Editorial

Saneamento di aparato gubernamental otro dolor di cabes

Tarea principal di e mandatario di Financia ta atende e problema mayor den gobernacion cu ta e asunto financiero, pero e tin otro tarea ingrato. Esey ta atende e restructuracion di e aparato publico. Talbes no tabata su deseo, pero el a hereda e tarea di su predecesor cu no a keda mucho tempo riba e puesto. Den e dianan aki, pa varios motibo, atencion ta cuminsa cay atrobe riba e tarea aki. Pakico? Pasobra aparentemente a para e proceso di restructuracion riba tereno financiero, cu un reforma bastante drastico di nos sistema fiscal y esaki ta habri bista mas riba e otro tarea aki.

E punto ta cu si no bay den un reforma fiscal, cu mester a trece aden entrada extra pa gobierno, anto lo mester bay den cortamento di gasto, y cu esaki automaticamente ta trece restructuracion di e aparato gubernamental na bista. Hasta Prome Ministro, den su declaracion di emergencia despues cu ministro Bermudez a pega barco cu su sinceridad contando su plannan pa reforma nos sistema fiscal, a referi na e necesidad di ‘cuida gasto di gobierno’ , pasobra no por sigui pone mas peso riba e ciudadano.

Esey significa cu por fin y diripiente un cierto realismo a dal aden manera lamper? Remarcabel den e sentido aki tambe tabata e declaracion cu a sali di lider di fraccion gubernamental, unda e ta referi na e necesidad di restructura aparato gubernamental, cual segun su mes palabranan, no a tuma luga ainda. Pero, warda; no ta esey ta exactamente loke tanto instancia y autoridad aki na Aruba y den exterior tabata bisa e hendenan aki durante seis aña caba? No ta esaki ta exactamente loke nan ta bin añanan largo ta desmenti? No ta nan tabata defende nan mes hustificando e centenares di cortesano cu e ministronan ta mantene na nan despacho, o parcialmente na cas, pasobra na oficina no tin luga pa tanto hende? No ta esaki ta e hendenan cu no a ni ril ora cu nan propio ministro di Financia y Recurso Humano Yrausquin a pone den su rapport pa presupuesto 2014, cu pa fin di 2013 gobierno tabata paga 7500 salario, mas di 500 mas cu na 2009?

Tumando na cuenta e ‘natuurlijk verloop’ anual, cu ta entre 80 pa 90 hende cu a sali for di servicio, nos ta papiando mas di 800 hende emplea den e periodo ey, y no tin indicacion cu e fiesta a para despues. Naturalmente cu pa tapa wowo di hende ta bin pa di tantisimo bes cu un ronda di VUT (Vrijwillige Uit Treding), mientras cu tur e bueltanan anterior a fracasa y no a yega nunca na 100 persona cu a firma pa sali for di servicio gubernamental. Tambe a pone den e famoso plan di 24 medida cu lo a bay baha gasto manteniendo como ‘medida’ e ‘natuurlijk verloop’ menciona ariba. Un planteamento ridiculo pasobra esey no ta cualifica como medida pa e simpel motibo cu bo no mester haci nada pa anualmente tanto persona bay cu pension o kita for di trabao pa otro motibo.

Riba esey tambe ta bin e realidad cu varios di e personanan aki ta den posicion clave cu ta exigi reemplaso, di manera cu nan salida no ta significa un avance den sentido di economisa riba salario. Mientras tanto, pa varios aña no tabatin un maneho pa cu restructuracion, ya cu ta Prome Ministro mes tabata responsabel pa e cartera aki y ta te ora cu Juan David Yrausquin cu masha entusiasmo a acepta e reto di bay haci algo cu e asunto aki, a cuminsa move. Desde cu ministro Bermudez a take over, no a mira tanto cambio tampoco, ya cu su atencion ta bay mas tanto na paga candela riba tereno financiero. Pa colmo, na luga di cuminsa traha cu e ‘kerntakenanalyse’ cu gobierno anterior a laga traha pa balente placa (di nos), a cuminsa full di nobo riba e tereno aki tambe. Con tal cu por lo pronto nan ta ocupa ta studia kico pa bay haci y cu un poco suerte nos por haya sa probablemente dos luna prome cu eleccion na 2017 cu awor si… nan tin un tremendo plan…

Claro cu nos por imagina caba e argumentonan cu nos ta bay haya: cu e cos no ta asina simpel, cu mester studia esey bon, cu no ta asina cu tin hende di mas, mas bien nan ta mal ubica, cu mester pone ‘the right man (woman) in the right place’, cu no kier maneha un politica di kita hende, etc. Y pa bisa berdad, tin algo di berdad den esaki: e problema ta mas grandi cu simplemente poco placa pa paga tanto hende; ta trata tambe di mehora eficiencia y servicio na e ciudadania, cu ainda hopi biaha ta haya un trato pesimo, salvo algun bon excepcion.

Pero, pasobra a hunga avestruz tur e añanan aki, awor no mas ta bay haci e trabao cu mester a cuminsa pa mas tarda na 2010… Nos mester gradici pa e ‘diligencia’ aki, o spera cu ministro Bermudez ta bay haci milagro?