oficina di belasting

Dos pago grandi tras di otro!

Poco a poco comercio ta cuminsa bira consciente di loke ta na caminda pa cu impuesto riba ganashi (winstbelasting). Recientemente, luna di november ultimo, Parlamento a aproba e cambio den e sistema di cobra e impuesto aki, unda a cambia di un sistema di ‘aanslag’ pa uno di ‘aangifte’. En corto e diferencia ta cu prome tabata warda Servicio di Impuesto stipula cuanto e belasting pa un cierto aña ta bay ta, y despues e empresario ta paga esaki. Awor, e obligacion ta cu e empresario, pa mas tarda pa fin di mei di cada aña, mester duna di conoce cuanto su ganashi tabata den e aña anterior, y paga di biaha na momento di haci aangifte. E sistema aki ta conoci bao di e siglanan Hulandes VAS ( Voldoening op Aangifte Systeem).

Gobierno tabata hopi laat pa saca e formularionan pa haci declaracion di ganashi di 2014, cu tabata apenas na inicio di e luna di december aki y via e-mail. Pa colmo, ta spera di tur empresa cu pa mas tarda dia 30 di december venidero ya caba nan mester tin nan aangifte y e pago corespondiente haci.

Si acaso un empresa no tin su cuenta anual 2014 cla ainda, loke nan por haci ta yena un ‘voorlopige aangifte’ (declaracion preliminar) y paga por lo menos e suma cu a paga na e impuesto aki den e aña anterior, es decir di 2013. E declaracion preliminar aki tambe mester ta entrega pa mas tarda dia 30 di december. Si e declaracion preliminar ta haci na tempo, esaki lo ser considera un peticion automatico pa extension di e periodo pa entrega di e declaracion definitivo, cual periodo ta termina 29 di februari 2016. E problema ta pa e empresanan cu a conoce un caida grandi di nan ganashi den 2014 y cu a base di esaki mester bay paga un suma grandi cu nan no tin.

Pa e aña entrante, ta spera tur empresa otro apuro, ya cu pa 31 di mei nan mester tin nan cuenta anual cla, pa por duna cuenta di nan ganashi riba aña 2015. Esaki ta trece hopi empresa den problema, ya cu nan si nan ta haci uzo di un accountant of administratiekantoor externo, no por sigura cu tur cos ta cla pa e luna ey, pa motibo di e capacidad di ehecucion cu e dunadonan di servicio aki tin. Tur cos mester di su tempo pa adapta.

Fase di transicion
E problema den comercio no ta tanto e sistema mes. Pero a spera un fase di transicion rasonabel pa e cambio aki, a opta pa acelera henter e proceso, cu e consecuencia cu tin dos pago di impuesto cu ta sigui otro den un lapso di apenas cinco luna. Hopi empresa lo no a conta cu esaki ya cu informacion riba esaki tabata scars. Di banda di e gremionan manera ATIA y Camara di Comercio no a tende comentario ni advertencia of informacion riba esaki tampoco.

E tras fondo di tur esaki aparentemente ta e necesidad di gobierno pa aumenta cash flow mas pronto posibel e aña aki ainda. Esaki ta relaciona cu e situacion di likides cu no ta gran cos, mirando cu tanto a gasta mas cu tabata presupuesta y e entradanan di impuesto y otro fuente tabata menos cu a spera a base di presupuesto. Bon Dia Aruba a comenta algun tempo pasa caba, basa riba cifranan di entrada publica pa Banco Central, cu den e prome nuebe luna di aña entradanan total y esun di impuesto ta mustra un caida compara cu aña 2014.

Como ‘trade off’ pa aña 2016 en adelante e tarifa di impuesto di ganashi lo ser reduci di 28% pa 25%, loke por considera un punto positivo. Pa e añanan 2014 y 2015 sin embargo esaki ta keda na e tarifa bieu di 28%.

E critica principal den tur esaki ta e forma con te na ultimo gobierno ta manera sinta na mesa cu un ‘pokerface’ y te awor no mas ta duna di conoce kico lo bay haci. Naturalmente lo bay argumenta cu e empresario mester a percura pa e tin su cuenta anual 2014 cla caba. Esey en teoria ta corecto, pero e practica ta bisa nos, manera bisa anteriormente, cu e capacidad di tur accountancy y administratiekantoor no ta suficiente pa atende tur cliente prome cu luna di mei caba. Di manera cu un periodo di transicion mas largo den 2016 lo tabata na su luga. Gobierno tin e beneficio grandi cu e sistema nobo cu e placa ta drenta mas tempran, pero a cambio di esaki lo a spera algo di flexibilidad na fabor di e empresanan, y al contrario nan a haya un sorpresa desagradabel di dos cobranza tras di otro.

Tur esaki por influencia negativamente e inversionnan asina necesario pa tene nos economia moviendo. E miedo ta cu gobierno lo bay concentra mas riba e medidanan cu por tuma pa aumenta entrada, sin cu nan ta mara na e deadline di 1 di januari. Esaki ta un di nan; tin mas pa sigui?