Chef Liset Garcell prepares to give out free meals to those affected by the new coronavirus pandemic, at Marcus Samuelsson's Red Rooster Restaurant, Monday, April 6, 2020, in the Overtown neighborhood of Miami. Samuelsson has partnered with chef Jose Andres' World Central Kitchen to distribute meals to those in need. (AP Photo/Lynne Sladky)

Na momento cu Jose Andres a yega New York pa prome biaha, e marinier den marina Spaño a mara boto na West 30th Street yen di ambicion. Decadanan despues, e chef ganado di varios premio tin un ‘food hall’ riba e caya aki, y lo sirbi 40mil cuminda e siman aki a traves di e ciudad unda el a construi su soñonan, cu awo ta den epicentro di coronavirus na Merca.

Andres, kende su restaurantnan na Merca ta inclui The Bazaar, Jaleo y Somni (cu dos strea Michelin), a funda World Central Kitchen na 2010. Esaki a sirbi mas di 15 miyon plato mundialmente despues di horcan, candela y otro desaster.

Desde e pandemia, su organisacion a sirbi mas di 750 plato for di Miami y Los Angeles te na Little Rock, Arkansas y Fairfax, Virginia. E ta traha for di luganan manera biblioteca, truck di cuminda y restaurant cera, alimentando 125 hospital, studiantenan di programa di lunch escolar, y hasta pasaheronan di crucero den cuarentena.

Andres a crea un red rond mundo, dependiendo di amigonan chef famoso incluyendo Rachel Ray, Guy Fieri y Marcus Samuelsson pa alimenta esunnan cu hamber y yuda tene na flote e cushinanan di restaurant na Merca, unda hopi a cuminsa nan carera.

“Mi tin un debe cu Merca… esey ta lo miho cu mi por duna Merca, pasobra Merca a duna mi un hogar. Merca a duna mi oportunidad”, Andres a bisa AP den un entrevista recien via telefon.

Na New York City, el a set up un café pa sirbi e hospital Mount Sinai na Central Park. Na Harlem, e ta usando e restaurant Red Roosted, di hues di programa di television ‘Chopped’, Samuelsson, pa alimenta famianan.

Restaurant di Samuelsson na Miami no a habri su portanan ainda, pero na luga di laga esaki bashi, el a entreg’e na World Central Kitchen. Nan ta sirbiendo sandwich y salada eynan na trahadonan di hospitalidad cu a perde trabou, residente sin hogar, y chauffeurnan di Uber.

Hasta den crisis, e top chefnan aki no ta sirbi aros blanco. Cuminda recien na centronan di anciano na Washington D.C. a inclui pasta cremoso di tomati cu berdura, y aros cu cilantro chickpea y spinazie, compaña pa citrus vinaigrette y tortilla.

Andres tabata entre e prome pa cera su restaurantnan na Spaña, cu speransa pa crea un guia pa chefnan rond mundo riba con pa usa nan restaurantnan y tene empleadonan na trabou mientras ta alimenta hende cu hamber.

“E operacion aki ta crece cada dia”, el a bisa. “Nos kier pone Merca na trabou den proceso di alimenta Merca.

Na California, Fieri ta warda, cla cu un cushina di rescate y un team di sosten. “Guy ta cla pa bay”, Andres a bisa. “Esaki ta manera guera. Mester tin tropa cla pa accion.”

Fieri a compara su largo amistad cu Andres y otro chef famoso como ‘toca den un banda’. “Ora bo ta comparti cu hende generoso y filantropico manera Jose Andres, tur loke bo kier haci ta mas grandi, miho”, Fieri a bisa, kende a cushina banda di Andres durante e candela aña pasa na

Den prome dianan di e brote, Fieri, anfitrion di e programa di television ‘Diners, Drive-Ins and Dives’ tambe kier a haci mas. El a cumpra $50mil den gift cards pa yuda restaurantnan local. El a manda decenas di video personalisa na CEO di companianan grandi di cuminda pa pidi donacion.

Su Fondo pa Alivio di Empleado di Restaurant rapidamente a recauda $10 miyon, cu meta di recauda $100 miyon, pa ofrece donacion di $500 na trahadonan cu a perde trabou. Siman pasa a entrega e prome cheque.

Ray a anuncia un donacion di $4 miyon diamars di su dos instancia caritativo. Mita lo bay pa programa di nutricion y alimentacion, incluyendo World Central Kitchen. E otro mita lo sostene programanan di rescate animal, alimentacion y veterinario. “Nos no ta un fondo di alivio pa desaster den nos origen of deseo, pero honestamente den esey nos a converti den ultimo añanan”, el a bisa AP.

Organisacion di Andres ta un di e recipientenan mas grandi. “E ta djis eynan henter ora rond henter mundo y mi stima Jose. Mi tin asina un devocion na dje”, Ray a bisa for di su cas na New York.

Na Minnesota, chef Andrew Zimmern tabata entre e prome pa cera su restaurant, temiendo pa siguridad di su trahadonan. Despues, el a pone hunto e Coalicion di Restaurant Independiente, contratando lobbyist pa ta un voz na Washington pa restaurant, specialmente restaurant di famia. El a nota cu restaurantnan asina ta hopi hende nan prome trabou, como adolescente, y ta e dunado di trabou top pa mama soltero y persona cu a caba di sali di prison.

“Nos no por faya. (Restaurant) mester keda habri y cla pa ricibi nan trahadonan bek”, Zimmern a bisa. “Si nos no por haci esey, lo ta un catastrofe economico, humanitario y cultural.”