Pa Minister di Enseñansa, Ciencia y Desaroyo Sostenibel, Armando Rudy Lampe, aña 2020 ta bay den historia como e aña di COVID cu a sorprende Aruba hopi, nos economia, nos finanzas publico, pero tambe nos enseñansa.

Segun Minister Lampe, na momento cu COVID a yega Aruba scolnan mester a cera unda cu e muchanan a keda cas. Loke cu ta un realidad cu nos sistema di enseñansa no tabata prepara pa un situacion di crisis asina aki. P’esey mes aña 2020 lo keda graba den nos memoria como un aña di crisis.

Esaki a keda refleha den e presupuesto di enseñansa, unda cu tur ministerio mester a corta cu 12.6 %. E presupuesto di enseñansa ta e presupuesto di mas grandi di pais Aruba y esey kiermen 12.6% riba 284 miyon ta suma mas of menos 24 miyon cu e presupuesto di enseñansa mester a entrega den solidaridad cu e situacion di crisis cu Aruba ta pasando aden.

Segun minister Lampe, banda di esaki mester a corta casi 1 miyon pa loke ta gastonan di biahamento di ministerio y di otro departamentonan manera Inspectie, Directie Onderwijs. Tur esaki ta hiba na e 25 miyon di cortamento den e presupuesto di enseñansa, cu entre otro mester a bay pa FASE y pa yuda pa otro famianan tin pan riba mesa.

Aña 2020 ta un aña di crisis y e tabata un aña hopi duro pa gobierno di Aruba, ningun gobierno a pasa den dje y cu por a maneha, cu Aruba a keda cu su cabes riba awa. Enseñansa tabatin menos presupuesto cu loke tabata custumbra di tin y esaki no ta un situacion facil. Segun Lampe, di otro banda 2020 a keda proclama aña di innovacion, e tabata un aña di crisis pero e la resulta di ta un aña di innovacion.

Enseñansa a logra spaar 8 miyon florin riba loke tabata gastonan ineficiente den enseñansa. Segun e mandatario aki tabatin diferente discusion riba diferente orarionan di trabao, con pensionadonan mester keda paga y riba tur esaki loke cu tabata ineficiente den enseñansa a logra na final di saca 8 miyon florin cu gobierno di Aruba a hinca back den innovacion di enseñansa.

Esaki a pone cu den aña 2020 por a cuminsa cu diferente scolnan virtual, twee talen onderwijs, diferente scolnan MAVO, HAVO nobo, educacion center cu ta e sistema Mericano di educacion, Montessori onderwijs y departamento di DUO cu ta bay controla tur loke ta subsidio pa directivanan di scol.

Pa Minister Rudy Lampe ta hopi importante pa tin un maneho financiero responsabel, p’esey mes pa prome biaha ta bay tin un departamento cu ta bay tin un control estricto pa tur directiva di scol. Esaki ta hopi importante pa tin e control con e gastamento di placa ta tuma luga y asina ta evita cu tin malgastamento di placa.

Minister Lampe ta kere aunke cu 2020 ta di COVID, 2020 a bira un aña di innovacion tambe. Di e manera aki a logra corta vet den enseñansa y e mes un vet ey a bolbe pone back den enseñansa pero den innovacion. Esaki tabata un reto cu varios minister di enseñansa den pasado tabatin y cu no a logra. Casi henter presupuesto di enseñansa pa varios aña ta bay den salario di personal y no tabata sobra pa innovacion, esaki sigur no tabata cana den e bon caminda.

Si mester compara cu Hulanda y of otro paisnan, 75 % di bo presupuesto ta bay pa salario di personal y e otro 25% ta keda poni den innovacion entre otro. Sinembargo na Aruba e tabata casi 85 % den salario di personal y masha nada tabata keda pa innovacion, debi cu mester paga huur di e edificionan ya cu tin cierto scolnan ta den mal estado. Loke mester keda pa innovacion no tabata sobra nada.

Segun Minister Lampe na e momentonan aki den e aña 2020 a logra cambia e situacion aki y awor enseñansa tin miyones disponibel pa innovacion. Esaki ta e compromiso cu tin tambe cu e futuro generacionnan, debi cu nan ta bay tin mester di e enseñansa digital pa nan por sobrevivi como e siguiente generacion. E mundo actual a bira un mundo completamente digitalisa y si e pais no tin e habilidad aki, e hoben no ta sobrevivi den un futuro briyante.

Gobierno di Aruba tin e obligacion di duna e mucha- y e hobennan e habilidad nan aki pa por progresa. Minister Lampe den e sentido aki ta hopi satisfecho di por a cumpli cu e aña di educacion y innovacion den enseñansa aki na Aruba. A pesar cu Aruba tabata den un aña di crisis por bisa cu a logra trece hopi cambio y percura pa e siguiente generacion por prepara su mes pa futuro.