ley di presupuesto. Kico realmente mester  a sucede? Ley (reglamento di gobernador) ta indica claramente loke mester a sucede: e documento mester a bay pa Raad van State pa conseho, punto. Esey no a sucede, loke no ta bon. Pero no por bisa cu no tin regla pa e tipo di situacion aki, no mester un areglo di conflicto pa esey.

Finalmente e pregunta clave cu nos por haci como ciudadano: kico anos tin na un areglo di conflicto? Ta e politiconan cu no ta goberna drechi ta cana busca arma pa nan hiba nan batayanan miho arma. E ciudadano no ta preocupa pa e cosnan ey; nan kier un gobierno cu ta regla e asuntonan ey den bon ambiente, punto. Di e banda ey nos actual gobierno por siña di e gobierno anterior. A pesar cu no semper tabatin un bon ambiente, pero di un manera hopi mas pragmatico y discreto, a regla varios asunto. Den e epoca aki e politico local no por kere cu e por biba sin supervision mientras nos ta parti di algo mas grandi cu nos mes.