A pop-up message to choose a browser is displayed on the screen of an iPhone, in Brussels, Belgium, Wednesday March 6, 2024. Europeans this week will get new choices for default browsers and search engines. They’re part of changes required under the Digital Markets Act, a set of European Union regulations that six tech companies classed as “gatekeepers” — Amazon, Apple, Google parent Alphabet, Meta, Microsoft and TikTok owner ByteDance — will have to start following by midnight Wednesday. (AP Photo/Sylvain Plazy)

(AP) – Europeonan cu ta haci uso di nan telefon y computer e siman aki lo tin opcionnan nobo pa browser, ‘search engine’, unda pa downloa aplicacion pa iPhone y con nan coleccion di data personal online ta ser usa.

Nan ta parti di cambionan rekeri bao Digital Markets Act (DMA), un set di regulacion di Unionnan Europeo cu 6 compania clasifica como “gatekeepers”, Amazon, Apple, Google su compania mayor Alphabet, Meta, Microsoft y doño di TikTok ByteDance, lo mester sigui esaki despues di diaranson.

DMA ta e mas recien den un serie di regulacion cu Europa a aproba como un lider global den mantene control riba e dominancia di companianan grandi di tecnologia. Gigantenan di tecnologia a responde, algun biaha dudoso, pa medio di cambia nan manera di hopi tempo di maneha nan negoshi, manera Apple permitiendo hende instala aplicacionnan fuera di su App Store.

E reglanan nobo aki tin metanan vago y amplio di haci e mercado digital mas husto y mas facil pa competi cune. Nan a cuminsa nan esfuersonan rond di mundo pa bay den contra di e industria di tecnologia y nan accion ta aumentando.

Ki companianan mester sigui e reglanan?

Mas o menos 22 servicio, for di sistemanan di operacion te na aplicacionnan pa manda mensahe y plataformanan di rednan social lo ser impacta pa DMA.

Esamki ta inclui servicionan di Google manera Maps, YouTube, Chrome y Android su sistema di operacion ademas di Amazon su Marketplace y Apple su browser y sistema Safari cu IOS. Meta su Facebook, Instagram y WhatsApp tambe ta inclui di mesun manera cu Microsoft su Windows y LinkedIn.

E companianan ta enfrenta e menasa di boetnan pisa cu ta bal te hasta 20 porciento di e ganashi global pa violacionnan ripiti, cual por yega biyones di dollar of te hasta ruptura di nan negoshi pa “violacionnan sistematico.”

Ki efecto e reglanan lo tin na nivel global?
Digital Markets Act ta un logro fresco pa e Union Europeo di 27 nacion den su rol como un ‘trendsetter’ mundial ora ta trata di pone control riba e industria di tecnologia.

E bloke anteriormente a golpia Google cu boetnan den casonan anticonfiansa, a crea reglanan pisa pa limpia rednan social y lo trece regulacionnan pa inteligencia artificial cu lo ta e prome den mundo. Awo, luganan manera Hapon, Britania, Mexico, Sur Korea, Australia, Brazil y India ta creando nan propio version di reglanan similar na DMA cu e meta di preveni cu e companianan di tecnologia lo domina e mercado digital. “Nos ta mirando copianan rond di mundo caba,” Bill Echikson di Center for European Policy Analysis basa na Washington. DMA “lo bira e standard” pa regulacino digital den e mundo democratico.

Con download aplicacion lo cambia?

Den un di e cambionan mas grandi, Apple a bisa cu nan lo laga usuarionan di iPhone Europeo download aplicacion fuera di su App Store, cual ta bini instala riba su dispositivonan mobil.

E compania tin hopi tempo ta resisti e movida aki, cu un gran parti di su ganashi biniendo for di un tarifa di 30 porciento cu e ta cobra pa pagonan, manera subscripcionnan di Disney+, haci via e aplicacion di iOS. Apple a adverti cu download aplicacion for di otro sitio por bini cu siguridadnan di riesgo agrega.

Awo, Apple lo recorta e tarifanan cu nan ta colecta for di desaroyadornan den Europa cu opta pa keda dentro di e compania su sistema pa procesa pago. Sinembargo lo agrega un tarifa di 50 euro cent pa cada aplicacion instala via app store di tecer partido, cual criticonan ta bisa lo evita cu e varios aplicacion gratis existente, ken su desaroyadornan actualmente no ta paga ningun tarifa, lo retira.

“Dicon nan lo opta pa un mundo unda nan tin cu paga 50 cent pa cada usuario?” Avery Gardiner, Spotify su director global di politica di competencia a comenta. “Esaki ta nifica cu ningun di e app store alternativo lo haya atencion, pa motibo cu nan lo perde di un gran cantidad di aplicacion cu mester ta presente pa e clientenan haya e app store atractivo.” “Esaki ta practicamente den contra di DMA su proposito,” Gardiner a declara.

Brussels lo monitor di cerca si e companianan ta cumpliendo.

Hefe di competencia Margrethe Vestager a bisa e siman aki cu despues di 10 aña na e trabao, “mi a mira un cantidad grandi di casonan anticonfiansa y hopi creatividad tocante con pa traha evadiendo e reglanan cu nos tin.”

Con hende lo haya mas opcion online?

Consumidornan no lo ser obliga pa tuma e opcion automatico pa servicionan clave.

Usuarionan di Android lo por scoge ki search engine nan kier usa automaticamente mientras cu usuarionan di iPhone lo por scoge cua browser ta esun automatico. Europeonan lo mira un panataya riba nan dispositivo unda nan por haci e scogencia. Microsoft, mientrastanto, lo stop di obliga hende usa e browser Edge.

E idea ta pa stop cu e usuarionan lo sinti obliga di usa Apple su Safari of Google su aplicacion. Sinembargo e hungadornan chikito ta preocupa toch cu nan lo termina pio cu antes. Usuarionan posiblemente lo keda cu loke nan conoce caba pa motibo cu nan no sa nada tocante e otro opcionnan, Christian Kroll, CEO di e search engine basa na Berlin Ecosia a comenta.

Ecosia ta pusahdno pa Apple y Google agrega mas informacion tocante e servicionan rival riba e pantayanan aki. “Si hende no sa ki e alternativanan ta, e ta tiki probabel cu hopi di nan lo selecta e alternativa,” Kroll a bisa. “Mi ta un fanatico di DMA. Mi no ta sigur ainda si esaki lo tin e resultado cu nos ta spera.

Con buskedanan riba internet lo cambia?
Algun resultado riba Google lo aparece diferente, pa motibo cu DMA ta prohibi pa un compania duna preferencia na su propio serviconan.

Esaki kiermen cu por ehempel, buskedanan pa un hotel awo tin un extra “carousel” di sitionan manera Expedia. Mientras e boton di Google Flights den e resultado di e buskedanan lo keda retira y e website lo ta entre e websitenan marca blauw riba e pagina di resultado di e buskeda.

Usuarionan tambe lo tin e opcion di opta pa no crea un perfil di nan pa marketing personalisa basa riba nan actividad online. Usuarionan di Google lo ricibi e opcion di stop cu data por ser comparti entre e compania su servicionan pa yuda nan cu avisonan digital. Meta lo permiti e usuarionan separa nan cuentanan di Facebook y Instagram pa asina nan informacion personal no por ser combina pa avisonan digital.

DMA tambe ta rekeri pa e sistemanan di mensahe por traha cu otro. Meta, cual ta dnoo di e unico dos aplicacion di mensahe cu ta cay bao e reglanan, ta permira di trece un proposicion di con e usuarionan di Facebook Messenger y WhatsApp por intercambia mensahe, video y imagennan.