No pa promer biaha, ni pa ultimo, awacero fuerte ta pone na descubierto cu nos isla ta carece di un infrastructura adecua. E cantidad di lugar unda un volumen grandi di awa no tin caminda di bay ta parce di bira cada vez mas, y mas problematico. Esey ta conta tanto pa e lugarnan cu pa varios aña o hasta decada ta forma un problema caba, pero tambe esunnan mas reciente manera diferente punto riba e ringweg nobo.

Riba e boulevard aki tin realmente dos problema separa, cu tin en comun cu awacero torencial ta causa e molester. Un problema ta e exceso di awa cu no tin caminda di bay, al menos no inmediatamente, y ta percura pa un nivel haltisimo di awa cu practicamente auto no por pasa. Esaki ta e caso pabao di e viaducto entre Ponton y Bushiri, unda regularmente, no solamente diasabra pasa, un automobilista ta bin topa di repente cu awa di mitar metro halto, loke ta haci cu hopi conductor ta opta pa bira riba caminda y bay pariba back. Esaki sigur bao condicion di poco visibilidad den pleno awacero ta percura pa situacionnan potencialmente peligroso, aunke ta di comprende cu e personanan aki ta haci esey, na lugar di risca keda pega den e plas di awa ey.

E otro problema ta e santo meymey di caminda, cu a inclui den e proyecto inicial, sin cu a bin cuestionamento di esaki, loke lo a parce nos algo logico. Desde promer momento e idea aki a duna problema, ya cu awacero fuerte ta laba e santo benta esaki meymey di caminda. Ken a inventa e locura aki nos no sa, pero mester conclui cu di banda di e expertonan Arubano no a para esaki tampoco. Nos ta comprende cu a scoge pa e forma aki, pasobra tabatin pensa pa crea un area berde, loke a bira realidad na e parti entre rotonde di Cumana y esun di Wayaca. No lo tabata mas sensato pa scoge pa un solucion talvez menosbunita, pero cu lo a duna prioridad na seguridad di trafico? E prioridad den construccion di e tipo di caretera aki ta crea e infrastructura cu por percura pa e awa, tambe y specialmente durante awacero torencial, tin un caminda di bay, envez di keda riba e caminda. Esey no ta cos cu ta bay regla despues a traves di solucion ‘ad hoc’ tumando na cuenta e problema cu ta crea, sino cu esaki mester tuma lugar den e fase di planificacion, un palabra pa cual ta parce cu hopi instancia gubernamental a desaroya un cierto alergia, pero si nos kier siña algo di otro pais, ta esey nan ta haci.

Por ehemplo, no ta asina dificil pa cuantifica cuanto awa ta basha riba un viaducto manera na Bushiri, pa crea e caminda unda e awa mester bay, den un ‘worst case scenario’ asina. Y sigur den e caso particular aki, unda e murayanan claustrofobico na ambos banda di e caminda ta percura cu tur e awa ta acumula na pia di e viaducto… No mester di ingeniero experto pa predeci cu e cos aki mester bay robez.

Pa referi ademas na un di e problemanan cu ta existi pa hopi aña caba, por mustra riba e desastre cu awa ta haci cada biaha na rotonde di Tanki Flip, pasobra algun sabio a traha dos rooi na banda di caminda pa Hato, unda supuestamente awa mester reta ley di naturaleza subiendo pa pasa cuminda Elmar pa sigui rumbo pa Cunucu Abao… Atrobe, ta ken a inventa e cos aki?

Sin embargo, den henter e asunto aki nos mester considera tambe cu talvez nos ‘approach’ pa hopi aña no ta esun mas corecto. Den un pais cu un clima semi-desierto unda nos antepasadonan tabata trata di conserva cuanto un litro di awa cu nan por a conserva, nos a cambia pa un sistema netamente Hulandes cu ta basa riba hiba awa mas pronto posible lama… un concepto cu ta mas cu logico den un pais unda exceso di awa ta un peligro pa bida di hende pa siglos caba. Nos ta purba copia esey, y ora e no logra, nos tin e problemanan cu nos tin awor. No lo ta mas sensato pa pensa un sistema unda ta capta hopi mas awa di yobida envez di percura pa tur cos bay direccion di lama mas pronto posible?

Ademas, na Aruba mes nos tin e solucion pa exceso di awa, unda nos a crea un reserva di awa dushi, cu a para bira algo cu nos tur ta aprecia, tambe pa e posibilidad cu e ta brinda pa duna bida na flora y fauna cu no tabata existi na e lugar ey? Nos ta papiando naturalmente di loke nos ta yama awor Bubaliplas, cu no ta nada mas cu e saliña antiguo cu tin su igual tambe den area di Malmok, pa menciona uno. En todo caso, nos problema no ta cu en principio no tin solucion mas apto pa nos situacion pa maneha infrastructura di awa. Nos problema mas grandi ta cu ora awa yobe tur hende ta keha, pero pareu cu solo sali nos tur ta lubida e problema atrobe, sin cu ta tuma e ocasion pa desaroya otro solucion pa e lugarnan critico. Nos ta sigui asina?