Nos por uza un poco bon noticia de bes en cuando. Manera e anuncio di agencia di rating Standard & Poor’s cu ta cambia e ‘outlook’ di rating di Aruba di negativo pa stabiel. Un ‘victoria’ chikito pa gobierno cu nan lo aprecia den e temponan aki. Y S & P ta cla den nan argumentacion pa yega na e decision aki: “prosperidad creciente cu a fortifica gradualmente ‘resiliency’ di Aruba su economia. Loke ta crea posibilidad pa mas consolidacion fiscal, cu ta ainda den un fase incipiente.” segun e calculonan di CBS nos tabatin un crecemento bastante mas fuerte cu loke a calcula prome, sin tin e cuentanan nacional cu e departamento aki mester a produci. Pero no a haya prioridad di gobierno pa varios aña, cu su consecuencia. Y mas crecemento mester hiba nos na mehoracion di nos posicion financiero como pais, pa cual tin un plan tambe, pero cu mester ehecuta ainda. Ta p’esey nan ta uza e formulacion “fase incipiente”. Pero esey no mester ta un problema, basta ta mantene nos mes riba e caminda corecto si, loke nos no ta mira na e momento aki.

Seguidamente ta bin mas palabra cu ta refleha nos situacion corectamente. “Aruba tin lazo fuerte cu Hulanda, institucion publico local solido, un posicion fuerte di activo exterior, y un economia prospero, pero altamente concentra.” Aki tin dos asunto importante pa remarca. E relacion cu Hulanda/Reino ta algo cu no ta falta den practicamente ningun informe di e agencianan di rating o di IMF. Na momentonan mas dificil cu e actual situacion, tambe mas cu un biaha nan ta trece dilanti cu esey ta haci nan preocupacion menos, pasobra Hulanda no ta laga e situacion financiero di e islanan bay for di man. E problema ta cu nos, y principalmente nos politiconan, no ta gusta cu e Hulandesnan ta tuma nan tarea supervisor na serio.

Otro observacion cu ta bon pa nos tuma na cuenta ta e “prosperidad altamente concentra”. Esaki ta nada mas ni nada menos cu bisa cu e prosperidad no ta asina bon reparti… Nan no a bisa nos nada cu nos no tabata sa: Aruba su poblacion ta consisti pa mayoria di hende cu un salario bastante modesto, cu tin problema pa cubri nan gastonan basico. Y kico nos ta haci cu esey? Nos tin un abismo entre salario minimo y e minimo necesario pa subsisti, y realmente nos no ta mira tanto medida pa enfrenta esaki, banda di e ‘reparatietoeslag’ cu ta aumenta entrada pa algun grupo, esnan riba bijstand y e pensionadonan. Pero nos por ta hopi mas creativo den esaki. Por ehemplo, creando posibilidad mas adecua y pagabel di transporte publico. Aki tin posiblidad di haci algo pa e grupo cu salario chikito cu no por afford nan propio vehiculo. Actualmente nos tin un sistema di transporte publico cu ta insuficiente, ineficiente y demasiado costoso, y cu no ta cubri e necesidadnan cu tin. Na otro ocasion mas detaye tocante esaki.

S & P ta señala tambe un pronostico di crecemento modera durante e proximo añanan, algo cu tabata conoci caba, pero ta bon pa keda confronta un biaha mas cu esaki. E ta implica cu e consolidacion fiscal lo no bin di extra entrada a traves di crecemento economico. E agencia ta remarca tambe cu despues di e prome medidanan fiscal cu a tuma, cambio den e.o. grondbelasting y aumento di accijns (y BBO), ta ripara cu e demas reformanan por enfrenta mas retraso… Esey ta un di e asuntonan cu nos tabata comenta caba na varios ocasion, cu no tin implementacion di ley fiscal nobo, sigur no pa reemplasa BBO, y cu posibel extra entrada cu mester a bin di esaki no ta tumando luga. Awor, como ciudadano ta facil pa nos bisa: “Wel, net bon, pasobra mi no tin mas pa duna tampoco.” Pero ta keda e realidad di metanan financiero cu cual gobierno no por cumpli, loke ta haci cu nos posicion di debe no ta mehora manera planifica.

Ta keda tambe e parti di limita gasto, entre otro di personal den servicio publico, cu ta causa di bastante desunion y iritacion cu e supervision financiero di Reino, banda di e asunto di e eliminacion di e supervision den e ley local, loke na su tempo lo ser trata den gobierno di Reino. Ta importante pa trece claridad den e asunto di gasto di personal, pasobra e desafio mas grandi cu gobierno por bay haya, politicamente, ta e demanda pa indexering di salario di empleado publico, pa cual absolutamente no tin espacio. Esey ta facil pa bisa pa hende cu ta maneha e cifranan casi a base diario, otro cos ta pa convence hende cu no tin tur e informacion aki, pero si ta ripara cu inflacion ta un menasa pa nan cartera.

Kico finalmente ta e pensamento di tur loke nos a trata na resumi aki? Cu Aruba no ta bay asina malo? Esey por ta e caso, pero no ta motibo pa descuida. Y ademas, si den un par di aña nos por ta den un situacion mas faborabel, anto menos ainda nos ta comprende e pakico di busca e confrontacion grandi cu Hulanda, pa purba scapa di e supervision, loke no ta logra toch…