Kinderarts na hospital Louise Rafael-Croes – kende ta trata cu casonan di abuso sexual/fisico di mucha – a enfatisa siman pasa cu e meldcode hancra den ley mester bin. E aña aki el a trata 72 caso di abuso sexual di mucha.

Manera nos a publica siman pasa y lo sigui elabora den e edicion aki, e kinderarts a expresa cu mester bin un vertrouwensarts cu tur e dokternan pafo di hospital por meld na un instancia externo. E ora e presion riba nan ta baha tambe.
“E instancianan mester realmente cuminsa traha hunto y tene man. Tambe mester hopi mas personal acerca.” E dokter ta bisa cu locual ta pasando na Aruba, manera bisa na Ingles: ‘the cup runneth over’.

Na Hulanda, un trahado ta haya 10 pa 13 caso pa nan traha den un luna. Akinan na Aruba cada trahado di Voogdijraad ta trata 30 caso segun dr. Rafael-Croes. “Anto ora cu bo meld, abo ta fastioso pasobra atrobe bo tin cu meld y nan no tin personal. Nan no tin suficiente hende pa enfrenta e problemanan social increibel cu tin. Anto e problema social mes ta trigger, tur e maltrato di e muchanan.”

E pediatra ta bisa cu esey ta e problema di mas fastioso. E instancianan ta traha hopi duro, dia y anochi. “Abuso di mucha ta un parti, pero bo mester corda cu e ta un dinamica di famia. Nos tine di un generacion cu ta pasa pa e otro generacion akinan na Aruba, pues tur esaki tin cu wordo atendi.” Pa e profesionalnan, mester un meldcode pasobra huridicamente bo mester ta safe, e pediatra ta sigui splica. Pa poblacion, mester cuminsa tin hopi mas conscientisacion y mester sa unda pa meld, como tambe kico pa meld. “Na momento cu haci esey, bo ta bay cuminsa preveni e casonan aki.

E caso cu e dos rumannan Roshandroh y Eugene ta un ehempel con esaki a escala totalmente, pero nan ta haya tipo di casonan di maltrato manera esaki casi tur dia mes, e pediatra ta splica.

Horacio Oduber Hospital
Diferente caminda cu por cana
E kinderarts ta bisa cu tin diferente caminda cu por cana pa cuminsa cu prevencion; lanta yiu ta importante pues guia di maestronan di scol y di mayornan. Nos tin un opvoedwinkel y telefon cu no ta hopi conoci ainda, cual ta 116. E number aki tin cinco aña den servicio pero no tin suficiente conscientisacion riba esaki pa por uz’e, e ta haya. “Tin hopi cos cu bo por haci y caminda pa cana prome cu bo tin cu bay na extremo y bati e mucha mand’e te na hospital.”

E situacion na Aruba ta un mata cu yen di taki cu tur ta trahando separa, segun e pediatra. E ta bisa cu nos ta yen di isla riba un isla pero awor e ta haya cu e cooperacion di trabao ta hopi bon den comparacion cu e tabata ta. “Pero ainda falta un tiki mas cu e sentimento mester ta den pueblo tambe. Cu nan ta bisa cu e instancianan no ta traha, no ta berdad, nan ta traha hopi duro. E problema ta cu nos copinan ta bayendo over.”

E ta subraya cu el a traha 72 caso e aña aki di abuso sexual, y no por deal mas cu nan. Psicologicamente e ta bisa e no ta bon tampoco. Pues comunidad mester cuminsa mira mas den e diferente camindanan cu tin pa cana pa cuminsa trata e casonan aki cu mas forsa.

Preveni maltrato
Sra. Rafael-Croes ta bisa cu tin manera pa preveni maltrato y su speransa ta cu tur hende cuminsa haci esey tambe. E ta bisa cu e ta den nos arte pa duna muchanan un ‘klap educativo’ y prome cos cu Aruba mester siña ta, cu man no ta pa dal. “E ora nan ta bisa cu nan ta cria porco e ora. Pero no ta berdad. Cu un disciplina consciente bo por coregi muchanan sin cu bo mester duna nan un tik. Anto den e manera aki bo ta cuminsa na preveni maltrato. Pasobra unabes bo sa cu bo no mag di tik, bo sa kico ta e siguiente pasonan.”

Otro cos ta señala abuso di mucha. Anto di mas importante, ta pa papia si wak algo, e ta expresa. “No ta por nada nos tin Bureau Sostenemi. E number ta 588 1010, for di cabes mi sabi’e. Pero p’esey nos tin e, pa nos meld y no haya miedo mas pa meld.”