Retiro no ta proba culpabilidad, pero ta mustra responsabilidad

Diasabra nos por a tuma nota di un rueda di prensa di e ministro ‘riba non actief’ cu a hala bastante atencion. Di banda di e ministro y su abogado a trece dilanti cu e actuacion di ministerio publico tin su persona, su famia y gobierno ‘secuestra’. E mes a clarifica tambe cu esaki ta den sentido emocional, no den sentido legal.

Nan ta haya cu e informacion cu Ministerio Publico (OM) a duna te awor ta minimo y no ta duna e posibilidad pa traha riba nan defensa. Tambe cu el a considera cu e proceso por tabata relativamente cortico y cu ta p’esey a yega na e opcion di bay riba non actief, cu bista riba un regreso ora cu keda comproba cu e ta liber di tur acusacion. Pero awor, en bista di e actuacion di OM, cu no ta comunica manera debe ser, segun su opinion, y aki ta toca na su derechonan como ciudadano. Mirando henter e situacion aki, e ta considerando den e dianan aki consulta cu gobierno pa loke ta un reevaluacion di su posicion como ministro riba ‘non actief’. Durante e parti di pregunta di banda di prensa el a añadi e posibilidad di retira por completo como ministro.

No ta keda cla pa nos realmente ki bentaha esaki por tin, pero naturalmente ta na su persona pa evalua esey. Na nos opinion, bay campaña como un candidato cu ta sospecha di e delitonan serio cu Om a trece dilanti, ta keda dificil den cualkier situacion. Si e kier subi caya teniendo e posicion di ministro ‘riba non actief’, of cu e ta yega na porta di hende como ministro retira, cu un caso hudicial pendiente, na e altura aki no lo haci tanto diferencia. Loke ta decisivo ta e imagen cu e votado a forma den e lunanan cu a pasa, y naturalmente kico tabata e posicion cu e persona individual tabatin pa cu e partido prome cu e suceso aki caba. Manera semper, mayoria di hende cu un relacion estrecho cu e persona y su partido lo tin e tendencia di apoya su persona, ‘no matter what’. Otro cos ta e ‘swing vote’ bastante grandi cu tin, ademas di e grupo considerabel di votado nobo, e hobennan. Aki e lo ta den un situacion bastante dificil pa convence hende di cualkier manera.

Cu OM no ta duna informacion na su persona y cu esaki lo ta afecta su interesnan, ta keda un poco peculiar pa nos. E kier bay campaña, anto lo kier mira un decision di OM, ‘pa tera of pa lama’? E kier un ‘sepot’ of un ‘dagvaarding’? E confusion aki ta cu den su caso, e no a keda aresta; tin un investigacion andando, punto. Ta ora tin aresto, OM ta mara na e periodo di detencion, vigila pa Hues Comisario. Esey awor no ta e caso y e mester simplemente… warda. Ta hopi documento a keda confisca y di inicio esunnan na altura di e proceso di investigacion sa cu esaki no ta un asunto di par di luna. OM, y esey nan a bisa bon cla riba prome dia, no tin nada di haci cu eleccion. Pa sugeri cu OM ta haciendo maniobra pa afecta su posicion como politico, cu otro palabra cu nan ta den wega politico, y cu esaki tin su relacion cu cierto parti di oposicion ta, honestamente, ‘below the belt’.

Despues di scucha su splicacion, riba cual e tin pleno derecho, ta keda cerca nos e sentimento cu falta algo: e reconocimento di e cosnan cu e no a haci bon. Aki ta importante e diferencia entre culpabilidad y responsabilidad: si e ta declara cu e ta inocente, esey ta su bon derecho. Mescos cu e ta di cualkier ciudadano pa kere esaki of no. Finalmente, hues lo dicidi. Y si pa dia di entrega lista, of dia di eleccion mes, no tin un veredicto ainda: ‘so be it’. Cada ken forma nan opinion pa nan mes y vota consecuentemente.

Pero awor e parti di responsabilidad. Hasta si e ta inocente, ta keda un hecho cu a detecta un caso grandi di corupcion den su ministerio, unda prome ministro mes a declara cu den pasado reciente el a adverti e ministro pa tuma paso. No a haci esey y e autoridadnan hudicial a haci loke nan tabata considera corecto. Hopi  hende, bao di nan en berdad contrincante politico, pero tambe su colega di partido y ex lider di fraccion, tabata pensa cu den su caso lo tabata miho pa renuncia. Si awor, despues di tur e sucedido nan di ultimo tres luna, e ta considera renuncia, e por haci esey pasobra e ta  persona liber, mescos cu tur otro ciudadano, pa dicidi kico e ta haci.

Manera bisa anteriormente, nos no ta convenci cu esey na e altura aki lo haci tanto diferencia pa loke ta campaña. Pero si cu e ta un reconocimento di su responsabilidad, y no necesariamente di su culpabilidad. Si el a haci esaki tres luna pasa, lo e tabatin tres luna caba cu e reconocimento di hopi hende cu en todo caso e ta un persona di nivel cu sa kico persona di nivel ta haci.