Apenas nos tin un gobierno nobo, y ya caba nos por mira cu e consigna central, e regalo principal den campaña di e partido mas grandi den gabinete actual no tin perspectiva pa bira realidad. Esey ta e promesa pa baha edad di pension te na 62 aña. Den e dianan aki, Conseho Consultivo (Raad van Advies) a tuma e molester pa splica ampliamente den nan conseho encuanto presupuesto 2018, con grandi e consecuencianan financiero lo bira, si ta insisti di ehecuta e promesa aki. Concretamente na 2019 caba, fondo di AOV lo ta core den cora, cu consecuencia cu e mesun gobierno lo mester cubri, obliga pa ley, e deficit aki. Realmente no un bon inicio di e periodo di gobernacion.

Naturalmente esaki ta haci nos corda e situacion na 2009, tempo cu e partido actualmente den oposicion, a hiba un campaña feroz contra e BBO cu e contrincante social democrata a introduci na 2007. A logra kita mita di esaki pa cumpli cu e promesa electoral, pero na e momento ey caba tabatin conseho pa reconsidera esey. E lider politico a pensa cu e no kier perde credibilidad y a cumpli, pa 50%. Mirando cu e no tabata un bon decision, promesa of no, a puntra e gremionan kico nan ta pensa di kita e otro 50% tambe. Algun di nan a contesta cu bo mester ta birando demente o cla pa manicomio, pa bo djis contempla kita e otro mita. Y asina a sucede, y no mester pensa mes kico lo a pasa si a kita e otro mita tambe; lo nos a haya nos ta fia mas placa ainda…

Por ta cu di awor en adelante nos mester cuminsa tuma como custumber pa ignora e promesanan aki, esta, como ciudadano. E partidonan politico naturalmente ta mira e asunto diferente, pasobra e ta un di mecanismonan pa hala voto, y nan no ta bay perde eleccion pasobra nan a keda sin uza e instrumento aki. Esey por ta asina, esey ta pa nan husga, pero eleccion a pasa y ta tempo pa realismo. Henter e asunto aki aña pasa tabata obheto di analisis y comentario den e corant aki, unda nos a comenta bon cla cu e deseo di e partido aki no tabata realistico, pa e mesun motibonan cu awor Raad van Advies ta bolbe trece dilanti. Pero ban recapitula un poco pa nos sa unda nos ta para awe.

E situacion relativamente sano den cual e fondo di AOV ta actualmente, ta producto di deliberacion serio y profundo, unda varios profesional Arubano a contribui. E consenso entre hopi di nan tabata cu Aruba tin dos riesgo grandi: AOV y AZV. E medidanan tuma pa trece e fondo di AOV den awanan mas calma tabata netamente pa garantisa cu ningun gobierno mester lucha riba dos frente pareu, cu dos fondo grandi na riesgo. E dos porciento di aumento di prima, aumento di edad gradualmente, y e demas medidanan menor, tabata destina pa kita un di e factornan grandi for di caminda. Cu esey e bataya no ta gana, pasobra a keda esun realmente dificil pa controla, cu ta e fondo di AZV. Y pakico esaki ta asina? Pa e mesun caracter di e fondo, unda tin hopi mas factor di riesgo pa tene cuenta cu nan. Si nos tira un bista riba e proyeccion di gasto pa AZV pa e proximo añanan, nos ta mira cu entre 2017 y 2021, nos ta bay di Afl. 427 miyon pa Afl. 475 miyon. Algo pa haci nos spanta? No, den ningun di e añanan aki e gastonan ta crece cu un porcentahe di 5%. Importante ta pa corda cu esaki ta e problema mayor pa casi tur pais riba e planeta aki. Claro cu mester haci tur esfuerso pa mantene e gastonan bao control, esey di mes, pero no mester kere cu nos ta bay soluciona e problema, e ta keda cu nos, cu un poblacion cu aki 10 aña mas o menos ya ta conta cu casi 25% di e poblacion riba 60 aña, y nos tur, rumbo pa final di nos bida, tin hopi mas problema medico cu ora nos ta hoben. Y e agravante mas importante ta e estilo di bida, e mal nutricion cu ta aumentando e problemanan di salud exponencialmente, na un edad cada bes mas abao. Ta ey ta unda mester tuma medida fuerte, inverti hopi den informacion y mantene cuminda saludabel pagabel pa tur, ta ey ta unda nos por sikiera evita cu e gastonan medico ta bira incontrolabel y no sostenibel.

Compara cu e tarea inmenso aki di AZV, mantene e gastonan di AOV bao control ta mas factibel, tambe pasobra ta mas facil pa proyecta e gastonan, ya cu e poblacion di edad halto no ta mobil mas y ta keda pa un gran parti unda nan ta. Di e manera aki anto, no mester baha edad di pension, pero si ta factibel pa introduci un areglo flexibel, unda por bay cu pension mas tempran, cu menos placa, of mas laat, cu mas entrada tur luna. Lo ta bon si no laga e promesa imposibel aki keda zweef.