Reduccion di pakete y acceso di servicio medico, ademas di contribucion propio ta crucial.

Ley di AZV ta brinda suficiente forma pa trece e gasto medico y di cuido bou control, pero e ta rekeri si pasonan fuerte. Di otro banda, Raad van Advies ta mustra cu sin e medidanan necesario, cu ta inclui atencion pa prevencion di malesanan cronico, AZV simplemente lo bira insostenibel.

Esaki ta un di e consehonan cu Raad van Advies a duna Gobierno di Aruba, como su contribucion pa yuda crea un sociedad cu ta sostenibel. Segun e institucion, mester tuma diferente paso pa yuda Aruba recupera di e crisis di Covid-19 na un forma sostenibel, y e ta inclui reformanan riba diferente nivel, tur dirigi pa haci economia di Aruba uno mas resiliente.

Un di e areanan cu mester di atencion urgente segun Raad van Advies, ta e cuido di salud na Aruba.

Situacion actual di ciudo di salud

Meta di Gobierno for di decadanan tabata pa yega na un control di gastonan medico manehabel. Y pa e motibo ey a introduci e landsverordening algemene ziektekostenverzekering, AZV, na 1992. Sinembargo, for di momento cu a introduci e ley, a keda demostra cu e gastonan di AZV ta grandi y solamente ta mustra un liña bay ariba. Ademas, Gobierno sa cu e entrada di primanan no ta cubri e gastonan, y cu un contribucion adicional pa medio di un pago di Pais Aruba ta necesario. Consecuentemente mester a haci introduci un aumento di belasting cu ta dirigi strictamente pa AZV, esta e BAZV.

Na 2003, a constata cu e deficitnan grandi ta causa pa factornan y actornan denter di e sistema di AZV. Asina a mustra cu e prima y e pago di Pais Aruba inicial tabata mucho abou. A constata cu e cantidad di asegurado a aumenta, tabatin sobreconsumo di remedi, y tambe tabata haci uso excesivo di e servicionan medico. E tendencia tabata pa manda pacientnan na gran escala pa specialistanan, di kendenan e salarionan a resulta di ta hopi halto. Finalmente tabatin hopi duda riba eficiencia y efectividad di AZV y su Organo Ehecutivo, cu mas bien tabata actua represivamente y no tabata anticipa of no tabata actua basa riba un maneho.

Sector publico ta percura pa financia 96 porciento di e gastonan total di cuido. Esaki segun e National Health Account Aruba 2015, cu a mustra cu 75 porciento di e gastonan total di cuido medico ta bay pa e Organo Ehecutivo di AZV. Pa loke e gasto promedio di cuido medico per capita, Aruba na 2015 tabata na e di dos luga, regionalmente. Corsou na 2015 tabata ocupa e prome luga cu mas gasto mas halto per capita pa loke ta cuido medico.

E poblacion di Aruba ta core riesgo alarmante pa salud a consecuencia di factornan di estilo di bida, cu por conduci na malesanan cronico. Riba dje, tin mas y mas hende cu tin mas cu un malesa cronico. E ta importante pa por traha pa evita cu e malesanan ta lanta cabez, segun Raad van Advies. Un maneho di prevencion no solamente lo produci un miho calidad di bida, pero ta evita gastonan innecesario pa cuido intensivo. E ta mustra cu te ainda e gastonan di cuido, basa riba e cifranan di cuido di salud, no ta controlabel y ta obvio cu e sistema no tin e hermentnan of estimulo pa percura cu tin un comportamento di frena e gastonan tanto cerca e aseguradonan como esnan cu ta brinda e servicio di cuido medico. Banda di esaki, mester analisa kico ta e impacto financiero di embehecimento na Aruba lo tin riba e sistema di cuido di salud, como tambe con lo por reduci e gastonan di operacion di Organo Ehecutivo di AZV.

Medidanan ta necesario

Den otro palabra, mester di tuma medidanan pisa pa por mantene e sistema di seguro medico manera e ta describi den e ley di AZV y pa haci esaki uno duradero.

E proceso aki mester bay cu atencion special na baha e comorbididad, cu ta e hecho cu hopi hende na Aruba tin mas cu un malesa cronico. Raad van Advies ta enfatisa cu reduccion di e cantidad di e malesanan aki ta esencial pa un finanzas publico saludabel y e posicion di concurencia di Aruba, ademas pa e peso riba e pagado di belasting. Raad van Advies ta kere cu a cuadro huridico di e ley ta duna suficiente instrumento cu por ehecuta pa asina introduci medidanan dirigi na baha gasto.

