Ora prensa ta buscando contesta pa pregunta cu ta surgi encuanto maneho di medio ambiente, e experiencia ta cu mas bien ta esnan den sector priva cu sikiera ta duna contesta na medionan di comunicacion. Asina tambe den e asunto di maneho di desperdicio na Ecogas, unda no necesariamente mester ta di acuerdo cu e empresanan envolvi den e problemanan pa procesa y deshaci di residuo di desperdicio, pero tin comunicacion y splicacion.

Lo contrario ta sosodiendo cu mayoria di autoridad gubernamental cu tin responsabilidad den esaki. No ta solamente dificil pa prensa haya un bista cla di e asuntonan cu ta trece dilanti, pero ta birando dia pa dia mas cla cu ta falta un maneho central y no tin perspectiva tampoco cu proximamente ta yega na uno.

Ta imposibel pa kere cu na Aruba nos no por ta mas diligente cu legislacion (y su debido implementacion y sancion) riba tereno ambiental, ya cu nos no mester di inventa wiel y por siña di e exceso di informacion cu tin disponibel rond mundo. Cuarenta aña pasa un funcionario publico por a bisa cu cierto grado di credibilidad cu tin problema pa acumula material di comparacion. Desde Google t’ey, mundo a cambia y nos mester uza esey na nos bentaha. Awor, na aña 2017 ya no ta aceptabel mas cu añanan largo nos mester scucha e mesun storia cu ‘nos ta bezig’… pero nos no ta mira nada ta sali for di nan man.

Pero di otro banda si nos por mira cu den e caso di e refineria unda e hindervergunning ta vigente pero gobierno ta haci comosifuera no sa di nada. Con tal cu, manera nos a comenta algun dia pasa, nan por dal bay y dera asbest unda cu nan ta desea riba e tereno, sin cu e autoridadnan kier ta envolvi y tur ta bira wak otro banda, probablemente bao instruccion di ‘ariba’.

Loke nos ta argumenta aki ta, cu tin aparentemente tempo y esfuerso intelectual pa maniobra legalmente di tal manera cu e ‘problema ambiental’ na e refineria a keda ‘resolvi’, no pa nos como comunidad, pero si pa e doño y operador di e refineria. ‘Hasta cuando’, nos mester keda contempla y tolera e practicanan aki?

Riba tereno di ‘waste management’ na nivel nacional tambe nos ta mira e mesun actitud di indiferencia, negligencia y realmente total falta di respet pa comunidad, cu dia pa dia mas mester lidia cu e consecuencianan di e falta di maneho di sushi, cada biaha afectando otro bario o bisindario. Y tin hopi mas pa bay pasobra manera expresa mas cu un biaha, Aruba conoce mas di cincuenta (50) dump ilegal cu hunto ta un menasa grandi pa salud publico.

Den e caso particular di e deramento di desperdicio na Balashi no ta intencion na prome luga pa critica e empresa cu ta haciendo esaki. Ta trata di un metodo di almacena desperdicio na un manera organisa y empaketa, cu e meta di yega na un landfill ordena, asina ta comprende di banda di e empresa. E problema ta cu nos autoridadnan ta asina atrasa, pa no bisa ‘retrogado’, cu keto bay no tin un sistema legal den pleno operacion pa atende y evalua e casonan aki, y cu ta permiti haci esaki bao di un permiso oficial, cu e debido control durante henter e proceso.

Ta den e tipo di trabao di legislacion y inspeccion aki, ta unda gobierno mester emplea hende cu e experticio necesario pa crea e cuadro di supervision necesario, pa mayor siguridad di nos salud como ciudadano. Y si surgi e pregunta cu ki placa mester paga nan, e contesta mester ta: na luga di tin un monton di sirbiente den e despachonan  di e ministronan haciendo nada y costando mas di cien mil florin pa aña cada un, y solamente sintando warda campaña yega pa nan cuminsa move pa haci trabao cu nos no a pidi nan haci, nos lo tin e recursonan pa percura cu nos ta ‘bij’ cu control riba medio ambiente, den tur su aspectonan.

Aki tambe nos por mira con comunidad ta bira victima di patronahe politico, unda mester duna trabao na centenares di hende cu no tin e scol cu mester, pero nan a vota ‘corecto’ y ta stroba yiu di otro hende, cu si tin e conocemento, di haya trabao. Y nos por constata cu e sistema di patronahe aki den e ultimo casi ocho aña, no a mehora, al contrario, ta pio cu hamas antes.

Pa ilustra esaki, un simpel ehemplo: nos ex Gobernador cu a baha aña pasa, tempo e tabata ministro encarga cu labor, asunto social y enseñansa, tabatin den su despacho tres persona: dos dama pa asuntonan administrativo y un asesor general. E resto di apoyo tabata bin di e departamentonan. Pregunta: asina incapaz awendia un ministro ta cu e mester di 30, 40, 100 hende pa por opera?