Produccion y introduccion di un vacuna nobo ta trece cune un ambiente di duda y te hasta di miedo.

Esey ta loke a sucede algun añanan pasa cu aplicacion di vacuna di papiloma humano (VPH) cerca e mucha muhe pa asina preveni cancer den boca di matriz.

Falta di confiansa

E historia ta bolbe ripiti. Aparentemente esaki ta e caso di e vacuna cu ta wordo fabrica contra Covid y cu pronto lo wordo introduci na Aruba. Bon Dia Aruba a bin cu un encuesta si abo como ciudadano di pais lo tuma e vacuna di Covid-19. Un gran mayoria a bisa cu “no.”

E mesun pregunta aki nos a formula na Minister Presidente, Evelyn Wever-Croes si gobierno lo duna e bon ehempel y confiansa pa comunidad, manera a yega di sucede na Merca. Personalidad manera ex presidente Obama a bisa cu e ta dispuesto pa haya e vacuna pa crea un ambiente di confiansa riba e vacuna su siguridad y eficacia.

Segun premier Wever-Croes, e mes personalmente no tin problema pa bay tuma e vacuna. “Ami lo tum’e tambe eventualmente. Y si mi mester tuma como prome pa duna ehempel,” segun e prome mandatario. Sinembargo e lo haya hopi lamentabel cu mester gasta full un vacuna cu ta dos dosis di dje, pa duna e ehempel aki of test e vacuna. Pasobra asina aki e ta kita e posibilidad di un hende cu ta vulnerabel di salud y cu e hende aki por core e riesgo di bira hopi malo y te hasta fayece.

Encuesta

Prome Minister a bisa cu nan a trata e tema aki den seno di Crisis Team, y tambe nan ta haciendo un encuesta. El a splica cu e tipo di encuesta aki semper ta wordo realisa pa departamento di Salud Publico (DVG), prome cu cualkier vacuna ta wordo aplica den nos comunidad. Asina DVG por evalua si e ta un problema di conscientisacion, y si nan mester traha riba e tereno di conscientisacion aworaki.

Unabes cu nan lo tin un resultado di e encuestanan aki nan por tin un bista si e hendenan kier us’e of no kier. Y si nan no kier us’e, dicon nan no kier. Tin hende cu lo kier wak prome con e reaccion y resultado ta di esunnan cu a tum’e prome.

Un encuesta aworaki ta tumando luga bao e grupo vulnerabel of grupo di riesgo. E grupo aki ta inclui persona 60 plus, trahadonan di e sector di cuido y personanan cu algun tipo di malesa cronico of problema di salud. Nan ta casi un 30% di nos poblacion cu lo haya e vacuna di Covid por nada, kiermen gratis.

Ainda gobierno mester evalua si e gran mayoria di nos poblacion mester paga pa e vacuna. Te ainda -segun prome minister- no tin pais cu ta cobra pa e vacuna. E ta kere cu Aruba no ta bay cobra pe. “Nos no kier traha mas drempel pa hende no bin tuma e vacuna pasobra nos ta cobra pe,” el a declara na e matutino aki. Pero si gobierno tin cu paga pa e vacuna, locual ta pone cu esaki ta un asunto di gobierno cu mester defini, si nan lo cobra of no pa e vacuna pa e grupo no vulnerabel.

Tambe nan a bin cu otro encuesta mas general, caminda tin hopi hende den edad entre 40 pa 50 aña cu no tin interes pa tuma e vacuna, pasobra nan kier wak prome kico e vacuna su efecto ta. Pero gobierno su target group ta aworaki esunnan di riesgo. Esun cu no ta cay den e grupo aki, no ta nan prioridad aworaki, ya cu nan ‘no por ofrece e vacuna any way.’

 

E encuesta a cuminsa duna algun señal. Nan por ripara cu den e grupo di mas riesgo no kier tuma e vacuna pa temor of cualkier otro motibo. Nan ta bay adresa e situacion aki cu un campaña informativo riba pro y contra di e vacuna.