Director di Horacio Oduber Hospital (HOH), Ezzard Cilié a lamenta cu informacion interno di e instituto aki ta leak y divulga publicamente sin su debido contexto, ya cu el a trece su impacto cerca nos comunidad.

E carta cu a leak a wordo traha specificamente pa e cuerpo di specialistanan di HOH den un forma cu nan ta compronde debidamente ora cu nan ta papia di reduci cama; y no di e manera con el a wordo divulga.

“E documento aki ta interno. E composicion, e contexto den cual e carta aki a wordo poni ta un cooperacion, un acuerdo cera cu specialistanan. Esnan cu por duna contenido na dje ta nan.”

Cuido di pashent
Un punto cu e ta considera central den henter discusion  aki ta cu atencion y cuido di e pashent ta keda central. Ya cu nan tin un responsabilidad pa percura cu e hospital por ofrece na e profesionalnan  medico y specialistanan e condicion mas necesario  pa atende cu e pashentnan. Pa tal motibo ayera el a comparti e conferencia di prensa aki, hunto cu e director Financiero di HOH, Theo de Kool y dr. Yuris Caceres kende ta parti di e organisacion di HOH; ya cu e responsabilidad di e HOH ta parti entre nan tres. Den cada un di nan tres e tarea ta reparti entre un 80 pa 120 hende den hospital.

Alrededor di 6 luna pasa nan a cuminsa strictamente prepara nan mes, ya cu e edificio nobo di hospital ta biniendo cla. E preocupacion mas grandi cu nan tin ta cu aworaki nan no ta bay pasa ekipo, cama, etc. y cantidad di otro aspectonan. E ta un situacion cu nan tin cu atende di un forma responsabel, pasobra e unico condicion cu nan tin den e proceso di mudamento aki ta cu e mester ta safe pa e pashentnan. “No tin nada cu ta surpasa esey”, sr. Cilié ta bisa. P’esey e no ta haya straño cu den cuadro di e proceso aki, nan a manda un carta pa e specialistanan pa informa nan, ya cu nan tin nan propio responsabilidad cu e pashentnan.

Mudamento
Nan ta calcula cu pa 31 di augustus awor nan ta cuminsa muda e prome grupo. E grupo aki a wordo scogi debidamente di acuerdo cu nan  categoria, malesa y riesgonan cu nan por carga na momento cu nan ta traspasa.  Ayera tardi mester cay un decision tocante e asunto aki, ya cu 31 di augustus ta diahuebs otro siman.

Den caso cu e siguridad di e pashent ta den riesgo simplemente e fecha lo wordo prolonga, director di HOH a sigura. Nan ta bay inventarisa si nan ta bay logra e fecha aki. E ta wordo haci te ora cu nan por duna e siguridad y garantia pa move e pashentnan cu absoluto siguridad. E ta un decision cu no ta negociabel pa niun motibo. Tampoco pa presion politico of di SOGA (e fundacion cu ta encarga cu e renobacion di hospital), ya cu como hospital nan tin cu percura absolutamente pa siguridad di e pashent.

E carta di dia 18 di augustus cu director di HOH a dirigi ta bisa textualmente: “Het betreft een reductie van 30 bedden voor een periode 3 maanden”. Cu esaki nan kiermen –segun meneer Cilié-  cu ora e pashent ta bira bon y e ta wordo manda cas, den e cama no ta bay pone pashent nobo aden, sino cu e ta keda bashi.

E ta aclaria cu no ta asina cu nan ta bay saca e  pashentnan pura pasobra e cama mester bira bashi. Absolutamente! Sino cu e carta den cuestion ta pa pidi e specialistanan pa evalua e situacion hopi bon di e pashent prome cu nan ta ocupa un cama, considerando den serio si mester of no mester. “Esey e carta ta pidi.”

Responsabilidad
Den e caso aki director di HOH  ta haya cu e specialista medico tin su responsabilidad; y nan como ehecutivo encarga cu e maneho di HOH tin esun di nan. Pues solamente hunto nan por carg’e pa keda responsabel. “Pueblo mag sa cu no tin panico. No tin nada cu ta pone nan na riesgo pasobra nos ta zorg bon pa nan.”

Di su banda e ciruhano dr. Caceres a bisa cu tur pashent cu mester wordo opgenomen tin luga pe. Cu cama ta cera of no esey como specialista na servicio di HOH ta keda garantisa. E no ta descarta cu -segun nan programacion- lo tin pashentnan cu nan operacion lo wordo posponi un par di siman pa un otro cu lo tin mas urgencia.

