Piscadonan ta masha preocupa riba efectonan cu e derame di azeta pisa cu a bini for di Trinidad & Tobago lo por tin riba nos bida marino, muy specialmente riba e piscanan cu normalmente nan ta pisca y bende pa consumo local.

Bon Dia Aruba a papia cu e presidente di e directiva di Centro di Pesca Hadicurari Clifford Rosa a bisa cu nan a tuma nota di e noticia di e derame aki. Segun sr. Rosa e expectativa ora cu el a yega Aruba tabata kico e impacto lo ta pa nos isla. Te ainda nan no a haya niun notificacion di e piscadonan di e centro aki, pero tampoco di otro piscado, mirando cu for di tres pa cuater dia caba a keda registra mancha di azeta cerca nos costa nort, mas tanto for di e punto mas halto di Aruba parti westpunt te na Boca Grandi.
El a bisa cu e centro di pesca lo bay monitor kico lo bay ta e impacto pa e piscadonan. Actualmente nan no tin mucho informacion; pero ta logico cu ora cu algo asina ta sosode e tin su impacto. E impacto aki lo ta “pa e piscadonan humilde cu ta haci uzo di lama pa pone un pan ariba mesa. Of e otronan cu tambe recreacionalmente ta haci uzo di lama”. Pero e ta haya cu e piscamento den su totalidad lo por of lo bay sufri mirando cu den tur estadistica internacional y den Caribe a mustra caba cu “e impacto ta desastroso”.
Contaminacion

Bon Dia Aruba a papia cu e piscado Martin Kelly kende habitualmente ta pisca parti nort di nos isla abordo di su boto ” Machibo”. El a expresa su preocupacion riba e presencia di patches of tarballs cu a yega nos costa oost y noord di Aruba. El a indica cu informacion cu ta bin di afo ta alerta riba posibel contaminacion di e piscanan pa causa di e derame no di petrolo sino di un fuel oil mas pisa.

Ainda e efecto di e derame di azeta no ta grandi riba nos isla, ya cu un par di dia so el a haci su presencia riba nos costa. Pero sr. Kelly ta haya cu si dianan ta pasa y e presencia di mas azeta ta keda cerca nos costa y nos area marino. Segun expertonan piscanan ta sabi pues lo purba di scapa contacto cu e azeta. Sinembargo nan por wordo afecta pero e piscadonan por mira si un pisca ta contamina. Banda di esaki e piscanan por smaak azeta. Otro factor di preocupacion ta cu e sector primario aki lo wordo afecta seriamente, ya cu e actividad di piscamento lo cay, ya cu e piscanan lo bira hopi scars, esaki sr. Kelly ta expresa. De facto e ta haya cu e piscanan den nos lama teritorial a bira hopi scars locual lo influencia e prijs cu lo bira mas caro.

Regulacion
E tin mas cu dos decada dedica habitualmente na actividad di piscamento, y e ta haya cu presencia di piscanan cerca nos costa a mengua hopi. E no sa si esaki tin di haber cu e cambio climatologico cu den cierto temporada e awa di lama ta bira hopi cayente, y menos pisca ta drenta. “Aworaki bo mester bay masha leu pa bo haya bon pisca.” E ta haya cu di otro banda tampoco tin reglanan mas tanto riba tiramento di reda caminda nan ta coy tur e piscanan chikito cu tambe por influencia e falta di pisca mas grandi cerca di nos costa pa falta di cuminda. E ta kere cu cierto regulacion lo por yuda riba e tereno aki, pero e ora bo por haya confrontacion cu e hendenan cu ta biba a base di e piscamento cu reda.

E piscanan cu eventualmente lo por resulta afecta ta precisamente esun cu mas tanto ta wordo pisca y consumi localmente. Ya cu e tipo di azeta aki ta keda net un tiki mas abou di e superficie di lama. P’esey tabata dificil pa nan por a monitor e derame aki for di aire. Ta net na e profundidad aki e asina yama “pisca di carera” ta biba den awa no hundo. Nan ta e sorto di pisca manera mulato, conofes, picuda, dorado (mahi mahi), etc.. Otro pisca cu e hendenan ta gusta come hopi cu ta Masbango, ta piscanan cu lo por resulta contamina cu e derame di azeta aki. Pero tambe ta e sorto di pisca cu ta wordo captura pa piscamento recreativo pa nos turistanan.

Mester di piscadonan boluntario
Castro Perez di Centro di Pesca Hadicurari a bisa cu for di prome dia cu a detecta e presencia di patches di e derame aki, nan a traha un aviso pa tur e ranchonan di piscadonan pa nan notifica ora cu nan ta weita resto of patches di azeta. Te ayera den oranan di mainta niun piscado a notifica directamente na nan centro, pero probablemente nan a hacie na Departamento di Santa Rosa, ya cu esey ta e number cu nan a pone pa raporta.

Diamars atardi Centro di Pesca Hadicurari a haya solicitud di DOW pa wak si nan por haya piscadonan boluntario pa yuda contraresta e presencia di e azeta cerca nos costanan. Tambe si nan por tin reda bieu pa yuda den e trabou aki. Aunke expertonan ta bisa cu e reda di taray no ta un ekipo adecua pa e tipo di labor aki. A pesar di e solicitud aki, no tur piscado a tuma esaki na serio, ya cu nan mester hacie cu nan boto y ta dificil cu nan ta bay sush’e cu e azeta pisa aki.
Centro di Pesca Hadicurari a pidi pa gobierno subsidia nan cu e combustibel pa e piscadonan boluntario lo por contribui; ya cu e fundacion aki no tin e fondo necesario. E no ta descarta cu e derame di azeta aki lo por tin su impacto cerca nos piscadonan local. Pero esaki ta depende di e magnitud y presencia di e derame rond di nos isla. Te ainda e ta mustra cu e impacto no ta grandi, y te ainda nan no a haya niun resultado negativo.

Un biaha mas sr. Perez a pidi tur piscadonan pa keda alerta si nan ta detecta e tipo di azeta aki. Nan por saca potret di dje y registra e sitio si nan tin GPS pa informa e instancianan oficial. Nan por tuma contacto cu Departamento di Santa Rosa of na telefon: 515-8102.