De repente a resulta cu nos tin algo cu yama Caya Grandi. Si no ta pasobra nos Promer Ministro siman cu a caba a dedica atencion na e asunto aki, e por a keda den scuridad pa basta tempo ainda. Pero… ta recta final di campaña y ta di aprecia cu toch a haya tempo pa e zona comercial aki, cu tin varios aña ta sclama pa un solucion. Ta di spera si cu ora campaña ta tras di lomba, no tarda añanan largo atrobe pa bin cu atencion pa e area aki.

Esey ta zona manera critica y e ta tambe. Por acusa e gobierno(nan) di e partido grandi den gobierno di hopi cos, pero no cu nan a yega di dedica atencion genuino na Caya Grandi, y e periodo di gobernacion cu ta culminando awor no ta un excepcion. No cu e rival grandi a logra tanto tempo nan tabata goberna, aunke nan a gasta hopi mas placa na e proyecto aki, incluyendo e tram cu no a resulta den loke a kere cu e lo tabata. E problema fundamental den e caso Caya Grandi no tin tanto di haci cu entusiasmo pa logra algo sustancial den e area aki, sino cu atrobe gobierno di Aruba ta faya grandemente den concebi y planifica algo realistico y practico pa e zona comercial aki. Y esey no ta un problema di actualidad so, sino cu e ta bay back varios decada, unda un decision robez tabata sigui otro, y a pone nos na unda nos ta awe.

Pa cuminza, ora bo kier planifica bo mester sinta pensa kico bo kier. Esey bo no mester hacie bo so pasobra bo no ta yega leu. Di mes cu nos gobernacion en general ta carece di experto den planificacion urbano y si nan mester contrata nan mes, nan voz ta bay perdi den e cacofonia di e teamnan di ‘hende di confianza’ cu hopi biaha ta sobrecompensa loke nan no tin na experticio cu lanza idea di cual bo no sa di unda nan a saca nan. Nos no ta bisa esaki pa desacredita e actual gobierno, pasobra exactamente e mesun critica di nos banda tabatin pa e actuacion di gobierno anterior, cu tabata core tras di nan mes ideanan idiota y tabata ignora opinion di loke nan ta yama ‘stakeholders’ ora ta conveni, pero ora realmente mester, nan no ta scucha. Esey a hinca nos cu e problema di e tram cu ta acapara gran parti di e caya, cu no ta asina hancho, unda e tram ta impedi tur idea cu tabatin pa construi un ambiente mixto, unda comercio y horeca por a ser combina. Cu e tram e caya ta keda condena di ta un tunel largo, sin ‘oversight’ y sin lugar di interes manera plaza cu ta kibra e monotonia di e caya.

Banda di tur esaki mester tuma na cuenta cu bo no por planifica algo drechi si bo no tin un plan total di desaroyo ocomercial sano. Loke nos ta mira ta cu gobierno(nan) ta trata di cumpli cu tur hende cu ta desea di inverti den espacio comercial, loke a hiba na henter e desaroyo dilanti e hotelnan, loke tabatin su consecuencia pa Caya Grandi. Pa colmo, e gobierno actual ta bin cu e plan di desaroyo di mas espacio comercial riba tereno di waf, loke ta haci e pregunta surgi: “Ta cuanto espacio comercial kier crea? Pa ken cumpra kico, unda?” Tur esaki ta duna nos e impresion cu aki ‘man drechi no sa kico man robez ta haci’. Ya ta casi 20 aña pasa cu Camara di Comercio a laga traha un rapport pa experto di exterior cu e pregunta clave ey: “Cuanto espacio comercial Aruba kier/mester?” Y aki no tabata trata solamente di e desaroyo dilanti e hotelnan, sino tambe na varios otro lugar, bao influencia di e huida di comercio for di centro di Playa, entre otro pa e problema di parkeer. Nos por ta satisfecho cu gobierno porfin a pone su ministro un banda cu den tur e añanan ey no por a bin cu un solucion pa parkeer den Playa, pero nan no por a haci nos e fabor ey un par di aña pasa? De paso nan por a libra nos di otro asunto cu e ministro no por a atende debidamente.

En todo caso, mester duna nos un idea promer kico ta e plan general pa desaroyo comercial na Aruba, anto despues conta nos con Caya Grandi ta fit den esaki. Si no ta haci esey, anto por considera e actual atencion pa Caya Grandi como mero ‘bishita di cortesia den tempo di campaña’ y nada mas. Nos por tende varios comentario positivo pa e hecho cu nos tin awor un plan di desaroyo teritorial (ROP) cu mester yuda nos planifica nos urbanisacion mihor. Lamentablemente nos por mira cu tin un diferencia entre tin un plan y usa un plan debidamente. Un mapa unda ta indica bo unda bo por haci algo no ta reemplaza e plan cu ta defini kico ta bay haci na unda y pakico. E no ta un mapa pa djis laga tur hende haci loke nan kier, basta e ta unda e mapa ta permiti. Tanten cu nos ta keda opera na e nivel aki, planificacion ta keda un sapato demasiado grandi pa nos.