Na final di e prome siman di emergencia nacional grandi no ta kizas e momento pa haci un evaluacion riba tur aspecto, pero tin varios punto cu nos por ilumina unda por ehemplo mester mas claridad. Laga nos cuminsa bisando si cu ta haciendo hopi trabao cu e mihor intencion y consciente tambe di e necesidad, dunando hopi informacion a traves di e ruedanan di prensa. E posibilidad pa haci pregunta via digital, sin e presencia fisico di prensa en general ta un manera cu ta funciona hopi bon.

Loke mester mas ahustacion ta e contesta riba cierto pregunta cu ta keda bolbe y ta haya mesun contesta cu no ta satisface. Un ehemplo di esaki ta e situacion di e personanan cu a haya notificacion na aeropuerto, na momento di drenta Aruba den e ultimo dianan. Berdad nan a ser notifica di e necesidad pa bay den cuarentena, pero no tin comunicacion ni informacion kico esey ta encera. Nos profesionalnan ta aparentemente di e pensamento cu cualkier ciudadano na e mero mencion di e palabra ya a comprende exactamente kico e mester haci y kico ta loke ta estrictamente prohibi pa haci. Si no ta dedica atencion na e aspectonan aki, na e prome momento ey mes, o no tin un follow up a traves di bishita na cas di e personanan aki, nan ta liber pa haci loke nan ta haya ta bon. Ta facil pa bisa den rueda di prensa cu e personanan ey mester carga nan propio responsabilidad, pero cu esey no ta resolve e problema.

Por ehemplo, un persona ta yega na aeropuerto, ta scucha e informacion y ta firma cu el a ser confronta cu e anuncio, pero ningun hende a elabora cune con su situacion na cas ta. Kizas e ta biba su so, e tin partner y yiu, e por tin un anciano den cas, etc. Cada situacion ta trece reto distinto pa e persona bay resolve, su so. Ki garantia tin anto cu e ta haci lo corecto, o loke ta mas recomendable den su situacion particular? Por ta cu e ta biba cu su partner cu dos yiu chikito, anto e mester warda te ora e bira malo, cu e riesgo cu e ta infecta su partner y e dos criaturanan, prome cu algo por bay sucede? Ta parce nos un poco laat pa actua. Nos a comprende tambe di persona cu nos a entrevista cu mientras tanto a transcuri varios dia desde cu nan a bolbe y a haya obligacion di cuarentena, y te awe no tabatin ningun follow up ni control. Como instancia ta basta naief pa kere cu hende ta cumpli djis pasobra na aeropuerto un hende a bisa cu bo mester hacie!

Nos ta contento cu ayera nochi nos prome minister a duna un poco mas claridad riba esaki, ora el a anuncia e ultimo cifranan y a haci un distincion entre cuarentena di hende cu tabata obviamente den contacto cu un persona cu a test positivo, y esnan cu ta den cuarentena ‘por si acaso’ presenta sintoma cu ta indica posible presencia di e virus. Pa menciona esakinan, ayera nochi nos tabata conta cu 75 persona den cuarentena cu tabata den contacto cu un di e 5 casonan positivo, y 316 persona cu a caba di yega y di ken no ta conoci si eventualmente nan tabata den contacto (den exterior) cu persona contagia. Si den e dos siman di cuarentena no presenta nada, anto nan por sigui nan bida. Naturalmente esaki no ta kita e angustia di un persona cu ta biba cu otro hende den cas y tin miedo cu ora surgi sintoma di coronavirus, ya caba e por a contagia su sernan keri. Ta aki ta unda nos ta sinti falta di mas guia na e personanan aki, loke lo yuda tambe pa nan cumpli mihor cu e regimen cu a impone riba nan, pero cu ta parce cu no tin bon continuacion di guia y control.

Otro punto cu ta keda un preocupacion ta e papel di Douane den henter e proceso aki. Nos a papia awe cu un comerciante cu tin miles di dollar di mercancia cu a yega o ta yegando, cu probablemente lo haya e label di ‘no prioritario’. Pero e miles di dollar inverti ey ta bay perdi si e mercancia no sali dentro di un tempo razonable. Ken ta paga e daño ey? Gobierno? O lo ta kere cu den e situacion dificil aki e mes lo mester carga esey, y bay busca material nobo den exterior cu placa cu e no tin mas? Nos ta ripiti nos critica riba e servicio aki y ta pidi atencion di e mandatario concerni pa resolve e problemanan aki. No por ta cu gran parti di Douane ta bay di vacacion envez di trata lo mihor posible continuando trabao pa no stroba comercio, ni grandi ni chikito. E golpinan mas grandi den e crisis aki ta pa sector priva y pa e ciudadano individual. Esaki ta e momento unda gobierno por percura pa corta e famoso ‘red tape’ pa alivia operacion di sector priva, y de paso haci nos tur un gran fabor. Esaki ta e momento pa pone fin na e legendario lentitud gubernamental.