Durante e rueda di prensa di ayera tardi, Minister di Finanzas y Cultura, Sra. Xiomara Maduro, den nomber di Gobierno di Aruba a duna splicacion detaya ariba e puntonan cu e gruponan di sindicato a subraya den e carta cu nan a manda pa gobierno di Aruba. E carta ta basa ariba e declaracionnan cu Secretario di Estado Hulandes, Sr. Raymond Knops a duna como resultado di e conseho di Minister di Reino di dia 17 di december 2021.

Di parti di e sindicatonan tin tres punto cu a hala nan atencion cu a trece dilanti den e carta aki y pa cada punto Minister Maduro a duna splicacion, di parti di gobierno, detaya pa duna informacion corecto na e grupo di sindicatonan y pueblo di Aruba tambe.

Aruba no a cumpli cu condicionnan

E prome punto cu e sindicatonan a subraya ta cu Hulanda ta bisa cu Aruba no a cumpli cu e palabracionnan y condicionnan haci. Maduro a indica cu durante e ultimo tempo tin un ekipo di profesionalnan di Aruba cu ta trahando pa asina por logra cumpli cu tur e condicionnan, pa asina Aruba por haya sosten di likides for di Hulanda.

El a splica cu na ultimo momento Hulanda bin cu un condicion nobo pa Aruba por haya e sosten di likides pa e di ocho tranche, e prome kwartaal di aña 2022, esta pa por sigui cu e protocol di supervision, DATA di 2018. For di aña 2015 Aruba via di un protocol ta bao di supervision financiero di CAft, y e protocol aki na november di 2018 a keda prolonga pa un periodo di tres aña y aworaki e ta yega na su fin.

El a indica cu hunto cu e parti di COHO y tambe e Ley di Reino pa e supervision financiero, e negociacionnan ta tumando luga. Y na ultimo momento, Hulanda a bisa cu e protocol di supervision cu ta yega su final e aña aki – y pa no perde e base y normanan pa e supervision financiero – Hulanda a pone esaki como un condicion extra.

“Ta algo cu prome no tabata palabra, ta algo cu a bini ultimo momento. Pero asina mes cu bienestar di pais Aruba nos dilanti, mas cu claro Aruba a drenta den deliberacion di biaha ariba e prolongacion aki di e protocol pa purba sali afo, pa asina por logra toch haya e sosten di likides”, Maduro a bisa.

El a confirma cu en berdad Aruba no a yega na un acuerdo, pasobra Hulanda kier pa Aruba acepta un prolongacion di e supervision financiero sin un fecha di vencemento y esaki, Maduro ta señala, no ta algo usual. Ademas el a splica cu gobierno no por firma e protocol aki sin prome splica y consulta esaki cu Parlamento di Aruba. Mientras tanto, pa locual ta trata e impasse pa e prolongacion, gobierno a manda pidi conseho na Raad van Advies pa asina wak con por yega na un acuerdo.

Acuerdo di COHO

Sindicatonan di Aruba ta indica den nan segundo punto cu Aruba y Hulanda lo a yega na un acuerdo ariba ‘ambetelijk niveau’ riba COHO dia 2 di december 2021 y segun Hulanda awor Aruba no kier firma esaki. Ariba e punto aki Maduro a duna un splicacion prome kico ta ‘ambtelijk’ y kico ta ‘bestuurlijk’. El a splica cu ambetelijk ta nivel di ambtenaar cu ta haci e trabaonan preparatorio pa asina e ora na nivel ‘bestuurlijk’, nivel di mandatarionan, por tuma decision.

El a indica cu den cuadro di e landspakket Aruba a cumpli grandemente cu e agenda cu a acorda cu Hulanda, cu ta un agenda pa cada kwartaal, y segun e Minister, por wak cumplimento aki back den locual ta e rapportnan cu ta haci. El a menciona cu Hulanda, banda di e hecho cu tin e condicionnan pa por haya e sosten di likides, un di e puntonan cu semper nan a pone como condicion ta pa paisnan traha den un forma constructivo riba e trayecto di COHO, cu ta algo cu Aruba a bin ta haci diligentemente, segun Maduro.

“Pero manera indica caba, na delaster momento a bin cu e condicion adicional pa e di ocho tranche di sosten di likides, cu ta pa Aruba firma un protocol pa prolonga e supervision financiero di CAft hunto cu e normanan di e protocol di 2018, sin un fecha di vencemento. Esey ta locual a bini acerca, cu a pone cu e cosnan a tranca”, el a agrega.

