Ministro encarga entre otro cu asunto di adulto mayor a logra tene dos evento den cual a logra reuni e interesadonan di e sector, entre nan representante di sector di salud, departamentonan involucra, politico, sindicato, organisacionnan gremial, gruponan di adulto mayor y NGO. E esfuerzo a resulta den un convenio a base di cual lo sigui traha pa uni forza pa crea accion concreto conhuntamente. Esaki, manera e rapport cu a elabora di e eventonan mes ta menciona, “pa inicia un dialogo nacional y pa maneha efectivamente un problema urgente pero ignora di enbehecimento.”

Nos mester bisa cu nos ta contento cu e iniciativa aki y cu e colaboracion por resulta den paso concreto, cu por trece mas claridad tambe pa comunidad encuanto e situacion di nos hendenan di edad y e ayudo concreto cu nan mester. E comision cu a keda forma pa continua trabao por conta cu hende conoci pa nan seriedad y esey ta duna perspectiva cu dentro di un tempo razonable por spera propuesta realistico y al caso.

Di otro banda, nos ta haya cu e iniciativa realmente ta laat den e periodo di gobernacion aki. Nos lo a spera esaki den e promer aña di actividad ministerial pasobra sin reuni e stakeholdernan pa logra yega na e trabao conhunto, di tur manera ta hopi dificil pa yega na trabao efectivo. Ta di spera anto cu e esfuerzo aki por cristaliza dentro di un aña den accion concreto, ya cu otro aña tin eleccion y en todo caso e mandatario concerni lo mester tin algo pa mustra riba e tereno aki. Y ta aki nos preocupacion ta cuminza, ya cu hopi aspecto den e ultimo añanan aki a haya atencion superficial, sin cu berdaderamente a yega na algo mas concreto y ademas comunidad no a haya informacion mas detaya. Aki e propio esfuerzo cu a haci pa traha un relato di e conferencia a keda corto, pasobra no tin casi nada di informacion di e situacion actual. Ta menciona cu alrededor di un cuarto parti di nos poblacion ta na un edad di 60 aña bay ariba, pero nada mas. Nos ta comprende di e relato aki cu tabatin un presentacion mas detaya di parti di Oficina Central di Estadistica (CBS) pero no a inclui esaki den e relato. Un oportunidad perdi pa duna comunidad un vista mas detaya, no djis pa duna informacion pero pasobra ta importante pa comprende e contexto di henter e problematica aki.

Por ehemplo, ora nos ta discuti e necesidad di incremento di e servicionan intramural y extramural den e proximo añanan, ta bon pa duna di conoce kico tin disponible actualmente y con rapido, of no, mester aumenta e capacidad di cuido aki. Pa por comprende e actual situacion bon: cu mas di 22.000 persona cu actualmente ta cobra AOV, cu tin anto 65 aña o mas, nos tin un cifra total di cuido pa anciano, cu no ta surpasa en total algun centenar di cupo den e diferente casnan di cuido. Kico esey ta significa? Cu e cuido intramural ta den sentido numerico un problema cu no ta toca e gran mayoria, loke ta algo positivo. Esey sin eembargo no ta implica cu por laga esaki pa su cuenta; e capacidad actual ta insuficiente y e necesidad pa amplia esaki lo aumenta. Simplemente mester percura cu loke ta necesario ta haya atencion, y diligentemente. Pero cuido specializa ta trece tambe necesidad di supervision pa garantiza calidad. Desde 2015 nos tin un ley specifico pa esey, e Landsverordening Verzorgingshuizen (AB 61 2015). Sin embargo, asina leu cu nos ta na altura, no tin ainda un decreto, a base di articulo 13, den cual ta stipula regla mas en concreto pa por garantiza calidad di cuido. Esey ta necesario sigur ora ta trata di diferente tipo di cas di cuido, di diferente tamaño, etc. Relaciona cu esaki lo mester tin un maneho di subsidio, unda evaluacion mester por tuma lugar a base di norma y criterio mas detaya, pasobra e ley ta(bata) intenciona como un ley di cuadro.

Di otro banda, e maneho general mester ta pa mantene e gran mayoria cu no tin necesidad di cuido intramural, den nan ambiente social. Esey lo tin como consecuencia cu mester bay pone hopi atencion riba e parti aki, entre otro pasobra e situacion di salud di hopi hende di edad ta sumamente preocupante. E problemanan di salud, specialmente di enfermedad cronico, ta aumentando y ta haci cu gradualmente e problemanan di salud di hende di edad, cu di mes tin relativamente mas problema di salud, lo sigui aumenta. Di esaki ta surgi e pregunta kico ta haci pa mehora e situacion critico cu nos tin di mal nutricion di gran parti di nos poblacion, no di anciano so. Pa loke ta e grupo di edad lo mester bay traha riba con structura y supervisa atencion na cas, tanto den sentido medico como di nutricion. Pregunta: nos lo haya un grupo creciente cu no ta capaz pa percura pa nan mes cuminda? Lo mester desaroya un sector empresarial cu ta provee cuminda di cierto calidad specialmente pa e grupo aki, inclusive entrega na cas?

Tin hopi mas aspecto cu nos no ta ni logra cubri aki; por ehemplo e falta di suficiente entrada di pension y e posibilidadnan pa empleo parcial, no solamente pa haya mas entrada sino tambe pa por ta activo den comunidad, cu menos probabilidad di bida den soledad. Nos ta keda pendiente pa e avance anticipa riba e tereno aki.