Recomendacionnan

Raad van Advies a compila un serie di recomendacion pa mehora cuido di salud y asina fortifica e posicion social-economico di Aruba. E prome ta e realisacion di un transicion di cuido reactivo pa cuido preventivo. Segun Raad van Advies, e sistema di cuido di Aruba ta hinca den otro pa funciona financieramente reactivo. Pues, ta financia cuido di salud for di e principio di seguro di daño. Ta actua te ora cu hende bira malo y cu por exigi cuido. Lo por evita e sistema aki, pa loke ta costo curativo halto, si e situacion di salud di esnan cu ta rekeri e cuido ya ta conoci prome. Di e forma aki ta brinda espacio pa baha gasto di cuido door di percura pa trece e transicion y enfasis riba cuido preventivo, unda den e cadena di cuido tin e motivacion financiero necesario incorpora.

Raad van Advies ta enfatisa cu mester haya bon vision den e problemanan pa asina por yega na solucionnan duradero. Acceso na y e habilidad tin e informacion necesario ta di gran balor pa por formula decision al caso.

Mester sigui cu medidanan di baha costo na e Organo Ehecutivo

Tin hopi tempo ta mustra cu pa por yega na un sistema di cuido pagabel e ta crucial pa Organo Ehecutivo di AZV tuma medidanan structural y duradero. No solamente riba e gasto di cuido mes, sino internamente. Esaki no mester bay a costo di e calidad di cuido. Raad van Advies na varios ocasion, den varios otro conseho, a expresa su preocupacion pa gastonan di cuido di AZV cu ta sigui aumenta y cu ta pisa riba finanzas publico y directa- y indirectamente riba e pagado di belasting.

Den e protocol di AZV a formula diferente medida y accion dirigi pa controla y hasta baha e gastonan di cuido medico. Mester splica con leu e medidanan y accionnan aki ya caba a keda introduci y cua falta ainda pa keda implementa. Esaki den bista di e reduccion di 5 miyon florin pa luna, cu ta un condicion cu Hulanda a pone pa e sosten di likides

Limitacion di e contribucion di Pais Aruba

No ta hopi cla con leu e obligacion legal di Pais Aruba pa cubri e deficitnan di AZV ta stimula un control efectivo di e gastonan di cuido. A keda constata cu e aumento di belasting pa AZV, esta e BAZV, no tabata un incentivo pa e Organo Ehecutivo traha na e problema structural aki, pa motibo cu e ta describi den ley cu Pais Aruba mester para garantia pa e buraconan financiero.

Como tal, Raad van Advies ta kere cu mester bin un sistema unda e Organo Ehecutivo mes mester tuma paso pa mantene e gastonan di cuido denter di cierto limitenan y unda tambe ta percura pa reduci e contribucion di Pais Aruba.

Limita e circulo di asegurado

Na e momentonan aki, tur cu ta inscribi na Censo ta sigura pa AZV. E grupo ta inclui esnan cu ta biba aki, pero no ta traha, y un cantidad di nan no ta contribui na e fondo. Tambe a determina cu e conexion cu e registro di Censo ta brinda posibilidad pa fraude y abuso. Como tal, Raad van Advies ta conseha pa revisa e circulo di aseguradonan mas profundo y limita AZV pa esnan cu no ta contribui.

Introduccion di contribucion propio

Un di problemanan cu a constata ta e sobreconsumo di remedi y un uso excesivo di facilidadnan medico. Raad van Advies ta conseha pa introduci un contribucion propio (eigen bijdrage) pa asina baha e dos desaroyonan aki y tambe pa funciona como un efecto pa reduci gastonan. E contribucion propio aki lo mester conta pa remedinan tambe. Es mas, Gobierno mes a anuncia cu ta considerando introduccion di e pago propio na momento cu a introduci BAZV.

Limita pakete di remedi y trato medico

Raad van Advies ademas ta kere cu mester haci un analisis riba e pakete di remedi y servicio medico cu ta brinda aworaki, y trece limitacion riba nan. Por ehemplo ta conseha cu e pakete di seguro basico ta cubri unicamente medicina generico, si esaki ta existi. Y crea e posibilidad pa e asegurado mes paga e diferencia ora ta trata un marca mas caro. Raad van Advies mes ta pensa riba e uso di e seguro adicional/complementario.

Cobra seguronan pa gasto di accident

Desde cu a introduci AZV, tur tratamento medico despues di accidentnan di auto tabata cubri pa e seguro general. Esaki tabata net lo contrario prome cu AZV. Es mas, tur seguro priva tabata cubri e gastonan medico despues di accidentenan di trafico. AZV ta admiti cu aworaki no ta facil pa yega na un palabracion lihe cu e personanan responsabel pa e accident y nan seguro. For di punto di bista pa baha costo, Raad van Advies ta conseha pa pusha pa atende cu e problemanan aki, pa asina por logra aplica e derecho pa cobra mas efectivamente. Esaki ta conta tambe pa accidentenan cu ta produci daño fisico cu no ta asina impactante.