Tur atencion lo ta fiha awenochi riba e debate electoral, cu lo bira algo special, pa cuminza caba pa e enorme variedad di partido cu ta participa. Esey ta trece su retonan cune, pero mas importante, y mas interesante tambe, ta kico ta e contestanan di e partidonan politico riba e temanan principal cu lo mester subi escenario.

En general lo ta asina cu e situacion den cual nos pais ta actualmente lo ta determinante pa e debate. Esey ta e crisis financiero ocasiona di un banda pa e crisis global di e pandemia, y di otro banda e problemanan structural den cual finanzas publico tabata caba. E situacion grave aki ta sclama pa solucion structural y no djis algun medida di ‘drecha cara’ den e acostumbrado miedo di mishi cu interes di tal o cual grupo o individuo. Esey tabata tambe loke di banda Hulandes y di banda (limita) local ta bisando pa hopi aña caba na nos politiconan, cu a mustra berdadero artista den ‘kicking the can down the road’ haciendo uso di e oportunidadnan pa pospone, pospone, pospone. Pa e tipo di maneho ey no tin espacio mas y si e debate resulta un exito, den trece claridad pa e publico, nos tur ta sali gana.

Pero, nos no ta asina sigur cu esey lo bay sucede. E motibo pa esaki ta cu nos no ta mira te awor tanto claridad den loke e partidonan ta trece dilanti. Claro, nos por comprende cu den cualkier eleccion un politico no kier ‘pin down’ su mes na expresion demasiado detaya, cu cual despues e no por cumpli completamente. Pero, esaki ta tempo diferente, unda segun nos opinion claridad ta un elemento esencial. Esey ta conta caba pa e cuadro financiero general, unda un cos ta sigur: lo tin menos placa disponible pa cualkier obhetivo o deseo cu tin. Lamentablemente te na e momento aki den loke nos ta scucha y lesa di e partidonan ta mas tanto observacion general y sigur no ta evalua den luz di e recursonan cu lo tin disponible pa logra tal obhetivo.

Un di e topiconan mas atendi ta enseñanza y esey tin su motibo. E ta un topico hopi diverso y agradecido pasobra e tereno ta cubri di opinion personal tocante kico no ta bon y kico mester drecha. E famoso ‘veld’ manera esnan den e tereno ta yama nan mes ta sufri cronicamente di e hecho cu pa hopi aña caba e sector ta manera un playground pa experimento momentaneo, sin cu tin un vision mas a largo plazo den ki direccion nos mester bay. Den e sentido ey ta bon cu e ta tema riba e agenda di implementacion acorda cu Hulanda y ohala esaki por trece poco decision strategico cu ta defini futuro di e sector den un direccion structura. Por lo pronto, den e campaña aki, cada ken ta trece dilanti loke nan ta mira como prioritario, loke ta nan bon derecho, pero ta tipico cu tur e ‘verlanglijstjes’ aki no ta bay acompaña pa un calculacion kico e ideanan aki ta bay costa. Aunke mester bisa tambe cu esey ta un di e preguntanan cu nos ta haya cu falta den e entrevistanan: “Señora o señor politico, kico e (tremendo) plan aki di bo ta bay costa nos?” Y: “Cuanto hende tin evolvi den e plan aki, tumando na cuenta tambe cu a palabra cu nos ta bay reduci gobernacion cu 1.500 cupo den e proximo 5 aña…

Ademas, cu riba su mes esey tambe ta yama e siguiente pregunta, esta si tira hopi placa den algo ta e solucion pa e problema detecta. Un ehemplo di esaki ta e proyecto di Plan di Crisis Social, cu a costa miyones y sigur a emplea un bon cantidad di hende, pero kico nos a mira realmente despues di tur esey? Cu a introduci un ‘meldcode’ y cu lo bay wak awor si e ta funciona. Nos no ta totalmente exento di conocimento di proceso di organisacion gubernamental y nos ta kere cu no tabata necesario set up henter un structura organizativo pa yega na esey como logro principal. Nos mester por mira mas resultado, y pronto.

Ta parce nos cu ta indispensable cu e debate mester trece pregunta skerpi tocante e maneho financiero di e pais den e proximo periodo di gobernacion. Esaki no tanto dirigi riba presupuesto sino mas bien riba e reforma fiscal y kico esaki ta trece na sacrificio y bentaha pa economia y pa e ciudadano. Ta logico cu e partidonan cu ta goberna actualmente lo defende e acuerdo cu Hulanda, pero den loke nos a scucha te awor no ta drenta tanto den detaye, ni sikiera pa confirma cu en berdad nos ta bay haya un BTW, si of no. Di otro banda, cu algun excepcion, e partidonan den oposicion tampoco ta dedica tanto atencion na algo cu ta parce nos crucial den e proximo periodo di gobernacion. Esey lo ta un decepcion pasobra awor ta e momento pa ‘step up to the plate’ y bin cu idea nobo con pa organisa ‘un otro gobernacion’ den e proximo añanan. Reforma y renobacion no ta algo cu mester ta imponi pa Hulanda, sino algo di nos mes pasobra nos ta convenci cu esey ta e futuro. Nos ta tende demasiado poco di esey.