despa.jpg

Aruba tin capasidad pa atende cu epidemia local den caso cu esaki tuma luga. E momento ey tin maneho stipula pa atende cu e calamidad cu ta bay asina leu di pone puntonan medico disponibel den diferente area y no cu ta uza solamente hospital. Dokter Salazar di Departamento di Salud Publico ta splica.

Manera Despa a indica por medio di comunicado 24 di maart, a nenga barco Riviera drenta nos isla pa motibo cu tabatin un cantidad grandi di pashent malo riba e barco. Un cantidad cu a subi drasticamente den algun rato y cu tabata trece duda si realmente ta na altura di e cantidad di hende cu ta malo. Salubridad a indica cu tambe ta tene cuenta cu nos Hospital no tin e capacidad pa atende e cantidad di pashentnan deshidrata.

Bayendo bek riba e ulitmo frase ey Bon Dia a puntra Dokter Salazar ta kico lo pasa anto, si tin un cantidad asina di hende malo aki na Aruba y cu si berdad nos hospital no tin capasidad pa atende cu esaki. El a splica: “E situacion ta trata uno, un barco cu ta enfrenta cu problema di malesa. Dos, tin un ley internacional di salud cu ta bisa cu un barco ta obliga na raporta dia pa dia ora cu e ta drentando un puerto, si e tin hende of hendenan cu malesa. Ora ta asina, nos mester evalua e cantidad y e disponibilidad. Tin cierto maneho nan internacional cu ta bisa cu si un barco ta alcansa mas cu 2% dos porciento di e hendenan abordo cu ta malo cu un malesa transmisibel infeccioso, mester tuma medidanan pa esey. Despa su departamento di epidemiologia a tuma contacto cu Hulanda y a conseha riba esey. Pues riba e parti cu si e cantidad di hendenan ta birando cada biaha mas, e ta bay ta un problema pa nos. No solamente pa atencion di pashent, pero tameb atencion di e turistanan cu ta di edad halto (edad promedio 71 aña).”

 

Evaluacion consecuencia y opcion

Sr. Salazar a sigui splica riba e posibel consecuencia cu por tabatin si nan a baha unda cu por pone Aruba den un situacion di problema di salud publico. Esaki ta e motibo cu a cuminsa studia e diferente opcionnan, y a bay bek na e departamento di Hulanda cu a bisa pa no laga e barco drenta.

 

Awo si ta sosode un epidemia aki na Aruba Sr. Salazar a sigura cu tin plan di calamidad pa atende cu esaki unda cu no at solamente hospital, pero ta busca diferente areanan y sitionan pa pone full disponibildad medico (no solamente dokter) pa duna sosten na esey. E barco tabatin 60 hende malo na un momento y finalmente 98 persona malo y tambe miembro di tripulacion, pues e medida tabata uno di siguridad pa nos y no pa nan, Sr. Salazar a splica. “Pa evita cu e ta bira un problema pa nos riba e isla, teniendo na cuenta cu e ta un virus cu ta masha facil di plama, pues imagina ki daño por sosode si haya un cantidad substancial di hende den nos comunidad cu diarea, sacamento y deshidratacion. Y pa hendenan cu ya tin problema cu salud e ta bira un problema mas grandi pa nos. Nos tin leynan cu nos mester cumpli cun’e y a base di esey nos ta selecta e miho caminda pa tuma. No ta haci pasobra kier, sino pasobra tin argumento valido pa hustifica esaki y e ora e ta keda na cada pais por selecta kico ta mas miho.

 

Barco varios biaha cu outbreak

E barco no ta prome biaha cu ta presenta outbreak. Ya ta 5 biaha cu e tabatin un problema pues nan tin problema sanitario riba e barco. “E virus Norovirus aki ta hopi frecuente na Merca y e temporada cu tin mas caso di e virusnan aki ta hustamente na November y April. Esey no ta kita cu  por tin Mericano cu ta bin cu vakantie y cu tin e virus, sinembargo esey ta otro situacion cu un grupo grandi pareu cu ta baha riba e isla.

 

A puntra Sr. Salazar te na ki comento por nenga un hende malo di baha un caminda pa wordo trata, pa e no bira manera un negligencia di salud. El a splica cu si berdad tabatin caso cu hendenan tabatin mester di atencion, cuido intensivo entre otro. Claro cu nos ta dispuesto pa coopera cu esey.  Boneiro si a acepta e barco cual kiermen cu Boneiro a tuma un risico. Kisas nan no tabata sa cu e barco tabatin un problema, pero nos si tabata sa y nos a informa esunnan concerni di esaki y asina a  informa henter e area di Caribe y Latino America di locual ta pasando.

Como cu e barco tin hopi caso di epidemia, tin plannan di calamidad na luga poni pa atende cu futuro casonan no solamente cu e barco aki of e malesa aki. Sino sea un avion tambe, tur cos pa  salvaguardia e salud di nos comunidad cu ta na prome luga. Pues tin sanccion tambe pa  esun cu no ta raporta su malesanan of cu no ta adverti cu tin casonan di malesanan infeccioso. E sanccion nan aki ta hopi severo pa e compania cu ta maneha e barco por ehempel. E ta obligatorio pa compania encarga cu transporte no solamente di hende, pero di carga tambe pa notifica mes ora cu tin algo cu ta pasa cu no ta cuadra den su tripulacion, Sr. Salazar a termina bisando.