Durante un entrevista cu redactor di Bon Dia Aruba, director di AZV Edwin Jacobs a relata con e instancia aki a bay na aña 2022 mirando e retonan financiero y kico nan ta espera pa aña 2023.

Jacobs a recorda cu e aña aki el a cumpli dos aña como director di e aseguro medico general di Aruba (AZV) unda den pleno pandemia nan a haya un tarea grandi como parti di acuerdo cu tabatin entre Aruba y Hulanda cu ta e recorte den cuido di gastonan di 5 miyon florin pa luna cu ta ekivalente na 60 miyon florin pa aña.

A base di e acuerdo aki a formula e plan “5 wave model” caminda a defini medidanan cu por tuma di inmediato pa reduci gastonan pero di caracter temporal y accionnan cu tin cu tuma a termino medio cu ta bay bira mas structural.

E intencion tabata na cierto momento cu na caminda e accionnan structural ta bay reemplasa e accionnan temporal pa por yega na e cifra di 60 miyon florin, manera Jacobs a señala, esaki tabata wordo mira como un reto grandi y ta keda grandi ainda.

Na 2020 nan a logra parcialmente cu medidanan temporal pa motibo cu frontera a cera y pashentnan cu mester a manda afo a wordo reduci, e post di Covid Cost a aumenta lo cual nan tabatin esey anteriormente como gasto di e fondonan di AZV.

Na 2021 a cuminsa implementa e accionnan pa reduci gastonan structural unda cu nan no a logra yega na e meta e aña pasa di 60 miyon florin segun Jacobs a sigura, door di esaki, nan a ripara cu a bira mas dificil y un di e medidanan cu a tuma cu ta genera mas o menos di 20 pa 60 miyon florin ta e reduccion di gastonan cu e medida di 5.5% di recorte general riba tur sorto di cuido.

“Esaki ta e accion cu a duna mas aporte pero ta un accion temporal, nos no por keda wanta esaki pa mas tempo”, el a sigura.

E aña aki nan a sigui pensa unda nan como AZV a yega na e conclusion cu na 2022 e recorte aki ta inalcansabel despues di haci un bon analisis, pero cu a pesar di e recortenan AZV a percura pa tin den su presupuesto, espacio pa na aña 2022 por atende cu e listanan di espera cu a wordo ocasiona parcialmente door di e mesun Covid-19 unda a cera consultorio, institutonan y e forma nobo di atende cu cliente no tabata bay cu e mesun rapidez, nan a identifica esaki hunto cu e veld y nan logra pone un suma riba dje, tambe tin un interes tocante cuido di wowo na ImSan, urologia, radiologia, dokter di tripa unda tambe wordo aloca fondonan pa combati e lista di espera.

Pero pa atende esaki nan a constata un problema grandi, cu nan no por haya e profesionalnan, pa motibo cu pa atende lista di espera un parti ta bay na e produccion di mas profesionalnan y otro parti ta pa trece nan y capacita nan poco a poco, “pero e no ta facil ImSan tin basta luna caba cu ta buscando un retinologo pa un aña y mey y nan no por hay’e ainda, esey ta stroba e atencion, nos sa di e kehonan cu tin pa cu e servicionan na Imsan, mi tin cu gradici esnan cu tin aworaki cu ta haciendo lo maximo, nos tin miedo si pasobra nan ta overwork, nan ta sobrecarga di trabou cu ta bira un peliger pa nan salud y mi ta espera cu pronto por soluciona esey, cu ImSan por haya un retinologo pa den periodo di un aña of dos aña nos por atende cu e lista di espera cu tin”, Jacobs a menciona.

A pesar di e situacion precario y fastioso presenta, nan a bin crea espacio cu e recortenan pa nan por inverti bek den cuido, 2022 tabata un aña cu Jacobs ta considera cu no a keda sin haya su atencion pa loke ta trata inversionnan y e cuido a keda debi na e recuperacion economico hopi lihe cu Aruba ta bin experenciando.

Igualmente, el a trece dilanti cu pa 2022 nan a haya un tarea adicional for di conseho di minister di Reino for di recorte di 60 miyon florin y ademas for di Gobierno di Aruba nan a haya e tarea di minimalisa e contribucion di Estado na e fondo.

“Den e desaroyo economico ora nos a cuminsa aña nos a premira un contribucion di Estado na e fondo di 12 miyon florin y na e momentonan akinan nos ta proyecta cu nos no tin mester di contribucion pa e aña aki caba, economia a recupera asina bon cu entradanan ta na un bon nivel cu ta surpasa e gastonan y nos ta expect cu nos ta bay tin un resultado chikito, minister a tuma e decision pa luna di december pa debolbe e recorte di 5.5% bek na e sector”, Jacobs a comenta.

Sinembargo, el a sigura cu ainda nan por saca mas si cumplimento di leynan di impuesto ta bon AZV mester ricibi mas, esey ta un caminda pa mehora, “tampoco ta husto cu nos ta laga placa riba caya y nos tin cu corta den cuido, nos ta den bon cooperacion cu departamento di Impuesto pa otro aña nos duna un man unda tin mester y percura pa lo cual e fondo tin derecho riba dje y yega den e fondo, lo cual no yega na e fondo na final di dia ora cu no tin e asegurado ta wordo perhudica, p’esey nos tur tin un tarea y nos a crea un campaña pa genera consciencia di Pidi Bo Recibo pasobra cu esey nos ta sigur cu e placa ta yega na impuesto”.

Pa otro aña e proyeccionnan ta mustra cu lo tin un surplus chikito debi cu Gobierno di Aruba cu lo tin un cambio den e ley di BBO y BAZV caminda lo cuminsa cobra BAZV na frontera loke tambe ta bay genera na e fondo aproximadamente 5 miyon florin adicional y tampoco lo mester di contribucion di Estado.

E recorte di 60 miyon florin ta sigui keda un topico di discusion entre Aruba cu Hulanda pero aunke Jacobs a sigura cu nan a haci diferente accionnan y tuma decisionnan, esey no ta genera un recorte grandi unda nan a cuminsa haci cambio den structura di tarifa di laboratorionan pa motibo cu e tarifanan ta desbalansa pero esey ta tuma hopi tempo den organisacion y prepara pa bay den dialogo cu e sector pa implement’e.

Nan ta bezig cu esaki for di basta tempo caba pero te ainda nan no a logra manera Jacobs a expresa, ora cu a formula e plan di Five Wave nan a pensa cu e parti aki lo por a genera un reduccion di gasto di 5 pa 6 miyon florin, aworaki ta generando un miyon solamente.

E aña aki nan a logra yega cerca di 60 miyon florin cu hopi creatividad “pero creatividad no ta tur ta bon pasobra e ta genera problema”, e accion di lista di remedi ta yuda cu 6 of 7 miyon florin.

Pa 2023 nan ta espera di implementa un concepto nobo cu segun Jacobs a sigura lo ta bay trece trankilidad pa cu e relacion cu Hulanda, di e cual Bon Dia Aruba lo duna mas detaye di dje den su proximo edicion.