Aruba ta un isla cu un indice halto di pashentnan cu ta sufri di enfermedadnan cardiovascular. P’esey semper ta bon pa tene actividadnan di conscientisacion pa informa comunidad riba e factornan di  riesgo cu ta hiba na e tipo di malesanan aki. Recientemente a tuma luga un charla cu diferente experto cu a elabora riba e retonan aki.

Diferente dokter a hiba palabra entre otro Dr. Johnny Cheng, kende ta Cardiologo; Dr. Arjan Hoogendam, Internista di Dr. Horacio E. Oduber Hospital. Otro oradornan tabata  Azriah Palm cu a elabora riba e dificultad pa  deal cu un pashent cu a haya ataca di cura sonora cu bo ta famia; Tida Peterson di  Fundacion CVA,  Angelique Salsbach, Dietista y  Leroy de Vries,  instructor di corssfit. Dr. Arjen Hoogendam a indica cu pa evita problemanan cardiovascular mester cambia e estilo di bida. Na Aruba tin hopi persona cu sobrepeso y cu no ta haci deporte. Ta hopi importante pa e personanan aki cambia nan “lifestyle”. Deporte y actividad fisico ta hunga un rol hopi grandi den prevencion di malesanan cardiovascular y ta contribui na maneha miho e factornan di riesgo cu ta entre otro obesidad. presion halto y diabetes.

Durante e charla no solamente a papia di e riesgonan cardiovascular pero tambe riba movecion. Dr. Hoogendam a enfatisa cu ta hopi importante pa e hende cuminsa move. Nan ta planea, pensa haci’e pero nan no ta cuminsa. Un persona por cuminsa cana den su cura, cana bay cierto luga na pia na luga di bay cu auto. Mester cambia e estilo di bida cu comemento saludabel locual no ta algo hopi dificil. Por come berduranan fresco, baha e cantidad di salo y sucu den nos nutricion diario, uza productonan natural y cu esaki ya caba bo ta haci hopi pa bo salud, e experto a indica.

“Cambia bo lifestyle ta algo cu por haci den stapnan chikito y bo no mester tin berguensa si bo a cay bek den bo lifestyle bieu. Esey por pasa tur hende”, a agrega. Como internista Dr. Hoogendam ta trahando cu pashentnan cu riesgo cardiovascular. “Shen porciento di mi pashentnan tin un riesgo cardiovascular of nan a sufri e consecuencia di un lifestyle cu no ta bon”. Tin e pensamento cu e enfermedadnan aki ta solamente pa hende grandi, pero tin pashentnan di hasta 20 aña cu ya caba tin complicacion debi na nan estilo di bida robes, e specialista a señala.

Banda di esaki, Angelique Salsbach, dietista na Hospital  a elabora riba e parti di prevencion unda a pone hopi enfasis den salo, sucu y vet den  nutricion. Ta recomenda pa come mas cuminda fresco. Cumindanan procesa tin vet y tin hopi sucu scondi den diferente producto y nan ta nifica riesgo pa bo haya ataca. Mester ta consciente di e estilo di bida. No ta importa cuanto aña bo tin. Muchanan ta importante pa conscientisa nan. Nan ta haya informacion na scol y nan ta esunnan cu ta duna e informacion aki na nan amigonan, locual tambe ta yuda.

Azriah Palm di e Fundacion CVA a finalisa bisando cu su mama, Hellen Mohamed, ta un persona cu a sufri ataca na 2001. E mester a atende cu cun’e locual no tabata facil. Na dado momento el a kere cu su mama no ta bay “make it”, pero e ta hopi contento cu el a sobrevivi. El a bisa cu su mama a sinti dos siman dolor di cabes y sacamento, e strike causa pa Vasculitis a pone su mama den coma pa varios siman y un recuperacion cu a dura mas di un aña. un aña super duro ya cu e pashent ta depende 100% di su cuidadonan.

Segun Palm, e ta recomenda pa ora un persona sinti algun sintoma pa haci un CT-Scan pa por determina precies kico ta e causa. Fundacion CVA ta duna informacion y ta duna conseho na e personanan cu tin un famia cu a sufri di ataca di curacon pa no lag’e un banda. “Lant’e, motiv’e y yud’e, pasobra e dokternan no ta solamente esunnan mas importante, pero e miembronan di  famia”. Esunnan cu kier mas informacion por yama 584-7761 of  733-0270. Fundacion CVA tambe tin su pagina riba Facebook.