Anibal Villegas:

Pa e ultimo edicion di corant Bon Dia den 2017, mi a purba un experimento unda cu mi a crea un discusion riba e tema di klapchi y vuurwerk riba mi pagina personal di Facebook despues di nota cu algun persona no ta contento cu e ‘tradicion’ aki. E articulo cu mi a crea a base di esaki, titula ‘Klapchi: si of no- dicon?’ a hisa algun pregunta di etica di parti di algun persona cu tabata parti di e debate. Sinembargo pa mi mes esaki tabata un intento pa ‘feel out’ e diferencia entre crea discusion como un institucion di comunicacion vs como un ciudadano riba plataformanan efimero di comunicacion manera Facebook.

E discusion cu a surgi riba mi pagina tabata uno interesante, aunke tabatin algun persona cu a duna contestanan cortico of generalisacionnan sin hustificacion/argumentacion. P’ami e aspecto aki definitivamente tabata un motivacion pa fomenta discusion interesante riba medionan social, pasobra den mi concepto e discusionnan cu ta tuma luga riba entre otro Facebook ta hopi biaha riba nivel basta basico. E sintesis entre medionan tradicional y nobo ta loke mi ta kere por trece un elemento interesante den e discusionnan cu nos ta hiba dilanti riba forum publico.

Ora mi a ricibi critica constructivo despues di a formula e articulo, e manera con mi a fomenta e discusion sin a menciona explicitamente cu lo mi uza esaki pa un articulo a hisa preguntanan etico di parti di algun persona cu a tuma parti di e debate.

Esaki no ta ningun tipo di rectificacion di mi parti- al contrario- lo mi kier bay mas den profundidad riba loke mi experimento a trece dilanti. E pregunanan sea etico of cuestionnan di e manera con personanan ta interactua cu medionan mas tradicional vs medionan moderno ‘social’ ta loke mi lo pone bou loep.

Fomenta discurso interesante

Pa prome loke a atrai mi manera fruminga di anochi na luz pa fomenta un discusion interesante riba Facebook ta cu hopi biaha pa por haya un discusion of narrativa interesante- particularmente relaciona cu comentario critico riba cultura- como reportero bo aceso na e publico mas cu ta limita a base di distancia, ta limita pa e durf cu e publico tin pa por inicia cu un discusion critico y auto reflexivo. Ora personanan ta wak camara of mic, nan ta haya nan mes intimida y casi dibiaha si bo purba combersa cu nan, nan ta puntra, ‘bo ta grabando esaki?’. Dicon hopi persona ta wordo intimida pa medionan mas tradicional of institucional compara cu medionan mas decentralisa manera Facebook, Twitter of Instragram no ta na ami pa determina.

Pero si pa mi ta cla con comfortabel e medionan social aki por ta. E manera cu desde bo cas bo por tene un discusion interesante cu cualkier persona rond mundo ta algo cu e personanan manera Tim Berners Lee- kende a inventa internet- a kere lo trece un renaissance pa mente colectivo di sociedad. Pa trece e forum publico cu e Griegonan a inventa- y tabata e punto central di democracia na nivel cu tur persona lo tin aceso na dje- ta kico tabata e ideal cu a wordo pinta na cuminsamento di e revolucion di internet.

Sinembargo den mi experiencia, lo bo haya mas comentario sin mucho pensamento tras di dje riba e medionan social. Esaki no kiermen cu discusionnan interesante no ta tuma luga riba Facebook, solamente cu e ta poco mas dificil pa haya bo mes cu un comentario cu ta consisti di mas cu solamente un emoji. P’ami esaki ta algo di lamenta, particularmente pasobra riba Aruba e concentracion di usuarionan di Facebook en particular ta basta halto.

Pa bin bek riba e experimento cu mi a ehecuta, e preguntanan etico ta bon funda. No ta mi intencion pa manda ningun ‘fastball’ pa personanan cu solamente kier discuti un punto cultural interesante. Mi tin di acepta cu posiblemente mi a haci daño na e discusion pa via di expresa despues cu e discusion a tuma luga cu e lo wordo uza pa un articulo publica den Bon Dia Aruba. Alabes, mi ta keda pensa cu si mi lo a specifica cu mi ta puntra como Bon Dia, por medio di haci esaki personanan no solamente lo abstene mas facilmente di duna comentario, si no tambe e comentarionan lo ta menos skerpi.

Falta di forum publico cu discurso como enfoke principal

Sinembargo, contenido riba medionan social ta keda considera como contenido publico. Pero e pregunta ta keda: con nos como sociedad ta dialoga publicamente den cuadro di e ‘democracia’ cu nos tanto ta stima? Si nos mira bek na esnan cu a inventa democracia, tin un buraco basta hancho unda lo por tin un forum publico pa discusion.

Mi ta haya cu medionan mester ta un luga unda sociedad mester por tin discusionnan, dialogo y debate habri sin distinccion riba persecucion pa cualkier rason. Esaki ta algo cu ta ancra tambe den nos constitucion, esta cu cualkier persona na Aruba por expresa nan mes libremente via medionan di comunicacion.

Aunke acceso na medionan awendia ta hopi mas habri, hopi hende ainda tin miedo di expresa nan opinionnan riba un plataforma di noticia. Al contrario cu riba Facebook, unda por ta nos dedenan ta actua mas lihe cu nos pensamentonan.

Mi ta propone un solucion: pa integra medionan efimero manera Facebook cu medionan tradicional manera corant, radio y television di un manera mas amplio cu un live feed cu lo transporta bo na e conferencia di prensa unda cabesnan ta papia y dicta kico e dialogo ta encera. Pa sociedad por crece intelectualmente, mester ta mas habri pa tene discusion cu personanan cu no tin mesun opinion cu di bo mes. Pues lo mi kier sigui fomenta discusionnan riba aspectonan socio-cultural riba Facebook y crea un sintesis entre medionan efimero y medionan mas permanente of tradicional.