Den un ultimo conferencia di prensa di minister di Enseñansa, Ciencia y Desaroyo Sostenibel, Armando Rudy Lampe, el a informa tocante examen final y algun cambionan cu a haci pa loke ta trata scol pa muchanan special.

Minister Lampe a splica cu aña pasa riba dia 13 di maart e virus di Covid-19 a yega na Aruba y den reino Hulandes. Na e momento ey examen final no a bay door y esey tabata depende exclusivamente di school examen na Hulanda.

Minister Lampe a señala cu e reunionnan cu diferente director di scol a tuma luga y splica nan cu e aña aki, ya cu periodo di Covid-19 ta hopi mas largo di loke a pensa, ta papia hasta di un renacemento di un epoca nobo den historia di humanidad, y cu e aña aki e examennan final na Hulanda si lo tuma luga.

“Nos tur sa cu e temporada di Covid-19 aki ta exigi flexibilisacion. Y tin biaha cu nos tur sa cu tin lesnan cu ta cay afo, tin contagio na scol, tur esey ta pone cu bo mester ta flexibel pa bo exigencianan di eind examen”, minister Lampe a sigura.

Esaki a acorda na Hulanda y na Aruba, segun loke el a manifesta, y p’esey ta bay tin tres oportunidad pa studiantenan por haci nan examen final como parti di e flexibilisacion.

El a bisa cu e ta curasha e hobennan pa haci uso di e prome dos oportunidad cu tin y no warda te na e ultimo. “Prepara bo mes, haci bo best pa e prome dos chens cu bo tin”, el a recomenda.

Un otro parti di e flexibilisacion cu minister Lampe a trece dilanti ta cu e periodo di examen ta mas largo, y p’esey aworaki e ta di cuater te cu dies dia. Cu esaki e studiantenan tin mas tempo pa prepara nan mes sin e presion di tin un examen tras di otro.

Ademas di esey, minister Lampe a declara cu un otro punto di flexibilisacion ta pa loke ta tur e otro vaknan cu excepcion di Hulandes, Matematica y Ingles; cu si studiante tin un onvoldoende no ta importante, y den todo caso e studiante por haya su diploma.

E meta final di esaki ta – manera minister Lampe a bisa –pa mas hoben por aproba nan enseñansa secundario y despues nan sigui studia, pa asina nan por bay pa e profesion di nan soño. “Cu e por logra domina un profesion, cu e por para riba su mesun pia, esey ta e meta final”, el a manifesta.

Di mesun manera, el a informa cu nan ta trahando riba e diploma pa muchanan special. Y den futuro nan lo presenta mas detaye di e cambio cu ta den proceso y con esaki lo termina, pa motibo cu ta hopi importante pa e alumno tin un diploma final; y esey ta conta tambe pa muchanan special.

Di esaki, minister Lampe a splica cu pa hopi aña gobiernonan anterior no a regla pa cu muchanan special tin un diploma. Ora cu nan caba cu SPO, nan ta haya un certificado y no un diploma “y esey ta un falta di respet pa nan.” Pa motibo cu nan a pasa un trayecto di añanan den enseñansa sin cu nan ta logra un diploma final.

“Nos ta den fase final pa esey y unda cu nan lo haya nan diploma y esey por habri posibilidad pa nan por haya un ofishi, cu cual nan por para tambe riba nan pia”, minister Lampe a informa.

Ademas, el a afirma cu diferente reforma a wordo haci pa loke ta trata muchanan special. Na augustus nan lo cuminsa cu un scol secundario cu ta trata di muchanan cu ta ricibi tambe un enseñansa specialisa, mirando e problematica cu nan tin. Esaki ta bay ta ubica na Sabana Basora, mescos cu Scol Dornasol.

Tambe lo cuminsa cu un scol secundario na augustus na SVGA. Y di mesun manera nan a cuminsa cu un proyecto piloto pa muchanan special completamente digitalisa, na unda nan ta siña via un computer henter un curriculum di Time for Learning cu excelente resultado, segun e mes a sigura, pa loke ta tur estimulo di e capacidad cu e muchanan aki tin.

Nan a cuminsa cu e programa na unda cu muchanan special via stage lo por conecta cu e mercado laboral y asina stimula nan pa nan domina un ofishi y ta organisa miho e calidad di enseñansa cu ta ofrece pa muchanan special.

Asina mes, el a bisa cu nan a zorg pa muchanan cu edad mas halto no keda pega den scol basico, pa motibo cu ainda tin muchanan cu 15 aña na scol basico y esey no por, nan mester ta na enseñansa secundario mirando nan edad cu ta adolescente, ademas minister Lampe a declara cu nan a stimula tambe pa mas tanto posibel inclui e muchanan aki den enseñansa regular.

Di esaki, minister Lampe a sigura cu United Nations ta pidi pa nan esey “pasobra ya varios pais caba a prohibi IQ test pa kleuters” pa motibo cu un hende tin hopi forma di inteligencia y mester enfoca riba un forma di inteligencia so y ta p’esey cu el a comenta cu nan ta bay crea un scol nobo di e cua e dos scol hunto cu lo pone expertonan hunto na unda lo enfoca y stimula riba tur e forma di inteligencia cu un hende tin.

E discusion aworaki, segun loke el a señala no ta riba enseñansa pa muchanan special sino cu tambe e plannan ta mustra cu tur maestro cu ta traha den enseñansa special tin trabou garantisa, pa motibo di tur e expansion cu ta wordo haci y cu manera e mes a sigura “nos mester di maestronan, klasnan assistent pa traha den special onderwijs , kiermen nan trabou ta garantisa”.

E unico punto di discusion ta e cuestion practico, logistico, di e edificio unda Emmaschool ta situa, tempo cu el a wordo traha cu 18 les lokaal cu tin un capacidad di mas o menos 200 mucha y aworaki minister Lampe a informa cu tin dos edificio cu les lokaalnan cera pa motibo cu no tin suficiente mucha.

Mirando cu estadisticonan ta bisa cu e cantidad di muchanan lo sigui baha segun el a bisa, pa e motibo ey nan a haya nan mes obliga di cera algun scolnan publico pa loke trata kleuter klas pasobra cu tin menos demanda y asina nan ta mira pa crea algo miho na unda nan lo pone den un solo luga tur e expertonan hunto.