Por a mira cu riba rednan social a tuma nota cu hende a mustra preocupacion pa muchanan cu ta keda cas y por sufri abuso verbal of negligencia pa motibo di stress di e mayornan. A comunica cu Fundacion Respetami pa splica tocante casonan asina.

Janiree van der werf, trahado preventivo di Fundacion Respetami a bisa cu nan ta dunando informacion riba rednan social cu ta enfoca riba mayornan y con pa actua. Nan ta compronde cu situacion actual di paandemia ta causa stress pa mayor.

Den caso asina, hopi mayor ta den incertidumbre pa motibo cu no sa si nan ta bay cobra pa fin di luna, nan a perde trabou y ta cera na cas hunto cu e mucha cu no ta bayendo scol actualmente.

Segun Van der Werf, ta importante pa mayor keda comunica bon cu nan yiu y keda duna sosten si ta necesario, ‘papia cu mucha’. Sinembargo e ta bisa cu tin mayor cu ta haya dificil pa comunica cu nan yiu.

E ta bisa cu pa abuso y negligencia, tin conseho y tip di otro fundacion manera Fundacion Pa Nos Muchanan y Tienda di Educacion. Eynan ta haya tip pa lanta nan yiu na un manera mas saludabel.

E ta splica cu si hende mantene na esey ta bay tin menos riesgo di abuso di menor. “Ora nos ta papia di abuso fisico ta manera ora ta disciplina yiu, structura, pero tin persona cu ta usa sota ainda. Pero tin otro forma di haci esaki cu ta mas saludabel y beneficioso pa e muchanan cu no mester tin consecuencia cune.”

Un punto cu e ta nota tambe ta cu mayornan ta tuma e accion di suta pasobra asina nan mes a wordo siña. E abuso fisico, emocional y verbal pa motibo di stress di mayor. Den e dianan aki e mucha no tin otro mucha, of no tin supervision. Ta importante pa pone atencion na locual e mucha ta haci, ‘pasobra den situacion actual asina e casonan di abuso di mucha por aumenta’ y mester ta preventivo.

Fundacion Respetami ta keda bisa pa e mayor of e cuidado di e mucha pone e siguridad di e muchanan na prome luga. “Esey ta e tip, cu semper tin cu zorg pa pone [siguridad di e mucha] na prome luga”, pa laga e mucha tin e confiansa cu e mayor cu ta cuid’e sin laga e mucha pa su cuenta, ‘mester tin confiansa y stipula regla’.

Tambe ta remarca cu por entretene e muchanan cu weganan creativo pa locual ta e parti di desaroyo, pero mester tin regla stipula pa e muchanan mas grandi. Mester bisa nan cu ta okay pa bisa no y semper e confiansa ta importante.

“Mester ta alerta pa cualkier abuso na cas y diferente forma. Maske tin un delaster presion riba e mayornan, pero semper mester keda alerta y consciente”, el a splica. Tambe ta importante pa informa e mucha di locual ta pasando den mundo actual, pa nan sa e motibo dicon no tin scol.

Si no tin manera pa informa nan por keda pendiente den noticia, tambe pa splica nan e importancia di tene man limpi, manera gobierno y Organisacion Mundial di Salud (WHO) ta stipula pa practica esaki. Di e forma aki e muchanan ta keda consciente pa nan compronde.

A puntra Van der Werf cu toch den caso asina tin mayor cu no lo haci uso di nan medio, pa motibo cu nan ta haya cu nan manera di disciplina ta miho. Den caso asina e mucha no tin un scapatorio, kico e mucha por haci den caso cu ta sinti cu e no ta sigur?

E ta contesta cu tin mayor ta sinti bon pa e forma cu nan ta actua. “Tin cultura cu e manera di educa ta uno autoritario, streng. Nan ta bisa nan yiu cu nan no tin nada di bisa, ami manera mayor ta dicidi tur cos”, e ta splica

Den caso asina e mucha cu ta mas grandi por papia cu e mayor caminda e por bisa ‘ami no ta haya e ta manera adecua’ y por yega na otro solucion. Sinembargo, pa e muchanan chikito si por ta un problema, mirando cu nan no por defende nan mes.

Esey ta pone mas riesgo den abuso fisico, unda cu e mucha chikito por ta den riesgo pa haya sota. Van der Werf ta bisa esey ta momento caminda e ‘bisiña ta hunga un rol grandi’, den e sentido cu si e ta tende of wak algo fuera di lo normal, por acerca e famia y puntra si tin algo malo of con por yuda.

E ta enfatisa cu esey ta necesario pa asina mustra sosten y yuda den e asunto familiar. Si ta wak cu e situacion ta mas grave cu locual e por haci of a yega mas leu, por yama busca conseho na 588-1010 Bureau Sostenemi, of si ta sinti cu bida ta den peliger tambe por yama 100 pa actua di biaha.

E fundacion lo keda activo den e dianan siguiente pa cualkier informacion cu comunidad mester riba rednan social. Famia of mayor por manda mensahe, comenta of usa diferente manera pa keda informa.