ORANJESTAD – Segun sra. Arends-Reyes ta diferente grupo di comerciante sea ta organisa of no ta purba di haya oido na gobierno pa locual nan ta sufriendo cu diferente cambio abrupto cu ta ser anuncia. Hopi biaha comerciantenan no por absorba gastonan of cambionan abrupto den e sistema fiscal di nos isla pues ta pasa e cuenta pa e consumidor.

Den un periodo relativamente cortico Aruba como isla chikito a conoce demasiado cambio pa locual ta regarda impuesto. Tanto ta e ahuste di BBO cu a bira 6% cu esey so en si tawata un sla duro pa comerciantenan ahusta y hopi biaha a reduci nan inventario y gastonan pa acomoda e total di 6%. Mirando cu tur nan gastonan ta subi hunto cu e 6% manera transporte, huur, tarifanan di banco, seguro, telefon, import etc. Despues a dicidi cu tur comerciante no mag cobra impuesto riba recibo nan mester hink’e den e prijs cual a duna un plaso di 6 luna cu lo ta cabando na juli venidero sino tin boetnan cu por yega 10 mil florin. Locual ta e realidad pa consumidornan ta cu hopi biaha parti di e inventario den supermercadonan of tiendanan a subi prijs, hopi mas cu 6% por cierto pa entre otro cubri gasto y na caha ainda ta cobra e 6% acerca cu ta haci cu e costo di bida ta birando impagabel.

E realidad tristo ta cu famianan na Aruba ta sufriendo e consecuencia di e cambionan aki, mayornan mester traha mas hopi y mas duro cu tur e consecuencianan pa nan bida familiar y salud. E decision pa hinca tur impuesto den prijs sino lo duna boet ta exigi pa cambia tur prijs di bo inventario cu no ta un tarea facil pa ehecuta, mester plania y ta exigi material y tempo pa cambia tur prijs riba e stickernan y den sistema. Imagina si tin un compania grandi cu tin multiple sucursal na Aruba cu total di 50 mil articulo of mas pa bay cambia di prijs manualmente. P’esey tin compania a pidi cantidad grandi di sticker y mashinnan pa prijs productonan nobo pa ehecuta e decision di gobierno y ta trahando duro pa cumpli pa yega na juli venidero, hustamente pa haya sa cu probablemente un baño di awa friu lo ta spera nan cu un sistema di impuesto nobo cu ta calcula lo ta den careda di 10%. Asina tur e esfuerso di e sector comercial pa ahusta, reduci den gastonan pa por sobrevivi ariba un mercado competitivo y ehecuta e deseo di gobierno pa kita impuesto di riba recibo no a sirbi su meta di transparencia, tawata simplemente un mal idea pa na final no a beneficia ni consumidor ni comerciante. Tin grupo di comerciante sumamente preocupa pa motibo cu nan ta considerando pa sigui down-size personal y cera nan portanan y sigui nan negoshinan na otro islanan Caribense cu no tin tanto cambio den sistema fiscal abrupto asina.

E comentarionan ta tambe cu netamentamente pa evita cosnan asina e financia y maneho economico di un pais mester ta dos cartera separa pa un por yuda e otro y mantene den balansa. Na e momentonan aki nos tin un desbalansa grandi y presion enorme pa hisa entrada pa caha di gobierno sin cu gobierno mes ta reduci gasto significativamente, tin mas debe ta bin acerca y parce cu no tin stop di personal. Mas tristo ta cu fondonan publico cu ta genera dor di cobra pueblo no ta yega na e crisis cu ta e hustificacion cu ta uza pa hiba un maneho rigido asina. Pa dia ta tende mas y mas caso lamentabel na Aruba, personan den pobresa extremo, droga y arma na Aruba, abuso, maltrato y negligencia.

Na Aruba tin hopi cos ta pasa y nos no conoce un cultura di protesta of vocifera opinion facil otro cu no ta riba facebook, pero realidad ta cu tin hopi ta sufri den silencio. No por saca fondo so di e pueblo den su totalidad y spera cu e no lo tin otro repercusionnan drastico y devastador pa tur. Fuera di esaki momento cu e sector comercial inverti menos y reduci su inventario, ta un hecho cu Aruba ta bay atras den calidad y imagen den locual tin pa ofrece tanto pa consumo local como turista. Si no tin incentivo of motibo pa shop of cumpra local lo tene na lo basico y necesario. Asina nos kier inverti riba di 100 miyon florin pa aña na mercadeo pa trece turista cu poder di compra halto na Aruba y no tin mucho pa ofrece nan pa gasta of shop. Nos centro di ciudad ta keda falta mas atencion y actividad. Nos no por stimula e ‘on island spending’ di turistanan si no tin inventario di calidad of surtido amplio pa cumpra.

Mester tene na cuenta cu si comerciantenan bende e inventario of no toch mester paga invoerrechten pues ta logico cu si di un banda impuesto ta exigi y ta rigido y no ta duna incentivo e ta lo bay a costo di Aruba su calidad di Turismo. Otro islanan cu tin decretonan di incentiva y ta promove tax-free shopping lo por bira mas atractivo. Nos tiendanan cu ta cera porta y reduci den personal ta causa cu mas famia tin cu biba cu desempleo y risca di cay den pobresa, hopi biaha ta dificil pa haya un trabou ora a surpasa 50 aña. Entidadnan y companianan ta alertando gobierno pa e situacion preocupante di ‘the rise in the cost of doing business’ y Parlamento ta ricibiendo e cartanan aki, e gritonan den desierto, niun hende ta papia over di nan y e ta sumamente preocupante. Hopi entidad ta preocupa cu e situacion na Aruba y ta teme lo peor pa empleo y Turismo si no duna nan oido.

E reportahenan mensual di Turismo no ta saliendo pa tres luna caba pues no tin un break down disponibel manera ta custumber pa por analisa e situacion di Turismo di cerca, aunke cu segun AHATA ainda e REVPAR tawata halto den 2018 y 2019 pa motibo cu hopi hotel no a habri nan porta ainda despues di a sufri daño di horcan. Consecuentemente Aruba te ainda por a gosa di esaki hunto cu aumento di tourism credits locual anteriormente tawata e tourism receipt te ora competencia fuerte drenta pa Aruba sra. Arends-Reyes ta termina bisando.