Por a tuma nota di e anuncio di nos ministro encarga cu Husticia y Asunto Social di lo percura pa un medico forensico a mediano plazo. E persona eligi pa esaki mester bay haci e estudio ainda, pero cu tempo e entrevista y interogacionnan den cuadro di caso di abuso sexual y relacional lo tin e profundizacion necesario pa produci evidencia di mas calidad na corte.

Cu esaki e mandatario ta tuma un paso importante den mehoracion di e trayecto cu un caso hudicial mester sigui pa yega na man di huez. Den pasado e medio aki na varios oportunidad a mustra riba e deficiencia grandi den miles di caso cu a yega na Ministerio Publico, o en todo caso na autoridadnan policial, pero cu no tabatin suficiente base probatorio pa por hiba nan corte. O cu, den caso di bay corte, a keda rechaza pa falta di prueba contundente. Esaki naturalmente no tabatin di haci solamente cu e proceso desde e momento cu ta haci denuncia, sino tambe cu e ruta pa yega na e denuncia. Ta logico cu ora un delito di tal indole ser cometi, y e denuncia ta tuma lugar basta tempo despues, hasta varios aña, posible evidencia fisico por a bay perdi caba. Esey ta haci mas importante ainda e posible recoleccion di evidencia adicional cu por sustenta e caso.

Parti di e problema tambe ta, y esey ta algo persistente, e nivel di dominio di Hulandes den cuerpo policial, cu ta afecta negativamente e proces verbaalnan cu mester sirbi como base pa e proceso hudicial. Esaki ta parce nos mas bien un tarea constante, tumando na cuenta tambe cu e nivel general di dominio di Hulandes ta bayendo atras, tambe y sigur den aparato publico; pues tampoco ta un problema specifico di Husticia so.

Otro parti di e trayecto pa mehora ta e coordinacion y cooperacion entre e instancianan cu ta na ‘frontline’ di e asunto, cu ta entre otro e scolnan. Ta aki ta unda ta observa comportamento di mucha a base diario unda por capta señal cu algo no ta andando bon. Nos ta varios aña den e proyecto di Plan di Crisis Social y ta bira tempo pa nos parlamento haya un rapport extenso encuanto e resultadonan, cu a costa miyones pa cual gobierno mester responsabiliza su mes. Nos no ta insinuando nada, pero ta djis mustra riba e proceso debido di responsabilizacion cu mester tuma lugar. Y esey no solamente pasobra mester controla, sino cu mester evalua pa mira con ta bay sigui. Nos no por kere cu por simplemente termina e proyecto, pero lo mester acopla trabao di diferente instancia pa haci e proyecto superfluo, pasobra a logra e meta, cu e trabao bon integra den e proceso normal di e instancianan participante.

Tin otro parti di e trabao hudicial sin embargo cu ta duna mas preocupacion. Esey ta e maneho di presencia di persona indocumenta, specialmente durante y despues di e crisis di Covid-19. Pa di tantisimo biaha den ultimo 30 aña nos ta tende cu awor sí ta bin cu un maneho mas estricto, cu multa inmediato pa empresario cu ta emplea persona indocumenta. No cu nos ta contra e maneho aki, al contrario, desde semper esaki ta loke mester a haci, pero nunca a hacie. Pa hopi aña gobierno di Aruba mester ta deporta por lo menos mil persona pa aña, y lo ta interesante pa sa ta cuanto doño di trabao a haya un raspa di banda di autoridad… Si a haci e trabao debidamente esaki lo a significa un suma di por lo menos un par di miyon pa aña, cu lo a yuda combati gasto di mantene deteni y expulsa e personanan concerni. E fayo structural pa logra maneho severo ta e cultura di ‘please amigo y conocir’, ademas e presion politico di esnan bon conecta, tipico di nos isla. Nos ta keda pendiente pa e desaroyo den esaki.

Naturalmente e crisis di Covid a bin complica cos mas ainda, ya cu nos tin un grupo bastante grandi di stranhero cu no tin permiso mas, por lo tanto ta indocumenta, pero den un situacion diferente cu esnan cu a djis drenta e pais y nunca a sali. A proposito, y nos no ta bisa esaki pa di promer biaha, cu gran mayoria di persona cu ta bin aki, ta haci esey via aeropuerto y no via lama. Nan ta bin di turista y no ta sali mas. Gobierno por lo tanto ta dispone di tur informacion basico di e personanan aki. Esaki ta importante pa por limita trabao ilegal y cu esey tambe e sector informal, di cual nos tin e impresion cu el a crece bastante durante e actual crisis. Den e sentido aki ta parce nos un eror garrafal di separa Dimas for di Husticia, creando un posible ‘double trouble’ den e fusion di Labor y admision di stranhero. Manera tabatin algun incidente caba, trabao di expulsion di Husticia por keda severamente manca pa decisionnan di ultimo ora di e ministro colega responsable pa labor y admision. Ademas no ta mira nada ainda di procesamento diligente di e peticionnan pa permiso, loke ta ocasiona incumplimento tambe. Esaki di ningun manera por haya seyo di bon gobernacion. Esaki ta afectando recuperacion economico, cu ta importante sigur en vista di e actual desaroyonan mundial menos faborable.