Tin ora bo ta casi kere cu CAft, a pesar di tur nan critica, ta haciendo gobierno un fabor, medio scondi. Den e ultimo rueda di prensa, y den e comunicado di prensa cu a acompaña esaki, CAft ta bisa cu gastonan di personal di gobierno ta como un tercera parti di su gasto, y ta considera esey bastante grave caba. Nan tin rason den esey, si nan splica ta con nan ta conta y kico nan ta inclui y kico no den esaki. Nos ta custumbra cu e metodo di calcula gasto relaciona cu personal manera Banco Central di Aruba ta maneha esaki, cu ta mas amplio. Un splicacion: Gobierno tin tres item grandi ora ta papia gasto di personal.

Esakinan ta: salario pa personal di gobierno mes; y separadamente e compromisonan como dunado di trabao cu gobierno tin: gastonan di prima (pension, AOV, AZV, etc.). Pero tambe e gastonan di personal encera den e subsidionan na e sector subsidia. Esakinan tambe ta gasto relaciona cu personal di cual gobierno no por scapa. Nan t’ey pa keda y ta forma un gran parti di e suma total cu gobierno ta subsidia.

Un ehemplo: den enseñansa subsidia mas di 90% di e gastonan cubri pa gobierno, ta gasto di personal (salario y otro obligacionnan di dunado di trabao). Hunto henter e sector subsidia ta bon pa como Afl. 160 miyon tur aña na gasto di personal pa gobierno. Segun e normanan internacional cu Banco Central ta maneha mester conta e tres itemnan aki hunto pa yega na e gastonan total di gobierno relaciona cu personal. Si nos mira e ultimo cifranan conoci den reportahe di Banco Central, por ehemplo pa 2016, nos ta mira cu hunto nan ta yega na: ‘Wages’: Afl. 386,5 miyon; ‘Employer’s Contributions’: Afl. 101,8 miyon y ‘Wage Subsidies’: Afl. 160,5 miyon. Total: Afl. 648,8 miyon. Mester bisa cu e cifranan aki ta indica un reduccion compara cu 2015 di como Afl. 20,4 miyon, loke ta mas o menos 3%.

No e famoso 5% cu aparentemente gobierno a palabra cu Hulanda, pero ta prefera pa ningun hende corda nan riba esey. Pero mester bisa cu a logra algo den e sentido ey. Sin embargo, e suma di Afl. 648,8 miyon aki ta 53,1% di e total di entrada di gobierno pa 2016 (Afl. 1220 miyon). Naturalmente cu e cifranan final den cuenta anual di gobierno por varia, pero esaki ta duna un bon indicacion den liñanan grandi.

Loke falta naturalmente ta e argumentacion pakico nos ta kere cu ta mas corecto conta e asunto di e manera aki, y no manera CAft ta presente. E punto ta cu tur esaki ta forma parti di e gastonan fiho di gobernacion, di cual ta dificil pa scapa. Den e ultimo añanan apenas e gastonan subsidia di personal a baha cu un par di miyon, mientras cu e gastonan di salario a baha, pa prome biaha den hopi aña, cu Afl. 7,4 miyon na 2016. E ganashi grandi pa baha gasto tabata na 2014, tempo cu e awor ex ministro di Financia a logra cera un acuerdo cu e sindicatonan pa reforma fondo di pension APFA, cu a haci e gastonan di prima baha considerablemente. Mientras tanto nos a bolbe na e nivel di gasto di 2013 pa e item aki atrobe… Y cu e peso extra den futuro di e indexering palabra, cu ta garantisa e empleadonan publico un aumento anual te cu 2024… Nos, ciudadano, ta paga, manera semper. Ademas, manera nos a trece dilanti mas biaha, gasto di personal no ta e unico gasto fiho. Conta acerca gasto di ‘Goederen & Diensten’ cu na 2016 a keda na Afl. 230,9 miyon, casi Afl. 10 miyon menos cu 2015. Interes a pasa di Afl. 202 miyon na 2015, pa Afl. 220 miyon aña pasa.

E aña aki Afl. 230 miyon na interes, sin bista riba un alivio via Hulanda. Total na 2016: Afl. 1099,7 miyon na gasto dificil di suprimi, compara cu un total na entrada di Afl. 1220,3 miyon. Logico cu e espacio pa atende otro asunto ta practicamente nada, mientras a keda pa paga ainda: AZV y e subsidio y otro transferencianan cu hunto ta suma mas di Afl. 200 miyon… No ta straño cu CAft ta bati alarma y ta bisa cu mester considera vries contratacion di personal y otro gastonan. Manera semper, gobierno ta haci caso omiso di e recomendacionnan aki. Nan ta ilustra cu e entradanan di diferente tipo di impuesto no ta core pareu henter aña. Den e caso di winstbelasting esey sigur ta berdad; luna di mei ta e ultimo luna pa paga esaki y por lo tanto e pagonan ta concentra eybanda.

Pero nos preocupacion mas grandi awor no ta esey. E problema grandi ta atrobe e gastamento di placa pafo di presupuesto pa campaña electoral, sin cu tin algo pa stroba esey. CAft y Algemene Rekenkamer semper ta adverti ora e cos a sucede caba, no cu nan por otro.

Parce cu e pensamento di gobierno ta: si nos gana, nos ta fix esey despues; si nos perde e no ta nos problema mas…