E siman aki diferente asunto a atrae atencion, tanto na Aruba como den exterior. Nos a sigui cu atencion e acontecimentonan na Venezuela, unda hopi cos a keda atrobe na expectativa, mientras cu hopi hende tabata spera cu lo a sucede algo definitivo. Y e definitivo ey no por ta nada otro cu salida di e gobierno desastroso di Nicolas Maduro.

Pa duna algo mas di background di e situacion cerca nos bisiña grandi, por haya un analisis di e posible opcionnan cu por tin, den e edicion aki. Tur hende ta spera cu por tin un salida negocia, pa e pais por bolbe na normaildad. Esey, sin embargo, no ta garantisa, y esaki pa cierto motibo.

Loke nos ta haya falta den e comentarionan y analisis cu nos ta lesa, ta e pregunta si loke oposicion ta propone, eleccion liber cu garantia di transparencia y seguridad, ta algo cu e actual gobernantenan por acepta. Bo por bay di acuerdo cu eleccion general, si bo tin oportunidad pa gana, no ora bo tin solamente di perde. Pa clarifica e punto aki un poco mas, laga nos referi na e caso di 1990, tempo cu e Sandinistanan na Nicaragua a firma un acuerdo di paz, pa pone un fin na e guera civil den e pais, unda e contrarevolucionarionan tabatin un teritorio rural considerable bao control. Y na e momento ey e situacion economico, cu hiperinflacion y tur, no tabata remotamente parecido na e desastre cu nos ta mira actualmente na Venezuela. E motibo principal pa e Sandinistanan bay di acuerdo cu eleccion tabata cu nan a pensa cu nan lo a haya un mayoria den eleccion, principalmente den e ciudadnan. E sorpresa tabata grandi ora esey no a resulta, pero ainda Frente Sandinista a logra haya 42% di e votonan y a keda un poder politico di peso. Nan a entrega gobierno y a duna e gobierno conservador e espacio pa goberna, no sin problema, pero nan a cumpli.

Ta dificil pa imagina un scenario asina na Venezuela. Na december 2015 e Chavistanan a sufri un derota electoral aplastante, unda cu oposicion a podera di Asamblea Nacional. Despues a sigui algun eleccion fraudulento, completamente controla pa e regimen, pero obvio tambe pa henter mundo cu no tabatin eleccion liber. Desde e tempo ey, nada a sucede cu por a mehora popularidad di e regimen Chavista. Pregunta anto: acorda eleccion awor pakico? Esaki ta splica e tenacidad cu cual e actual lidernan socialista ta wanta nan posicion gana cu imposicion di poder di arma. Unda e asunto aki ta bay termina? Dificil pa bisa, y sigur un intervencion militar no ta exclui. Pero un cos ta sigur: con cu bay bin, cierto problemanan di nos tin di haci cu e situacion na e pais bisiña, desde basta tempo caba.

Unda nos por ripara esaki ta na e proyectonan na San Nicolas, unda a cay un silencio profundo ultimamente. Gobierno a anuncia screening di e posible inversionistanan, entre otro di e proyecto di hotel all inclusive na Sero Colorado, loke ta bon y no mester dura un eternidad, pero lo no ta bon pa introduci un screening general, y di antemano, riba tur proyecto? Ya nos ta evita problema mas leu den e proceso, y ademas ta libra nos di eventual accion, principalmente di banda di autoridadnan Mericano. Por bisa cu na e momento aki henter Reino ta bao lupa di Merca y entidadnan internacional manera FATF, pa loke ta labamento di placa y financiamento di terorismo. Y esaki no ta keda sin consecuencia pa nos. Nos por a mira cu den e caso di Citgo tambe nos ta mey mey di e problemanan Venezolano. A bin resulta cu posiblemente e ruta via e companianan lanta na Aruba tambe lo a ser usa pa transferi placa di un lugar pa otro. Con tal cu, manera e asunto ta pinta awor, e representantenan di gobierno interino di Guaido no ta parce di ta bay haci nada na e refineria, y posiblemente despues cu nan haya gobierno di Venezuela den nan man, tampoco.

Cu e hotelnan tambe someti na escrutinio, na e momento aki San Nicolas por keda anto sin hotel, y sin refineria. Y esaki por keda asina? Con cu nos bira e asunto, e parti mas afecta economicamente di nos isla, ta e parti ey. Y ta nos obligacion pa percura pa alza e parti ey na nivel di e resto di e isla. Nos mester bay acepta cu ta imposible pa haci algo mayor den nos economia, sin cu tin placa dudoso envolvi? Mester acepta cu, awor cu e Chavistanan ta buscando otro caminda di bay cu nan biyones horta di nan propio pueblo, cu nan ta lagando atras den miseria, nos mester ‘look the other way’ y acepta nan inversion cu wowo y boca cera?

Nos no ta kere cu mester acepta esaki, ni pa motibo moral y etico, pero tambe pasobra ta problema nos ta busca cu otro bisiña mas grandi ainda, cu ta tambe nos partner economico principal, den tur sentido. Pa nos mes bon, esey ta e wega den cual nos ta participa. Si nos politiconan no kier hunga wega limpi pa motibo moral, nan por hacie pa motibo practico?

LJMADURO – 03-MEI-2019