Den e edicion aki di nos column tocante nos idioma Papiamento atencion pa algun aparente eror o inconsistencia gramatical, cu nos no ta detecta asina facil den nos forma di papia y skirbi. Den cierto caso nan ta zona asina natural y ta ser usa regularmente, cu practicamente nunca lo tin discusion tocante kico ta corecto.

Laga nos duna un ehemplo di biaha. Den conversacion nos por tende un persona bisa: “Loke mi no ta comprende ta cu…”. Pero tambe nos ta regularmente scucha hende bisa: “Loke cu mi no ta comprende ta cu…”. Lo no sucede hopi cu un persona ta reacciona bisando cu un di e formanan aki no ta bon. Kico ta lo corecto anto?

Pa cuminza algo di investigacion den origen di e palabra ‘loke’. E ta bin di dos palabra Spaño: ‘lo que’. Den nos Papiamento esaki a bira a traves di tempo ‘loke’. Si nos no dedica atencion special na esaki, nos lo no ta consciente di e hecho cu ta trata di unificacion di e dos palabranan ey. Ora nos bisa ‘loke cu’ realmente nos ta expresa dos biaha tras di otro e palabra ‘que’, ya cu nos ‘cu’ den e contexto aki tambe ta representa e ‘que’ Spaño (o Portugues), como tambe den otro contexto representando e equivalente di e palabra Spaño ‘con’. Den e caso aki e ‘cu’ ta representa e ‘que’ y nos por bisa anto cu e forma corecto lo ta e version promer menciona, pasobra e ‘cu’ den e frase aki ta excesivo.

Similar na esaki por referi na e palabra ‘aunke’ cu igualmente tin su raiz den Spaño. Contrario na e ‘lo que’ cu a keda skirbi separa, na Spaño tambe a adopta e forma skirbi na otro: ‘aunque’. Similar na e ‘loke’, den e caso di bisa ‘aunke cu’ esaki tampoco ta e forma corecto.

E mesun fenomen nos por mira tambe cu e palabra ‘maske’ cu tin su origen den Spaño: ‘mas que’. Segun nos opinion su origen ta den e expresion den Spaño: ‘por más que’ (o Portugues: ‘por mais que’, cu tin como sinonimo na Spaño ‘aunque’, ‘a pesar de que’, ‘por mucho que’. Na Papiamento nos ta usa e ‘maske’ por ehemplo den e siguiente frase: “Maske cuanto a bis’e pa no haci esey, el a dal bay.” Igualmente aki por surgi e eror di bisa: “Maske cu a bis’e pa…” y otro variante cu ta: “Maske cuanto cu a bis’e’. Aki tambe ta trata di repiticion di e palabra ‘que’ den forma di e ‘cu’, sin cu ta necesario.

Cambiando e tema un poco nos kier trata tambe e fenomeno di combina di forma eroneo dos forma cu riba nan mes ta corecto. Ta trata di e combinacion di palabra cu ta bisa dos biaha e mesun cos, pues cu parti ta excesivo o redundante. Por ehemplo nos conoce e expresion hopi scucha di ‘Mi a bolbe back’. E hecho cu un persona ta bolbe, ta haci adicion di ‘back’ completamente excesivo. E confusion ta bin di combinacion di e expresion ‘bin back’ cu e verbo ‘bolbe’. Pues mester bisa ‘bolbe’ o ‘bin back’. E fenomeno aki generalmente ta conoci como ‘pleonasme’ na Hulandes, ‘pleonasm’ na Ingles, y ‘pleonasmo’ na Spaño.

Mester tuma na cuenta sí cu tin forma di pleonasmo cu no necesariamente ta eroneo, sino cu nan ta sirbi un proposito literario, por ehemplo pa enfatiza algo, pa duna e expresion mas forza. Por ehemplo: “Mi a mira esey cu mi propio wowo.” Ta dificil imagina cu e persona a mira e cos ey cu otro cos o cu otro wowo, pero den literatura nos ta topa hopi ehemplo asina.