Porfin presupuesto 2021 ta riba mesa, mas di mey aña retrasa, y realmente no ta contene sorpresa, por lo menos no den e cifranan general. E mensahe ta mas cu cla: nos tin añanan difcil nos dilanti, tanto pa pueblo como pa e partido o partidonan cu sinta como gobierno despues di 25 di juni proximo. Manera por mira den un articulo separa den e edicion aki, gobierno ta tuma como punto di salida mantene e nivel di gasto di personal na e nivel di 2021 pa e proximo añanan, te 2025. Esey ta un mensahe, den nan proyeccion multi-anual 2021 – 2025, cu no ta laga nada na imaginacion, pasobra e ta implica cu sea no tin aumento di salario, pa niun y ningun, o ta reduci e cantidad di cupo di trabao, pa crea un espacio financiero pa atende sikiera algo di e deseonan di e funcionario publico. Y aki no ta e actual gobierno so ta papia, esaki ta e mensahe cla cu ta bin di e acuerdo cu Hulanda, cu a duna bida na COHO.

Esaki riba su mes no ta duna un vista completo riba maneho di personal, pasobra loke no ta mira den e cifranan ta e entidadnan gubernamental cu no ta conta den e total di Afl. 430,8 miyon, manera Raad van Advies, Parlamento, Rekenkamer, DOW, y e sector subsidia, cu tur ta haya un pela di e mesun barbero. Cu esaki ta bisa bon cla tambe cu e -12,6% di reduccion di salario lo keda pa basta tempo. Naturalmente cu nos lo haya inmediatamente e comentario cu “gobierno mester tin curashi pa presenta algo asina”. Nos lo bisa cu por ta curashi; e ta en todo caso un necesidad, un realidad, cu ta conta pa e otro candidatonan pa gobernacion tambe. Gobierno demisionario no a presenta solamente loke nan ta kere cu nan mester a pone riba mesa, pero a presenta e cuadro tambe pa e otro candidatonan. Ta na pueblo votador pa dicidi den ken nan ta pone nan confianza pa bay ehecuta e maneho aki, den linea general. Nos ta bisa den linea general, pasobra sigur semper tin espacio pa adapta cierto plannan, pero eseynan ta cambio marginal, pasobra e acuerdo cu Hulanda no ta duna pa mas.

Ademas e futuro aki, unda ta pasa cuchiu den e ‘co’i hunga’ mas importante di politica, esta e dunamento di trabao na famia y amigo, ta mustra scur pa esnan cu ta keda depende di e mecanismo aki pa yega na progreso. No cu nepotismo y faboritismo lo desaparece, semper esakinan lo busca caminda di cana. Importante ta cu nos por haya un gobernacion manehable, perfecto e lo no ta. Awor, naturalmente e pregunta ta si e politiconan lo stop di priminti cos. Di esey nos no lo tin ningun garantia, pero ta di spera cu sikiera un parti di e candidatonan ta laga e practica ey pa pasado.

Otro aspecto cu a atrae nos atencion ta e cifranan di crecemento economico, cu gobierno a maneha, pa yega entre otro na calculacion di nan entrada den e proximo añanan. Interesante ta cu e cifranan ta mustra un aumento grandi di GDP nominal na 2022, di 28% pa ta exacto. Esaki, despues di algun analisis, lo ta basa entre otro riba e proyeccionnan di AAA NV, cu ta anticipa un crecemento fuerte, di 29,9% na 2022 di e cantidad di biahero saliente, cu ta genera entrada (Revenue Generating Passengers) cu no ta solamente turista. En todo caso, e salto grandi aki den GDP na 2022 ta trece e momento cu nos economia ta back na e nivel di 2019 (den GDP nominal) te na 2023, segun gobierno, mientras cu den e relato preliminar reciente di IMF ta papia di un regreso na e GDP ‘real’ te na 2025. E resultado di GDP real ta relaciona cu inflacion, cu tambe ta un factor incierto na e momento aki. E cifranan di AAA NV, a pesar di e salto grandi na 2022, no ta anticipa mas cu 90% di recuperacion di e RGP na 2025. Di tur manera, e aumento grandi anticipa na 2022 ta resulta den un cambio grandi di e debe publico, relaciona cu GDP. Esaki naturalmente den porcentahe, no den florin. E cambio den e relacion di debe/GDP cu na fin di 2021 lo ta 145%, y cu un deficit gubernamental cu ta -20,5% di GDP (Afl. 877 miyon), lo baha den e scenario aki te na -4,8%, pero e debe/GDP ta keda subi ainda den e añanan despues y e debe absoluto lo ta na e banda robez di Afl. 6 biyon, sin conta proyecto PPP. Conclusion: no tin caminda di fia mas…

Asina ta keda cierto duda kico por spera den e proximo añanan, unda tur e diferente factornan fuera di nos alcance ta hunga un papel grandi. Mientras tanto por ripara cu te awor no tin tanto noticia riba mehoracion economico cu no ta relaciona cu turismo. Por ehemplo, e proyecto di cannabis ta asina incierto cu IMF no a ni inclui esaki den nan rapport preliminar reciente. Luna pasa lo tabatin noticia riba tereno di contratacion pa e refineria, pero no a tende nada mas. Conclusion: tur cos ta depende di recuperacion di turismo. Esun cu tin idea nobo, nos lo ta pendiente.