E cifranan cu e reportahe di ehecucion cu Direccion di Finanzas a produci ta ilustra e impacto di e ciere di frontera di Aruba, e lockdown, pero tambe e Shelter in Place pa motibo di Covid 19. Un di e aspectonan mas yamativo ta cu entradanan a cay, pero cu den un of dos area, e no a cay mes hopi cu lo a spera.

Por ehempel e cantidad di accijns pa sigaria tabata hasta mas cu a spera, y a pesar di falta di turistanan, e consumo di alcohol local a yuda cu e caida den accijns no tabata asina halto.

E meta di e reportahe di ehecucion ta pa duna informacion y responsabilisacion na Parlamento, Conseho di Minister y tambe Colegio Arubano di Supervision Financiero pa loke ta e forma con a ehecuta presupuesto, e realisacion di medionan y costo, y realisacion di servicio di capital, e financiamento y maneho di debe. Tambe a duna informacion riba e posicion di likides di Aruba y e mantencion di e realidad pa loke ta e desaroyo den maneho financiero.

E di dos kwartaal di 2020 tabata uno impactante pa economia di Aruba. Tabata e tres lunanan cu no tabatin ningun entrada di turismo, y e shelter in place a limita actividad economico den su sentido amplio.

Na fin di e kwartaal a dicidi pa habri economia atrobe cu a limita e klap grandi, cu a pone cu e prognosis mas serio no a keda realisa. Ta durante e periodo aki tambe cu a traha riba cambio di presupuesto di crisis cu lo keda cla pa fin di september. A ricibi un total di 204.8 miyon florin como sosten di likides di Hulanda.

Impuesto di Importacion

E fuente di entrada indirecto pa Gobierno mas importante ta keda impuesto di importacion y pa e prome 6 lunanan di 2020, a nota un caida di 25.9 miyon florin.

E caida di casi 26 miyon ta compara cu e mesun periodo di 2019. E consumo na Aruba debi na e shelter in place y e ciere di frontera a cay drasticamente, cu tin su refleho den e entradanan di impuesto di importacion. Aunke cu e ta un sla economico financiero, toch ta considera cu e suma ta menos cu a anticipa na comienzo segun modelonan cu a uza. E realisacion di presupuesto di Aruba pa 2020, ta calcula na 57.7 porciento (cu ta inclui tambe e sosten cu e dos tranche di sosten cu a ricibi di Hulanda).

Accijns

E accijnzen ta forma hunto 26.3 porciento di e entradanan total di e impuestonan indirecto cu ta presupuesta na 78 miyon florin, pero cu a resulta di ta 56.5 miyon, cu ta igual na 72.4 porciento. E cantidad di accijns a cay cu 17.6 miyon den e prome mey aña di 2020, compara cu e mesun periodo di e aña prome.

E caida di accijns den alcohol destila ta 7.2 miyon, riba cerbes, 5.7 miyon, azeta mineral 5.6 miyon. Yamativamente a mira un aumento den accijns pa sigaria, di 0.9 miyon florin. Pues riba e sigaria, e caida den accijns tabata menos skerpi cu riba otro producto. A logra casi 80 porciento di e entrada di accijns cu tabata proyecta.

E entrada di accijns pa bebida alcoholico destila tabata 8.4 miyon florin cu ta casi 46 porciento menos cu e periodo similar na 2019 y e entrada di accijns riba cerbes tabata 9.4 miyon cu ta casi 38 porciento menos cu e prome seis lunanan di 2019.

E caida di entrada di accijns tambe ta debi na e caida economico, aunke cu e resultado ta miho cu locual a spera (e caida tabata menos drastico cu a spera, a pesar cu particularmente na april, mei y juni, no tabatin actividad turistico cu ta un di e fuente di consumo di alcohol grandi).

BBO, incluso BAVP

E administracion central di Pais Aruba ta registra BAVP separa pa haya un miho bista cuanto e aumento aki ta general. BBO, incluso BAVP ta forma 38.5 porciento di tur e entrada genera pa belasting indirecto. Compara cu 2019, e cantidad genera a baha cu 26.4 miyon florin cu ta representa 24.2 porciento. E realisacion di presupuesto pa juni 30, 2020 ta calcula na 75.5 porciento. E resultadonan negativo di e crisis actual a bira hopi bisto durante e di dos kwartaal di 2020. A ripara un aumento marginal na luna di juni, danki na e subsidio di salario (loonsubsidie). En general por conclui cu a pesar cu economia di Aruba a haya un klap pisa, e consumo toch tabata mas halto cu a spera.

Otro belasting indirecto

E otro tiponan di belasting indirecto hunto a produci 13.9 miyon florin cu ta 6.5 porciento di e entradanan aki, cu tabata 80.2 porciento di locual a presupuesta, y ta un caida di 9.9 miyon compara cu 2019. E montante cu mas a keda afecta ta entradanan for di permiso di casino, belasting di medio ambiente riba hotelnan.

Presupuestonan surpasa

Di otro banda, a registra diferente caso unda a surpasa presupuestonan. DIMAS a conoce un aumento di gasto di 6.9 miyon; Censo, 3.2 miyon; Servicio Veterinario, 2.4 miyon; DTI, 1.5 miyon; KPA 1.2 miyon; Bureau Propiedad Intelectual, 1 miyon; Departamento Transporte Publico, 1 miyon; y Servicio Higienico, 0.4 miyon.

Practicamente tur direccion y servicionan a mira un caida den retribucion y leges compara cu e mesun periodo di 2019. ED calida di 5.4 miyon, cu ta representa 47.5 porciento, ta a consecuencia di caida den e medionan cu DIMAS, Censo, Servicio Veterinario, Cuerpo Policial y Departamento Transporte Publico a logra cobra.

Por lo general por bisa cu banda di e situacion economico, tambe Gobierno a perde entrada pa motibo cu e servicionan aki no tabata funciona durante e di dos kwartaal di 2020.

Potret: BBC