Por a mira cu den e prome simannan di aña tabatin awasero rond di Aruba. A acerca GKMB (Gele Koorts Muskieten Bestrijding) pa puntra con nan ta mira e situacion y con lo evalua esaki.

Hefe interino di GKMB, Luis Chong a duna di conoce cu por tin tempo di yobida cu no ta fuerte, pero si por causa molester di sangura. No por bisa cuanto tempo awasero lo dura, pero a wak cu den bario tin molester, tambe a ripara cu na diferente cas por tin criadero di sangura.

Sinembargo di un banda ta positivo, pa motibo cu e cantidad di criadero cu tabata haya a reduci bastante. Esey den pasado tabata un problema grandi cu ta soluciona cu control cu tabata haci. El a comparti si cu ta keda ainda ‘un of dos cu tin criadero’ di sangura cu por trece problema ora haya malesa manera dengue.

A puntra Chong si tin un bista riba e comunidad mes, cu ta sigui conseho ora tin horcan so, pero mester ta alerta pa henter e temporada. Nan a ripara cu a duna informacion pa tene cura limpi y a ripara cu hende ta cumpli cu esey.

Nan ta haci limpi e taira cu tin, ta afo y ta alerta cu cosnan chikito. Pa e baki di mata cu nan ta muha of por ta algun material di hunga cu por tin den cura di cas, e ta menciona cu ‘esey tambe ta crea criadero pa sangura’. Pero ta contento si cu e reaccion di comunidad cu a haci cura limpi y ta pendiente pa keda elimina tur criadero.

Tambe a tuma nota importante cu taira nobo of usa cu ta gasta, anto nan ta tire na un tire shop. Esey ta un peliger y problema grandi, pa motibo cu si un taira no ta deshaci na un forma corecto, esey ta forma criadero, pues no mester laga e tairanan den un cas of den tereno di negoshi.

“Nos no ta compronde dicon ta un motibo pa wanta e tairanan aki. Si e taira no ta sirbi mas, trece nan na un tireshop pa tira esaki y deshaci di nan. No hiba nan cas, pasobra ripara cu tin hopi riba caminda, den cura y 100% e ta crea criadero”, el a splica.

Nan ta e cas ideal pa sangura pone webo aden.

Chong ta agrega cu tin palabracion cu compania cu ta bende taira, pa asina nan ta mas responsabel y tene cuenta ora awasero yega. E ta bisa cu ta haci control 2 of 3 bes pa aña ora nan bishita. Si nan no tene cuenta of ripara cu tin tiki cooperacion cu e tireshop, nan lo pasa bishita mas biaha y asina duna aviso pa por yega na acuerdo.

Pa locual ta trata e barionan mes, den cura nan ta ripara cu den parti di hunga nan ta usa taira pa reciclahe, pero no ta haci nan trabou adecua pa sangura no forma criadero den nan. E ta splica cu mester bora e taira pa asina e awa no keda para paden y ta duna chens pa sangura pone nan webo aden.

A puntra Chong si den e dianan cu a pasa tabatin keho di criadero. “Nos ta haya yamada di keho, den diferente bario, nos ta haya caminda cu tin molester di dje. Nos ta atende cu caso aki y purba soluciona mas tanto cu ta posibel.”

Chong ta splica cu no ta solamente negoshi, na cas of molester di bisiña nan ta controla, pero tambe riba tereno unda por tin criadero.

E ta bisa cu pa basta tempo ta trahando pa tin personal cu por duna boet, sinembargo tin algun cos cu mester traha riba dje pa por maneha e situacion miho. Nan por traha den conexion cu otro departamento, por ehempel polis den bario, of Bureau City Inspector pa bay na cas bandona of tereno unda tin sushi.

E por ta un plan cu por contact Bureau City Inspector via Serlimar. Nan por yuda nan cu esaki y den extremo lo por recuri na polis pa yuda nan parti boet na cierto persona cu no kier coopera of a haya ‘un aviso aña tras aña’; of cu DVG y GKMB por busca forma pa traha un ley pa duna boet.

Sinembargo pa awo, Chong ta bisa cu awasero, persona mester keda tene alerta cu criadero y locual tin rond di nan cas. “Si ta ripara cu tin sangura, no pensa cu ta normal pasobra awa ta yobe. No ta normal si tin sangura rond di cas. Keda alerta si haya nan, si tin molester, check rond di cas of tuma nota si bisiña tin algun hemchi, bari anto tira insecticida of tapa pa asina no crea problema.”

Locual ta bon ta cu yamada a baha, e molester a baha; pero ta bisa cu ainda tin sangura. Na cuminsamento di yobida ta haya e peak di yamada cu ta keha cu tin molester, pero despues ta ripara cu e problema ta baha. Sinembargo ta keda e nivel di problema si tin transmision di dengue, zika of chikungunya, malesanan transmiti pa cierto sangura cu ta mira na Aruba.