A pesar di tur e griteria den parlamento por anticipa cu na inicio di e siman aki, gobierno di Aruba lo tin un presupuesto aproba. Esey ta bon pero e pregunta ainda ta ki tempo lo entrega un presupuesto na tempo. Honestamente, nos no ta kere cu esey lo ta pa e proximo aña, cu lo mester resulta den trabao preparativo entrega aki un par di luna caba. Si mester entrega presupuesto na parlamento pa mas tarda na inicio di september, anto nos ta hopi cerca di e fecha tope, mirando e trayecto di conseho cu e documento mester cana. E motibo pakico nos ta kere cu no lo cumpli atrobe ta e hecho cu tardanza cu entrega di presupuesto aparentemente no tin tanto efecto riba operacion di gobernacion en general. Especialmente tanten tur dia 24 di luna ta percura pa e salarionan ta riba cuenta na banco, y ta cumpli por ehemplo cu pago di interes y renobacion di prestamo na tempo, no ta mira un urgencia pa demas obligacion financiero. E paro di pago di demas acreedor den ultimo parti di 2021 ta ilustra cu e otronan lo mester warda pacientemente riba nan placa…

Ademas, cu nos Constitucion ta bisa cu mester entrega presupuesto pa 1 di september di cada aña te awe no a spanta ningun gobierno; tin mas asunto stipula den Constitucion cu no ta ser tuma na cuenta pasobra no ta conveniente. Den e sentido aki ta hipocrita e supuesto valor y respet cu ta duna na e documento, cu boca y no cu hecho. Nos ta kere cu ya nan a custumbra cu e modelo practico actual di aproba presupuesto den e aña mes. Esey no ta nos mayor preocupacion tampoco. Mas importante ta den ki direccion nos ta bay, economicamente y den maneho general gubernamental den e proximo añanan.

Remarcable ta cu na ultimo momento gobierno a dicidi di trece cambio den presupuesto, cu ta representa un reduccion bastante grandi, cu efecto riba e deficit programa, di Afl 291,3 miyon te Afl. 227,5 miyon. Aki muy probablemente a haci un gesto den direccion di CAft y gobierno di Reino, cu no por tabata contento cu un deficit asina grandi, cu ademas no ta inclui e deficitnan di e sector colectivo, cu conhuntamente lo a montona inicialmente na Afl. 310 miyon. Esaki, mirando tambe e deseo cu pa mas tarda na 2023 gobierno di Aruba mester di percura pa un surplus di por lo menos 1 porciento di GDP. Dobla un deficit di 300 miyon den un surplus di alrededor di 55 pa 60 miyon florin no ta nada facil, y awor cu e reduccion di e deficit mas cerca di Afl. 200 miyon esaki ta parce mas realistico. Esaki sigur mirando e perspectiva di crecemento economico pa e aña aki, ainda un respetable 7%, pero pa 2023 y despues probablemente bolbiendo na e crecemento modera di ultimo decada, ora e efecto di recuperacion di turismo yega na un final. Esey ta loke gobierno mes tambe ta anticipa, mirando cu no ta anticipa aumento grandi di entrada di gobierno pa 2023 y 2024. Manera indica den un anterior Editorial, e aumento grandi di entrada lo bin di e introduccion di BTW.

Nos ta observa naturalmente un aumento sustancial di e capacidad di acomodacion turistico, pero hopi di su aporte lo depende di e situacion internacional, cu ta mustra actualmente varios reto. Esey no ta solamente e tension causa pa e guera na Ucrania. Ya promer cu Covid a señala e tendencia den nos region di un reduccion structural den grado di ocupacion di acomodacion turistico, a pesar cu e cantidad di turista tabata mustra un aumento considerabe ainda. Un claro señal cu oferta ta canando dilanti di demanda, hasta den tempo bon. Ta dificil pa kere cu na Aruba por sigui traha mas acomodacion sin cu algun dia esaki ta bira na nos desfabor. Sin embargo, e tipo di discusion strategico fundamental na e pais aki ta parce keto bay ‘pearls before swine’.

Cu esaki, e rumbo economico den e proximo añanan ta bon cla: un turismo cu ohala ta recupera completamente y…, nada mas. E ideanan treci dilanti como alternativa te awor no a sobrepasa e nivel di ‘happy hour talk’. Esaki riba su mes no ta un drama, pero atrobe ta trece e pregunta dilanti, si e economia aki lo por carga un aparato publico cu no ta mustra ningun intencion di para su crecemento di gasto, cu ta mas grandi cu esun di e economia mes. Pa ilustra esaki mester contempla e presupuesto multi-anual di gobierno mes: na 2024 gobierno lo ta ricibiendo alrededor di Afl. 50 miyon mas na entrada compara cu 2019, mientras cu gasto lo ta na Afl. 100 miyon mas cu 2019… Cu esaki, gobierno ta pretende cu ainda na 2024 lo tin un deficit pa financia di en total 64 miyon pa gobierno, y 87 miyon pa e sector colectivo, mientras e plan ta pa otro aña cuminza cu e inevitable surplus di 1%, tur aña, pa basta aña… E sorpresivo recorte den presupuesto 2022 via e Nota di Cambio ta mustra un bataya perdi den e confrontacion continuo cu Hulanda. Por trata di crea un impresion diferente, pero e realidad ta cu nos tin supervision financiero Hulandes. Nan ( y nos) prioridad: baha e debe publico cu ta riba 100% di GDP. Cu gobierno local no ta di acuerdo, ta menos relevante…