E siman aki atrobe nos instituto principal di enseñanza secundario general, Colegio Arubano, tabata atrobe den noticia negativo. Esnan cu a kere, o por lo menos a spera cu e conflicto di algun aña atras lo a keda den pasado, lo a sali desapunta. E situacion ta parce manera un dump di desperdicio, unda cada tanto tempo candela espontaneo ta tuma lugar. Por ta cu na su ocasion tin hende ta cende candela deliberadamente, pero aki ta trata solamente di e comparacion: un conflicto cu no a conoce un solucion definitivo y cu ta bolbe cu forza inespera.

E incidente cu cual e conflicto a sali na luz di dia ta riba su mes algo cu no por sucede hustamente dentro di un instituto unda ta siña nos conciudadanonan hoben con nan lo mester comporta nan mes, na scol y den futuro den comunidad y como profesional den ambiente laboral.

Riba su mes caba e tipo di conflicto aki ta daña ambiente na scol y ta afecta productividad di docente y alumno. Den e caso aki e situacion ta mas grave ainda, pasobra e docentenan, o en todo caso un parti sustancial, a dicidi di apoya e rector, cu a keda suspendi pa e directiva di e fundacion. Kico exactamente a tuma lugar ey cu a hiba e directiva na tal decision, esey no ta conoci. Tanten cu e directiva di e fundacion no sali cu un declaracion pa e accionnan cu nan a tuma, esey lo keda asina.

E consecuencia mas importante ta cu ya pa varios dia e alumnonan no ta haya les, incluyendo e klasnan cu mester bay examen. Y esey den un tempo cu ta yen di sorpresa negativo pa continuacion di scol, a causa di e pandemia di Covid-19. Nos ta comparti e daño global cu e pandemia tabatin pa studiante cu mester sigui cu nan estudio avanza mientras nan ultimo fase secundario no tabata di gaba, y esey fuera di nan culpa. E unico manera pa limita e daño haci ta pa actua cu diligencia awor y yega na solucion di e problema, loke ta requeri cu e partidonan, pa grandi cu e diferencianan ta, sinta na mesa manera hende grandi y busca un acuerdo cu ta aceptable pa ambos banda.

Sin embargo, e temor ta cu no ta bay logra esaki por lo pronto. E siman a cera sin perspectiva di un acercamento, y habriendo un siman cu dia liber ta pone un posible kiebra di e impasse na casi un siman. Y no ta solamente e factor tempo ta un problema, sino tambe e conflicto entre na un banda rector y docente, y na otro e directiva di fundacion. Mientras cu no tur detaye ta conoci, en todo caso ta sigur cu tin diferencia di opinion tocante con ta maneha e scol. Esaki ta un tema reconocible, cu den pasado reciente tambe tabata hunga un papel importante. Finalmente e conflicto anterior a conduci na un renobacion completo di e directiva di e fundacion, loke por a considera como un reconocimento di actuacion incorecto di nan parti, cu no a keda otro opcion cu bandona e puestonan completamente y habri caminda pa un siguiente tanda, cu posiblemente lo por a recoge e conclusionnan di e conflicto ey, pa por haci mihor den futuro.

Pero historia a dicidi otro. No tabatin solamente cambio di persona cu tabata conforma e directiva, tabatin cambio fundamental den su seno. Unda anteriormente, desde 2013 a base di e cambionan di estatuto di e fundacion, Iglesia Catolico tabata representa ainda cu un solo persona den e directiva, den e confusion di e anterior conflicto a crea e posibilidad pa Obispado haci un ‘comeback’ den e directiva, cu actualmente segun registro na Camara di Comercio ta consisti di solamente tres persona, aparentemente tur tres riba un linea di maneho cu ta carga aprobacion y seyo di Obispado.

Esey riba su mes no ta significa fin di mundo, aunke ta keda e pregunta pakico tabata asina importante pa Iglesia Catolico haya un puesto hegemonico atrobe den un institucion educativo, cu desde e promer momento tabata un colegio pa hende di tur creencia y tambe esnan sin creencia. Di tur manera, hasta si esnan cu ta responsable pa e maneho ideologico di e fundacion ta haya cu nan coriente religioso ta esun mas importante, asina mes ta keda e responsabilidad primordial di ofrece educacion ehemplar na tur studiante, irespecto nan background religioso. Y haciendo esey, ta imposible ignora e mas di seis decada cu e scol a evoluciona hunto cu e comunidad, y ta pidi pa solucion di problema di awe, na un manera di awe. Y e manera cu a bira manifiesto den e ultimo dianan, di parti di e directiva di fundacion tabata uno di “nos no tin nada di duna cuenta na niun hende”. Nos ta kere cu aki ta e eror principal, pasobra den e era moderno aki ta imposible pa hiba rienda di un organisacion di e tamaño aki, cu decenas di docente y mas di mil alumno y nan mayornan, sin tuma na cuenta con esakinan ta pensa.

Hasta si yega na un acuerdo momentaneo, tanten e forma di goberna di e directiva no cambia, y actualmente e ta mustra un ‘carbon copy’ di e directiva anterior, no ta bay tin un solucion duradero. Y e problemanan di Colegio ta demasiado y compleho pa sigui asina.