Maduro a señala cu Aruba a indica corectamente cu nan no por firma e protocol aki, ya cu no a consulta Parlamento den esaki y nan no por firma pasobra nan ta ‘bypass’ Parlamento di Aruba. Maduro a indica cu Gobierno di Aruba a splica Hulanda tambe cu locual nan kier ta pa ultimo momento forsa Aruba pa firma e protocol pa Aruba por haya e sosten di likides pa e di ocho tranche, ta contra di constitucion di Aruba y p’esey Gobierno di Aruba no por firma.

Ademas ariba e mesun topico aki Minister Maduro a duna e siguiente informacion. El a indica cu for di augustus caba Aruba, ariba nivel di ambtenaar, preparatorio, y riba nivel di mandatario a aproba e texto general pa e Ley di COHO. Locual tabata falta ta un nota di cambio, y dia 2 di december e ekipo di ambtenaar a acorda pa presenta un nota di cambio pa e Ley di COHO na nivel di mandatario, pa por trata esaki. Y concretamente esey kiermen cu Minister Presidente di Aruba y Secretario di Estado Sr. Knops mester yega na un acuerdo.

“Mi ta haya ta un tiki lamentabel, pasobra sigur Sr. Knops tambe sa di tur e proceso aki, pero ta trec’e dilanti manera un cos awo cu tin un decision nos no kier firma, siendo cu asina e no ta”, Maduro a expresa ariba e declaracionnan di Sr. Knops.

Riba e topico aki el a bisa cu na januari lo resumi e combersacionnan entre Hulanda cu Aruba, y el a indica cu Gobierno di Aruba tin confiansa cu nan ta bay yega na un solucion. “E ekipo di ambtenaar y ekipo di mandatario di Aruba a traha na un manera profesional y diligente ariba e Ley di COHO”, el a agrega.

Aruba no kier un protocol pa supervision financiero

E tercer punto cu e sindicatonan a subraya den nan carta ta cu, segun e declaracionnan di Secretario di Estado, Sr. Knops, Aruba no lo kier un protocol di supervision financiero. Maduro a splica cu desde aña 2015 Aruba tin un protocol cera cu Hulanda pa entre otro hancra e supervision financiero di CAft y tambe e normanan financiero na cual mester atene pa Aruba por bay na un maneho financiero manehabel y sostenibel.

Na aña 2018 a prolonga e protocol aki cu tres aña mas y a bin acerca normanan financiero cu tabata nobo pa Aruba e tempo eynan, y na cual Aruba mester a tene pa e añanan despues, 2019 te cu 2021 y fin di e aña aki e protocol aki ta caba.

El a enfatisa cu pa e parti aki, den aña 2020 Gobierno di Aruba a pidi Hulanda, via CAft, pa por desvia di e normanan aki debi na e situacion financiero cu a toca pais Aruba pa motibo di e pandemia. Maduro a señala cu Aruba a haya okay di Hulanda pa por a desvia di normanan ey y asina sali mas fuerte di e pandemia aki. Pero teniendo na cuenta cu Hulanda a presta un suma cuantioso na Aruba, cu ta mas di 1.4 biyon florin, esaki a bin cu COHO como un organo pa supervisa e reformanan cu ta necesario pa Aruba.

Banda di esaki, Maduro a señala, Hulanda a bin cu condicion tambe cu tin cu regla e supervision financiero di Aruba aworaki den un ley di consenso di Reino, Rijkswet Aruba Financieel Toezicht (Raft) y en bes di un protocol, manera cu a bin ta haci desde 2015, pa esaki bin den e ley di Raft.

El a subraya tambe cu ariba nivel ambtelijk y bestuurlijk e trabao preparatorio ta cla y tambe Minister President y Secretario di Estado, Sr. Knops, a yega na un acuerdo pa e texto y e splicacion. Aworaki Conseho di Minister di Reino ta e instancia cu tin cu manda e ley aki pa Parlamento di Aruba y pa Tweede Kamer di Hulanda pa e tratamento di e ley aki.

“No ta cu Aruba no kier firma un protocol pa supervision financiero, e cos aki ta di 2015 e ta bin. Mi a splica e trayectorio y a indica tambe cu e negociacionnan ta andando. Ariba tur dos nivel tin un acuerdo y aworaki nos ta warda pa locual ta conseho di Minister di Reino manda esaki pa Parlamento di Aruba”, el a finalisa.