Departamento di Salubridad Publico (DVG), conhuntamente cu departamento di combatimento di sangura (GKMB), a haci un yamada pa nos comunidad atende debidamente cu e problema di criadero di sangura rond di nos cas of negoshi. E ta e formula mas efectivo pa asina nos por evita un eventual brote di Dengue, Chikingunya y/of Zika, manera ta sosodiendo den diferente pais di nos region.

Microbiologo y consehero medico di DVZ Dr. Wilmer Salazar a indica cu e problema di e malesanan transmiti via e sangura of vector ta bay mas leu ainda, considerando cu nos tin presencia di e sangura Aedes aegypti. Pero como pais nos mester ta gradici cu nos tin ‘control total’ compara cu otro paisnan rond di nos, manera Venezuela, Colombia, Republica Dominicana, Nicaragua, Brasil, etc. unda actualmente nan tin un brote.

E echo cu nos autoridad di salubridad tin un control total ta exigi un responsabilidad di nos tur pa mantene den e nivel mas bou di criaderonan di sangura y asina evita un potencial un brote di e malesanan relaciona cu e sangura di pata blanco.

Comportamento virus Dengue

El a bay mas leu bisando cu e comportamento di Dengue den e region caminda tin morto ta e cero tipo 2. E comportamento di e virus aki ta causa mas enfermedad. E ta recorda nos comunidad cu den pasando nos pais a experiencia cuater cero tipo rond di nos. E situacion aki ta exigi pa nos ta alerta. Organisacion Panamericano di Salud (PAHO) a bisa cu Aruba mester ta alerta pasobra e comportamento di Dengue su complicacion lo por bira ‘asina grave te hasta fatal.’

Dr. Salazar a laga sa cu esaki ta un recomendacion cu nos tur mester duna atencion pa mantene lo mas minimal posibel e criadero di sangura na Aruba. E siman aki ta cuminsa un periodo cortico di vakantie, unda tin hende di nos comunidad cu ta bay bishita e paisnan unda actualmente tin un presencia di un brote di Dengue, Chikungunya y Zika.

P’esey ta importante pa tene cuenta cu cierto tipnan pa evita e malesa of picadura di sangura cu por ta infecta cu e virus. Ya cu ora e persona ta bin Aruba bek por desaroya e malesa, y si tin e sangura rond di bo cas, e problema aki por bira mas grandi. Eventualmente di un par di caso y despues un posibel brote.

E ta recomenda cu prome cu bo biaha pa consulta tur informacion pa preveni esaki. Te hasta DVG a yega di publica un foyeto cu algun tipnan of conseho pa e biaheronan y tambe riba ki sorto di vacuna bo mester haya ora bo ta biaha pa cierto pais.

Sintomanan y control

Si un persona ta bin di afo y ta haya cierto sintomanan manera keintura, dolor di curpa, calafriu, dolor pa tras di wowo, sangramento, dolor di wesonan, nan ta exigi pa tuma tur medida necesario.

Si un persona ta haya e sintomanan aki ta consehabel pa bay bo dokter di cas, unda e ta manda bo e test necesario pa detecta si bo tin algun di e malesanan transmiti via e sangura. Tambe e doctor di cas ta meld na e departamento di malesa contagioso pa bin cu e procedura necesario den un situacion asina.

Den e temporada di yobida cu a caba di cuminsa, GKMB ta bin controlando den tur bario pa preveni e criadero di sangura. Segun su director, Luis Chong, nan ta purba pasa tur bario. Tin biaha nan ta haya melding di departamento di City Inspector y salubridad publico di casnan cu por tin problema, ya sea di sangura of di caso di malesanan cu tin di haber cu e sangura Aedes Aegypti of sangura di pata blanco, y nan personal ta bay controla.

Sinembargo nan no por ta tur caminda tur ora. P’esey nan ta haci e yamada aki na comunidad cu si nan ta sinti problema di sangura pisa, ta bon pa bo mes haci un inspeccion rond di bo cas.

Tambe ta bon pa papia cu bo bisiña, ya cu por ta cu e problema no ta den boso cura mes. E ora ey ta bon pa tuma contacto cu GKMB y nan ta disponibel pa pasa den e bario pa wak si nan por wak e origen di e problema. Pero Chong a remarca cu e problema di e malesanan transmiti pa sangura ta un problema di nos tur.