Igualmente nan a palabra cu directiva cu e pashentnan  cu mester drenta pa motibo di emergencia, semper mester tin un cama disponibel pe. Por ta nan lo tin cu atende prome e pashentnan cu lo por opera y bay cas e mesun dia. Compara  cu e pashentnan cu mester keda den HOH despues di operacion,  asina nan lo por haci uzo di e camanan disponibel mas miho. “Esey mester ta clear pa pueblo.”

Reduccion di cama y asunto financiero
Hospital kier probecha e proceso di mudamento di e pashent. E ta un momento crucial pa baha e cantidad di cama ocupa pa e ta menos hende cu nan tin cu traspasa of muda pa edificio nobo.  E carta ta referi na un reduccion di  30 cama pa un periodo temporal di tres luna. Pero nan mester evalua kico lo pasa aki tres luna a base di e realidad cu nan lo confronta. E asunto aki no solamente ta uno logistico di acomodacion di e pashentnan sino cu nan mester di mas enfermera.  “E no ta na ami. Nos ta dependiente di gruponan tercero. Nos ta dependiente kico destino of futuro ta bisa nos, y ami no por wak esey”, director di HOH ta bisa.

Scarsedad di nurse
Segun sr. Cilié, nan ta bin na nan cantidad di 300 cama bek. Pero e ta pidi comunidad pa duna hospital un poco tempo pa reenforsa tambe. Nan mester personal di enfermeria a lo menos 30 enfermero. Algo cu Bon Dia Aruba a trece dilanti varios biaha caba. Pa atrae e cantidad aki no ta un tarea facil ya cu ta existi un scarsedad internacional di e tipo di profesional aki. Mientras cu esunnan cu ta wordo prepara na EPI ainda ta tarda 2 aña pa bin cla, y e tempo aya e realidad di hospital lo ta otro.

El a expresa su duele pa e personal cu ta trahando aworaki pasobra e ta casi inhumano. P’esey e ta comprende pakico sindicato ABV kier sa mas di e manpower planning, ya cu e presion riba e personal di enfermeria ta grandi.

Bon Dia Aruba a puntra director di HOH cu e carta cu el a dirigi dia 18 di augustus pa e specialistanan na servicio di hospital a causa su impacto considerando e situacion financiero cu a surgi cu e proyecto di hospital nobo. Esaki tin di haber cu e peticion di un carta di garantia cu HOH a haci na gobierno riba e fiansa pa atende cu gastonan extra di alrededor di 50 miyon florin relaciona cu e proyecto di renobacion y expansion di e instituto aki pasobra  loke a wordo presupuesta no a yega.  Sr. Cilié a indica cu e carta of documento interno cu nan a manda pa gobierno ta hopi simpel den e contexto cu el a wordo treci. E ta bisa cu e carta completo no a wordo divulga pasobra e ta un documento basta amplio.

El a referi na e proyecto di expansion cu ta tumando na Insam unda nan ta bay den direccion di radiotherapie. Den cuadro di e proyecto aki, hospital tambe a bira interesa pa haya un carta di garantia manera Insam a haya como cu hospital tambe ta haciendo inversionnan miyonario cu e trabou di renobacion y expansion. Tambe nan ta responsabel pa e parti di instrumentonan, makinaria, etc.. Nan  ta inversionnan di miyones y nan mester cera un deal cu un banco.

Pa medio di e documento cu nan a manda gobierno luna di november pasa, nan a pidi e ministerio concerni un carta di garantia. Hospital a haci esaki debi cu nan a compronde cu AZV a duna un garantia cu a yuda Insam pa por haya su fiansa. Den e caso aki, basicamente hospital a bira jaloers den sentido cu si Insam a haya un carta di garantia pa un fiansa, dicon hospital no por haya un carta mesun cos. E documento aki tabata exclusivamente  pa pidi un garantia asina. Sinembargo el a bisa cu e persona responsabel di e maneho financiero di HOH ta sr. De Kool kende a bay den detaye riba e asunto aki.

Leakmento y prensa
Director di HOH a prefera di abstene di duna su opinion si e leakmento interno di informacion di hospital tin di haber cu politica den cuadro di eleccion venidero.

“Mi lo tin gana di contesta bo. Y si mi tin un contesta mes pa bo, realidad di bida ta mustra diferente na locual mi ta kere”, sr. Cilié ta bisa.

El a haya prudente pa evita e tipo di echo aki cu tin su  impacto den comunidad.  Cilié a propone pa organisa por lo menos un biaha pa luna un conferencia di prensa pa suministra informacion di e desaroyo den hospital. E ta kere cu ta importante pa HOH tin un bon relacion cu prensa, ya cu e ta aprecia  e contribucion y responsabilidad cu e  gremio periodistico tin den nos comunidad.