E crisis actual ta siñando nos hopi cos. Hopi asunto cu pa decadas no tabata atende di cierto manera, awor ta exigi un otro manera di pensa y haci. Awor cu e crisis economico enorme cu nos ta aden, y cu segun hopi observador bayendo fin di aña lo bira mas grave so, tin hopi cos cu nos mester ‘rethink’. Y talvez cuminsa cu keda satisfecho cu menos.

No tur di nos tin mesun problema pa reconoce e realidad nobo aki. Pero tin cu ta keda insisti cu mester tin ‘algo cu nos mester haya’ mientras esaki ta tempo di duna, entrega. Manera nos por tende di e sindicatonan cu ta representa empleado publico, cu ta pensa atrobe cu tin cu haya algo di gobierno, si no ta den placa anto den tempo liber. Señores, boso tin caba 13 dia extra di vakantie; mas dia liber ta sigui aporta na desfuncionameto di e aparato publico. Di mes caba cu tabata un mal idea basta aña pasa cu a bin cu e idea aki pa scapa placa pa gobierno… Pero kico a sucede? A tuma mas hende na trabao pa logra caba trabao. E consecuencianan di esey nos por ripara awor. Ta di spera cu gobierno no ta duna oido na e ideanan maluco aki y ta keda na e cantidad desastroso di dia liber cu e empleado publico tin caba. Nos ta un pais unda otro hende ta bin pasa vakantie, no ta e intencion cu nos ta organisa nos pais segun e modelo ey.

Pero no ta e problema di gastonan di personal so ta pisa hopi den e tempo aki. Nos a ripara di mal manera cu nos no por afford mantene e sistema di seguro social cu nos tin. AOV y AZV ta e fondonan cu a mira nan entradanan baha drasticamente den e lunanan cu a pasa. Nos mes no tin ningun capacidad pa resolve esaki, nan tambe ta bira parti di e pakete di ayudo cu nos mester, y ta di un banda so esaki por bin, y esey ta Hulanda. Nos capacidad pa fia riba mercado internacional a keda reduci na casi cero. Por bisa en todo caso cu a yega un fin na e fiesta ey cu tabata parce interminable. Pregunta ta anto, ta con nos ta bay haci? Nos ta keda biba den e clima aki di keda exigi mas y mas y mas, sabiendo masha bon cu mas no ta existi mas? Ta parce nos mas logico cu nos lo mester bay ‘scale down’ varios asunto, pa nos por sigui paga nan den futuro. A bin pa hopi di nos talvez como un sorpresa cu Hulanda a pone como condicion cu mester austerisa 35 miyon florin dentro di e aña aki so caba riba presupuesto di AZV. No a dura mucho pa nos gobierno contesta cu esey ta posible y cu nan tin e plan pa esey caba. Un diligencia admirable cu lo nos tin gana di mira den tur cos cu gobierno ta haci, pero esey ta tur pa loke ta AZV? No, pasobra atrobe esaki no ta nada mas cu e medida a corto plazo pa resolve e problema momentaneamente. Ainda nos no ta papiando di e asunto cu aparentemente semper ta topa cu odio y resistencia den circulo di gobernacion, y esey yama planificacion.

Si nos sa bon cla cu pa hopi aña gobernacion lo mester opera den un situacion unda simplemente e recursonan financiero no t’ey pa cubri tur cos, nos mester bay corta, observando bon kico ta keda y kico no. Y un tema cu ta bolbe continuamente den esaki ta e tema di prevencion. Por cierto nos no ta tende tanto mas di esey, mientras cu e crisis di Covid-19 aki por a termina den un tragedia grandi si e propagacion di e virus lo a yega na nos poblacion di mas edad, cu pa un gran parti tin e handicap di enfermedad cronico severo. Ta bon cu a logra evita esey, pero e virus no a kita for di caminda ainda. Awor ta bin e prueba di habri porta di Aruba y wak kico ta bin pa nos. Ta absolutamente indispensable pa nos poblacion move den direccion di un mihor salud individual. Ta un bon señal cu nos ta mira tanto hende cu hustamente den e temporada di lockdown y toque de queda a cuminsa move, tambe pasobra esey tabata un di e poco cosnan cu nan por a haci pafor di cas. Pero esey no ta suficiente, nos mester un mehoracion fuerte di e dieta cu generalmente nos hendenan ta mantene. Y aki atrobe nos ta haya falta di un ‘follow up’ di parti gubernamental. Nos a scucha e entusiasmo di e plan di bay parti tereno pa hende bay planta, pero te awe nos no tin un idea ta kico ta recomenda pa haci. Gobierno mester tuma liderazgo den apoya e cultivonan cu ta di importancia pa mehora nutricion pa bo poblacion. Esey no ta tarea di e ministro cu ta parti tereno, pero na aña 2020 ainda nos gobernacion no sa kico kiermen ‘planificacion integral’?

Asina aki nos ta keda lidia cu tur tema, pasobra nos no ta comprende cu nos manera di opera tambe mester desaparece, mescos y hunto cu e virus.