No mester depende pa un hende identifica su mes como victima di traficacion. Como tal, Aruba mester haci mas pa reconoce e victimanan y actua cu man duro, unda ta sentencia e traficadornan cu castigo pisa. Tanten cu esey no sucede, Aruba ta keda den un area dudoso pa loke ta e lucha contra traficacion di hende. Esaki ta locual a sali afo di e TIP report 2022, e Traficking in Persons Report di Departamento di Estado di Merca.

E resultado aki no a cay como sorpresa pa e coordinador nacional contra Contrabanda y Traficacion di Hende, Jeannette Richardson Baars, pasobra “mi sa kico Merca kier, esta castigo.” Pero pa por yega na castigo, e autoridadnan na Aruba, cuminsando cu e Centro di Coordinacion pa Contrabanda y Traficacion di Hende, CMMA mester haya informacion relevante. “Tur hende por wak, tende y raporta algo. E no mester informacion na cantidad, sino detayenan cu por yuda CMMA yega na informacion pa asina por investiga si tin caso di traficacion di hende. Ta reportahenan di comunidad por yuda CMMA coordina esfuersonan pa proteha victimanan di traficacion di hende y yuda autoridadnan presenta casonan penal riba e crimen aki.”

Y e ta un preocupacion, ya cu pa Merca, ta un sentencia den Corte ta determina e nivel di cumplimento cu e protocol riba traficacion di hende

Tier 2, Watchlist

Manera cu CMMA a spera, Aruba no a logra subi di categoria cu ta ilustra un maneho, cu segun Departamento di Estado di Merca ta refleha compromiso den e lucha contra e sclavitud moderno. Pero asina mes e Trafficking in Persons Report 2022, TIP, ta bisa cu CCMA si ta haciendo esfuersonan. Ta trata aki di identifica potencial victima, investiga mas caso di traficacion di hende y e produccion di un campaña di conscientisacion audiovisual, cu ta ilustra e vulnerabilidad di migrantenan indocumenta pa bira victima.

Sinembargo segun Departamento di Estado di Merca, Gobierno no a demostra cu a aumenta e esfuerso general compara cu e periodo cu a midi anteriormente. “Gobierno no a persigui ni castiga ningun traficador pa di tres aña consecutivo y esnan encarga ta depende riba e victimanan pa identifica nan mes, cu ta limita nan habilidad pa tene traficantenan responsabel pa medio di persecucion criminal. Esfuersonan contra traficacion ta depende riba fondonan cu ta aloca di forma ad hoc, en bes cu ta pone disponible un presupuesto dedica. Esaki ta limita e viabilidad di iniciativanan esencial a largo plazo,” e rapport ta bisa.

Adicionalmente, segun Departamento di Estado, pa motibo cu esnan cu ta traha den e cadena di migracion na Aruba mes ta bruha den kico ta contrabanda versus traficacion di hende, e ta stroba efectividad di persecucion criminal, prevencion y esfuersonan di proteccion [red. Pa tal motibo mes na luna di Juli, ehecutivonan di Nacionnan Uni, unidad di droga y crimen a tene un seminario profundo pa henter e cadena hudicial y di inmigracion riba kico ta traficacion di hende, cu ta un crimen contra e persona, y e diferencia cu contrabanda di hende, cu ta un infraccion contra un pais].

Di otro banda, Aruba a inverti den skirbi un maneho cu si keda implementa, e lo nifica un paso grandi den cumpli cu e standardnan minimo, segun Departamento di Estado. Y e plan aki ta locual a evita cu a ‘downgrade’, esta baha Aruba for di e categoria 2 pa 3. E ta nifica si cu Aruba ta keda riba Tier 2 Watch List pa e di tres aña consecutivo.

Prioritisa recomendacion

Departamento di Estado di Merca ta urgi pa Aruba implementa e recomendacionnan cu ta considera prioridad, manera investiga y persigui vigorosamente traficadornan di hende, identifica e victimanan proactivamente memey di gruponan vulnerable, incluyendo hende muhe cu ta traha den prostitucion, migrantenan deteni, trahadonan domestico y migrantenan cu ta traha den construccion, supermercado y tienda. Un di e pasonan cu a tuma manera ilustra caba ta e training di polis, fiscal, huez, personal di Wardacosta y inspectornan laboral pa tuma un acercamento cu ta centra riba victima, ademas di ta informa riba e acercamento di trauma den casonan di traficacion. Gobierno ademas mester establece un fondo dedica pa esfuersonan contra traficacion di hende, cu ta inclui personal dedica y finalmente separa e identificacion di victima y procedura di asistencia for di e investigacion y persecucion di e crimen di traficacion. Mirando cu parti di e filosofia ta cu mester asisti victima di traficacion, ta urgi Aruba pa completa e construccion di e centro multi-disciplinario pa ubica victimanan di crimen, incluso traficacion di hende.

Migrante y refugiado Venezolano

Departamento di Estado ademas ta urgi Aruba pa pusha pa castigonan di prison pisa.

Tambe mester mehora coordinacion y compartimento di informacion cu otro partnernan den Reino Hulandes, particularmente pa identifica e posibel victimanan memey di e migrante y refugiadonan Venezolano, pa medio di uso consistente di guia pa identificacion proactivo.

Mas ainda, ta pidi pa formalisa acuerdonan cu NGO local y cu acomodacionnan den sector priva pa fungi como centro di rescate pa victimanan adulto y mucha, y finalmente pa sigui promove conscientisacion di traficacion di hende, cu ta diferente na contrabanda di hende.

Mientras cu e ley penal di Aruba a codifica e castigo na un nivel halto pa ofensanan sexual contra victima, ainda ta revisando un concepto di amienda pa hisa e sentencianan pa traficacion di hende.

E unidad Contrabanda y Traficacion di Hende, cu ta inclui miembronan di KPA y Marechaussee a haya un total di siete caso como referencia pa investigacion, pero a conduci dos na 2020.

Mientrastanto awor ta usa e asina yama QRC’s cu ta ‘Quick Reference Cards’ cu Reino Hulandes a distribui cu ta inclui e leynan criminal relevante, y lista di indicadonan cu por identifica un persona como victima di traficacion. Awor tambe ta usa proceduranan standard di operacion pa identifica posibel caso di traficacion, y cua informacion di contacto por usa pa referi e victimanan. Den e periodo analisa, autoridadnan di Aruba a colabora cu agencianan hudicial internacional pa dos caso, incluso uno riba traficacion internacional cu oficialnan di Aruba mes a inicia.

Pa Jeannette Richardson Baars, ta kere, aunke cu no a subi den evaluacion di Departamento di Estado di Merca, cu e esfuersonan na Aruba, cu e fondonan limita, ta creciendo. Pero, e ta enfatisa cu mester di e ayudo di comunidad pa duna e señalamento, pasobra ta hopi consciente cu tin victima na Aruba, sea den e ambito di trahado domestico of trahado den construccion cu ta traha mas cu e oranan cu mester sin e pago debido y sin e descanso y dianan liber cu e tin derecho riba dje. Y esaki ta los di e victimanan cu ta den gara di traficadornan, cu por ta na mesun famianan, cu ta usa nan pa prostitucion of benta di droga.