Esnan di nos cu ta sigui noticia Hulandes di cerca lo a ripara cu e tema di Covid-19 a cambia den e sentido cu actualmente ta trata mas di e ‘cansancio di Covid’, cu aparentemente a bira algo comun, mas cu ta trata di e fenomeno mes y e problemanan cu e ta trece cune. Despues di un aña esey no ta nada straño, sigur pasobra ademas di invierno cu ta obliga tur hende di ta mas paden, e situacion ta asina serio cu e no ta permiti suaviza e medidanan di contencion drasticamente. Na e momento aki pues a bira ‘bon ton’ tambe den e programanan di debate na television pa bisa cu abo tambe ta ‘harta di Covid’, despues di cual e campo ta split atrobe den dos: esnan cu a pesar de todo ta sigui apoya gobierno y su decisionnan, y esnan cu tabata contra y ta haya cu dia bieu mester a suaviza e actual regimen di control.

Loke si mester bisa cu na un pais manera Hulanda ta inimaginable un situacion manera na Merca, unda un parti sustancial di e poblacion ta cana ciegamente tras di un lider politico cu ta keda predica cu por bien ignora tur medida cu ta parce logico pa tuma pa combati e virus. Di otro banda, gobierno Hulandes ta parce di ta dedica asina hopi tempo na splica kico ta bay haci y pakico, cu den e cultura di debate esaki tin ora ta termina den un confusion di kico realmente ta e proposito. Manera un joke Hulandes ta bisa: e virus na Hulanda ta traha mas slow pasobra promer cu nan bay ataca hende, e virusnan mes mester pasa den e fase di discusion y ‘overleg’ loke ta trece retraso y menos efectividad…

Di e banda ey nos tin aki un situacion mas tranquil, unda nos no ta discuti na grandi asina, pero esey tin e desbentaha cu tin ora nos ta lubida discuti cosnan cu berdaderamente merece nos atencion. Un reaccion riba Facebook recientemente a hala nos atencion, unda e lector ta haci e pregunta, si ta Covid so ta importante, ora ta papia di salud…? E persona tin razon, pasobra den tur e crisis aki, keto bay nos tin mes hopi hende cu tin cancer, problema di curazon, etc. Pa colmo, nan ta esnan cu no por biaha, esey no ta culpa di ningun hende, pero tanten fronteranan ta cera y no por biaha, o e situacion na e pais anfitrion no ta duna pa ricibi pacient, nan ta mas afecta finalmente cu e pacientnan di Covid, pasobra nan en todo caso ta haya tratamento prioritario aki mes. Claro cu den cierto forma atencion pa e otro enfermedadnan ta sigui, pero como cu nos, como isla chikito, ta manda hustamente e casonan mas grave den cada categoria pa exterior, ta net den e grupo aki tin mayor probabilidad di fayecimento, sin cu realmente ta comenta si esakinan tabata caso cu normalmente lo por a bay exterior pa tratamento, pero finalmente no a bay. Nos tin un idea den e aña cu a pasa, banda di e mortonan relaciona cu Covid, tabatin caso tambe di hende cu a bira victima di e imposibilidad pa biaha pa nan salud?

Esaki ta djis un pregunta di e hopinan cu nos por tin relaciona cu e tema salud, y ta importante pa sigui presta atencion tambe na esakinan. Por ehemplo: atencion pa Covid no mester kita nos atencion di e menazanan mas general cu nos situacion di salud ta brinda. Nos ta dunando suficiente atencion na prevencion den e berdadero sentido di palabra, unda ta inverti den convence hende di un estilo di bida mas saludable? Esey por ta parce un pregunta ‘di luho’ na e momento aki, unda hopi di nos famianan ta fulltime preocupa cu sobrevivi, pero acaso no ta asina cu mas nos laga e discusion di Covid domina tur cos, menos atencion lo tin pa tur e otro cosnan aki? Por ehemplo, nos sa cu den un tempo di crisis financiero pa hopi famia, e poco placa cu tin ta bay na alimentacion di menor calidad, loke ta afecta e personanan aki mas ainda. E dieta di hopi di nos hendenan di mes caba no tabata di mihor, pero awor e situacion a bira mas grave ainda, cu e consecuencia cu nos gastonan medico lo bira mas, mientras nos tin e obligacion net pa purba baha esakinan, pa nos sistema no bira impagable.

E mihor manera, na nos parecer, pa mustra cu nos tambe ‘ta harta di Covid’ ta percura pa e pandemia no pasa pa domina tur aspecto di nos bida. Esnan cu ta custumbra move y come saludable, purba mantene bo estilo di bida bon ey. Es mas, trata di ta un modelo pa otronan, tambe en vista di Covid: esun cu mihor condicion fisico, tin mas probabilidad pa sobrevivi, si nan contagia toch, a pesar di e medidanan personal cu nan por a tuma pa trata di preveni esaki. Tur programa orienta riba salud, mester por sigui haya e apoyo cu nan merece, sea ta pa hende sobrepeso o obeso, pa hubentud, anciano, nos no mester laga Covid domina nos bida. E no ta bay laga nos por lo pronto, pero no mester hacie mas grandi cu e ta tampoco.